کد مطلب:211465 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:110
خورشید
ای مفضل در طلوع آفتاب بنگر و در غروب آن كه اگر مردم را قرارگاهی نبوده كه آسایش كنند و استراحت نمایند تا بدنشان از فرسودگی و خستگی قوت گیرد و حواسشا تمركز و نیرو یابد و قوه هاضمه آرامش كند و مهیا و برانگیخته برای واردات غذاها گردد كه اگر شب نمی بود و دائما روز بود انسان نابود می شد و نور زیاد مانع خواب و آرامش او می گردید - و از طرفی مردم حریص می خواستند پیوسته كار كنند و پول و مال به چنگ آورند و بدنهای آنها پیوسته كاسته می شد - اگر تاریكی شب مانع نمی شد قرار نمی گرفتند و آن قدر كار می كردند تا از كار بیفتند.
ای مفضل اگر شب نمی بود زمین از حرارت آفتاب به منزله آتش و مواد تفتیده مانند آهن ذوب شده می شد كه دیگر حیوانات و نباتات در آن زیست نمی توانستند نمود از این جهت خداوند عالم به حكمت و تقدیر خود چنین مقدر و مقرر فرمود كه آفتاب گاهی طلوع كند و گاهی غروب نماید مانند چراغی كه گاهی برای اهل خانه برافروزند تا حوائجشان را به آن تمشیت دهند و گاهی خاموس كنند تا استراحت نمایند پس نور و ظلمت كه ضد یكدیگرند هر دو برای نظام عالم و انتظام احوال بنی آدم آفریده شده و به هم مقرون و آمیخته گردیده است كه پشت سر هم قرار گرفته سیر و حركت می نمایند.
فرمود ای مفضل فكر كن در پستی و فرورفتن آفتاب و برآمدن آن كه در هر سال چهار فصل مختلف پدید می آورد و تدبیر در مصلحت حكیم قدیر چنان ظاهر می گردد كه در زمستان حرارت در باطن درخت و نبات پنهان گردد و مواد میوه ها در آنها متولد و تكون گیرد و در هوا كثافتی پدید آید كه از آن ابر و باران در هوا متولد شود و ابدان حیوانات و نباتات محكم گردد و قوت یابد و در بهار موادی كه در زمستان در اشجار و نباتات متكون و متولد شده به حركت آید و ظاهر گردد و بر سر شاخها پدید آید و گلها و شكوفه ها برویند و حیوانات برای فرزند به هم رساندن به حركت آیند در تابستان به سبب شدت حرارت هوا میوه ها رسیده گردد و رطوبات فاضله و اخلاط فاسده ابدان حیوانات به تحلیل رود و رطوبات روی زمین كم شود بخشكد كه اعمال عمارات و غیره به آسانی میسر گردد و در پائیز هوا صاف گردد و بیماریها مرتفع شود و بدنها صحیح و سالم باشد. و در شبها اعمالی كه مخصوص شب است به عمل آید و اگر مصالح این فصول را استقصاء نمائیم سخن به طول انجامد.
نگارنده مترجم گوید: اگر به دقت در كلمات امام ششم علیه السلام توجه شود نسبت به عناصر
[ صفحه 358]
و سایر مواد و موالید كاملا طبق اصول معمول علوم امروزی زمین شناسی و نبات و گیاه و جانورشناسی و حتی هیئت و نجوم را بیان فرموده كه اگر ما بخواهیم تطبیق كنیم و تعلیمات امام را یك به یك مطابقه با اصول علمی امروز بنماییم كتاب مستقلی خواهد شد و مقصود ما فقط بیان اجمالی مواد درسی مكتب جعفری است كه طریقتی برای توحید و خداپرستی داشته نه صرف درس علوم طبیعی یا فلكی و ریاضی باشد و ما در كتاب جهان اسلام و اسلام در جهان شرحی اجمالا راجع به این قسمت نگاشته ایم.
فرمود ای مفضل نگاه كن به تابیدن آفتاب كه به چه نحو و با چه تدبیر در گردش است خداوند متعال به حكمت خود آسمان را چنان قرار داده كه دوار باشد (مقصود از آسمان منظومه های شمسی است) اگر یك موضع و در یك نقطه ایستاده بود و تجاوز نمی كرد بسیاری از جهات و ساكنین و مواد و موالید آن از آن بهره مند نمی شدند و لذا آسمان را دوار قرار داد كه خورشید مانند چراغ برافروخته و ثوابت و سیارگان مانند مردم اطراف آن در حركت می باشند سایه و آفتاب و نور و ظلمت است تا همه استفاده كنند و كوهها و دیوارها آفرید كه در گردش سایه آنها هر بار بر سر یك قسمت از مواد باشد تا تفرج نماید - برای آنكه فیض عام و نفعش تمام باشد مقدر فرموده كه در اول از مشرق برآید و بر آنچه مقابل آن است بتابد و پیوسته حركت كند و بگردد و سیر نماید و به جاهای مختلف الاوضاع بتابد و بهره برساند و از نور خود تا به مغرب منتهی گردد و در مشرق كه اول روز نتابیده بتابد پس هیچ موضعی نمی ماند كه آفتاب بر آن نتابد و یا از منافع نور خوشید بهره مند نشود.
فرمود منزه است آن منعمی كه در خوان احسانش نور خورشید را بر تمام ذرات تقسیم فرموده است و هیچ ذره ای را بی بهره نگذاشته است.
فرمود اگر آفتاب یكسال یا كمتر تخلف می ورزید و براهل جهان نمی تابید حال ایشان ابتر و ناقص می ماند بلكه ایشان را در آن حال ثبات و بقا محال بود - نمی بینی مردم در اموری كه حیله و چاره ای نمی یابند به خدا وامی گذارند پس صلاح عالم و بقاء نوع بنی آدم بر همین مجاری است - و هیچ تخلفی در عالم رخ نداده است.
ای مفضل اگر شب نمی بود زمین از حرارت آفتاب به منزله آتش و مواد تفتیده مانند آهن ذوب شده می شد كه دیگر حیوانات و نباتات در آن زیست نمی توانستند نمود از این جهت خداوند عالم به حكمت و تقدیر خود چنین مقدر و مقرر فرمود كه آفتاب گاهی طلوع كند و گاهی غروب نماید مانند چراغی كه گاهی برای اهل خانه برافروزند تا حوائجشان را به آن تمشیت دهند و گاهی خاموس كنند تا استراحت نمایند پس نور و ظلمت كه ضد یكدیگرند هر دو برای نظام عالم و انتظام احوال بنی آدم آفریده شده و به هم مقرون و آمیخته گردیده است كه پشت سر هم قرار گرفته سیر و حركت می نمایند.
فرمود ای مفضل فكر كن در پستی و فرورفتن آفتاب و برآمدن آن كه در هر سال چهار فصل مختلف پدید می آورد و تدبیر در مصلحت حكیم قدیر چنان ظاهر می گردد كه در زمستان حرارت در باطن درخت و نبات پنهان گردد و مواد میوه ها در آنها متولد و تكون گیرد و در هوا كثافتی پدید آید كه از آن ابر و باران در هوا متولد شود و ابدان حیوانات و نباتات محكم گردد و قوت یابد و در بهار موادی كه در زمستان در اشجار و نباتات متكون و متولد شده به حركت آید و ظاهر گردد و بر سر شاخها پدید آید و گلها و شكوفه ها برویند و حیوانات برای فرزند به هم رساندن به حركت آیند در تابستان به سبب شدت حرارت هوا میوه ها رسیده گردد و رطوبات فاضله و اخلاط فاسده ابدان حیوانات به تحلیل رود و رطوبات روی زمین كم شود بخشكد كه اعمال عمارات و غیره به آسانی میسر گردد و در پائیز هوا صاف گردد و بیماریها مرتفع شود و بدنها صحیح و سالم باشد. و در شبها اعمالی كه مخصوص شب است به عمل آید و اگر مصالح این فصول را استقصاء نمائیم سخن به طول انجامد.
نگارنده مترجم گوید: اگر به دقت در كلمات امام ششم علیه السلام توجه شود نسبت به عناصر
[ صفحه 358]
و سایر مواد و موالید كاملا طبق اصول معمول علوم امروزی زمین شناسی و نبات و گیاه و جانورشناسی و حتی هیئت و نجوم را بیان فرموده كه اگر ما بخواهیم تطبیق كنیم و تعلیمات امام را یك به یك مطابقه با اصول علمی امروز بنماییم كتاب مستقلی خواهد شد و مقصود ما فقط بیان اجمالی مواد درسی مكتب جعفری است كه طریقتی برای توحید و خداپرستی داشته نه صرف درس علوم طبیعی یا فلكی و ریاضی باشد و ما در كتاب جهان اسلام و اسلام در جهان شرحی اجمالا راجع به این قسمت نگاشته ایم.
فرمود ای مفضل نگاه كن به تابیدن آفتاب كه به چه نحو و با چه تدبیر در گردش است خداوند متعال به حكمت خود آسمان را چنان قرار داده كه دوار باشد (مقصود از آسمان منظومه های شمسی است) اگر یك موضع و در یك نقطه ایستاده بود و تجاوز نمی كرد بسیاری از جهات و ساكنین و مواد و موالید آن از آن بهره مند نمی شدند و لذا آسمان را دوار قرار داد كه خورشید مانند چراغ برافروخته و ثوابت و سیارگان مانند مردم اطراف آن در حركت می باشند سایه و آفتاب و نور و ظلمت است تا همه استفاده كنند و كوهها و دیوارها آفرید كه در گردش سایه آنها هر بار بر سر یك قسمت از مواد باشد تا تفرج نماید - برای آنكه فیض عام و نفعش تمام باشد مقدر فرموده كه در اول از مشرق برآید و بر آنچه مقابل آن است بتابد و پیوسته حركت كند و بگردد و سیر نماید و به جاهای مختلف الاوضاع بتابد و بهره برساند و از نور خود تا به مغرب منتهی گردد و در مشرق كه اول روز نتابیده بتابد پس هیچ موضعی نمی ماند كه آفتاب بر آن نتابد و یا از منافع نور خوشید بهره مند نشود.
فرمود منزه است آن منعمی كه در خوان احسانش نور خورشید را بر تمام ذرات تقسیم فرموده است و هیچ ذره ای را بی بهره نگذاشته است.
فرمود اگر آفتاب یكسال یا كمتر تخلف می ورزید و براهل جهان نمی تابید حال ایشان ابتر و ناقص می ماند بلكه ایشان را در آن حال ثبات و بقا محال بود - نمی بینی مردم در اموری كه حیله و چاره ای نمی یابند به خدا وامی گذارند پس صلاح عالم و بقاء نوع بنی آدم بر همین مجاری است - و هیچ تخلفی در عالم رخ نداده است.