کد مطلب:188 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:414

حــــــج
حج و شرایط آن



مسأله 1733ـ «حج» یعنی زیارت خانه خدا و انجام اعمالی كه آنها را مناسك حج می نامند ودر تمام عمر یك بار برهمه كسانی كه دارای شرایط زیر باشند واجب است:



1ـ بالغ بودن 2ـ عاقل بودن 3ـ با انجام حج، عمل واجب دیگری كه مهمتر از حج است ترك نشود یاكار حرامی كه اهمّیّتش درشرع بیشتراست بجانیاورد. 4ـ استطاعت و آن بچند چیز حاصل می شود: 1ـ داشتن زادوتوشه راه و آنچه در سفرش به آن محتاج است و مركب سواری مورد نیاز، یا مالی كه بتواند به وسیله آن، اینها را به دست آورد. 2ـ نبودن مانعی در راه و عدم وجود ترس از خطرو ضرر بر جان و عرض و مال خویش، كه اگر راه بسته است یا ترس از خطریوجود دارد حج بر او واجب نیست، ولی اگر راه دیگری دارد هر چند دورتراست لازم است از آن راه به حج رود. 3ـ توانایی جسمانی بر انجام مناسك حج 4ـ داشتن وقت كافی برای رسیدن به مكّه و انجام مناسك 5ـ داشتن مخارج كسانی كه خرج آنها بر او شرعاً یا عرفاً لازم است. 6ـ داشتن مال یا كسب و كاری كه بعد از بازگشت بتواند با آن زندگی كند.







احكام استطاعت



مسأله 1734ـ كسی كه بدون خانه ملكی رفع احتیاجش نمی شود هنگامی حج بر او









[322]



واجب است كه پول خانه را هم داشته باشد، ولی اگر با خانه اجاره ای یا وقفی و مانند آن می تواند زندگی كند مستطیع است.



مسأله 1735ـ هرگاه زن مالی دارد كه می تواند با آن حج برود ولی بعد از بازگشت نه شوهرش قادر بر تأمین زندگی اوست و نه خودش، حج بر او واجب نمی شود.



مسأله 1736ـ هرگاه كسی مخارج رفتن به مكّه را ندارد، ولی دیگری مالی به او می بخشد یا در اختیار او می گذارد كه با آن حج برود و مخارج زن و فرزند او را در این مدّت نیز می پردازد بر چنین كسی حج واجب است، هر چند بدهكار باشد و در موقع بازگشت نیز وسیله كافی برای امرار معاش نداشته باشد و قبول كردن چنین هدیه ای واجب است، مگر این كه در آن منّت یا ضرر یا مشقّت غیر قابل تحمّلی باشد و این حج كفایت از حجّ واجب او می كند.



مسأله 1737ـ شخص بدهكار هرگاه مخارج حج را داشته باشد ولی با پرداخت بدهی خود توانایی بر حج ندارد چنین كسی مستطیع نیست، مگر این كه طلبكار عجله ای نداشته باشد و او هم مطمئن باشد كه بعداً قادر به اداء دین است.



مسأله 1738ـ هرگاه كسی را اجیر كنند كه در سفر حج خدمت شخص یا كاروانی را كند و به این صورت حجّ خود را به جا آورد حجّ واجب او حساب می شود; ولی قبول چنین كاری واجب نیست.



مسأله 1739ـ كسی كه می تواند با قرض كردن حج به جا آورد، مستطیع نمی باشد و حج بر او واجب نیست; ولی اگر چند نفر مخارج حجّ كسی و نفقه عیال او را بپردازند حج بر او واجب می شود.



مسأله 1740ـ هركس می تواند از طرف دیگری برای انجام حج اجیر شود، به شرط این كه از مسائل حج آگاه باشد، خواه قبلاً حج به جا آورده باشد یا نه، ولی اگر خودش نتواند حج را به جا آورد نمی تواند آن را به دیگری واگذار كند مگر به اجازه صاحب پول.



مسأله 1741ـ با اجیر كردن كسی برای حج از طرف میّت ذمّه او ادا نمی شود، مگر









[323]



زمانی كه اطمینان حاصل شود او حج را به جا آورده است.



مسأله 1742ـ جایز است از مال زكات یا سهم امام بگیرند و حج به جا آورند، و این حج، حج واجب محسوب می شود.



مسأله 1743ـ كسی كه نیاز به ازدواج دارد و بیش از مخارج آن، پولی برای حج ندارد، مستطیع نیست و حج بر او واجب نمی شود.



مسأله 1744ـ هرگاه حج بر كسی واجب شود و انجام ندهد و استطاعتش از دست برود باید به هر طریق كه می تواند حج را به جا آورد، ولو با قرض گرفتن یا اجیر شدن باشد.



مسأله 1745ـ هرگاه شخص مستطیع حج به جا نیاورد سپس توانایی جسمانی را از دست بدهد، بطوری كه نا امید باشد از این كه خودش حج را به جا آورد، باید شخص دیگری را از طرف خود به حج بفرستد، امّا هرگاه كسی قدرت مالی پیدا كند ولی بر اثر پیری یا بیماری، توانایی نداشته باشد، حج بر او واجب نیست، ولی احتیاط مستحب این است كه اجیر بگیرد.



مسأله 1746ـ كسی كه حجّ واجب را به جا آورده مستحبّ است دوباره حج به جا آورد، ولی اگر ازدحام بیش از حدّ حجّاج برای كسانی كه هنوز حج به جا نیاورده اند تولید مزاحمت شدید كند بهتر است موقّتاً از انجام حجّ مستحبّی خودداری نمایند، همچنین در مقام نوبت بندی بهتر است نوبت را به كسانی دهند كه حجّ واجب را به جا می آورند و اگر خانه خدا فرضاً یك سال از زوّار خالی بماند بر حاكم شرع واجب است عدّه ای را به حج بفرستد هرچند حجّ واجب خود را انجام داده باشند.