کد مطلب:212944 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:289

مقدمه
یكی از روش های عقلایی رایج در میان ملل و نحل، «تقیه» است. این شیوه كه به معنی خودداری از افتادن به دام خطر و مهلكه می باشد، در اسلام نیز با عمل عمار بن یاسر و تأیید پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله وسلم، سپری برای حفظ جان مسلمانان در مواقع خطر شناخته شد و به گفته ائمه معصومین علیهم السلام جزء دین و آیین اسلام واقع شد.

«تقیه» از مهم ترین عواملی است كه باعث شد شیعیان در طول تاریخ خونبار خود به حفظ مكتب و عقایدشان پرداخته و آن را به دست ما برسانند. به همین جهت، یكی از معتقدات كلامی ـ فقهی شیعه و عملكردهای تاریخی آن برای حفظ موجودیتش در برابر اكثریت غیر شیعه یا غیر مسلمان محسوب می گردد.

نكته قابل توجه دیگر، آن است كه تقیه یك رفتار طبیعی بشری است و در عرف اكثر اقوام و ملل در سراسر تاریخ سابقه دارد و مخصوص مذهب شیعه نبوده است؛ بلكه واكنش فرد یا قوم مقهور یا در اقلیت است كه توان رویارویی و مبارزه مستقیم را نداشته یا اصولاً چنین مبارزه ای به صلاحشان نبوده و موجودیت آنها را تهدید می نموده یا می نماید. نتیجه آن كه، تقیه سپری است كه عقل در مقام خطرهای مهلك از آن بهره می گیرد. و علاوه بر این كه جواز اجتماعی و عرفی دارد، شرع نیز ـ كه عقل كل است ـ آن را امضا نموده و وظیفه دانسته است.

در این مقاله ما بر آنیم كه با سیری اجمالی در معنای تقیه، تاریخچه و جایگاه آن در اسلام، برخی پیچیدگی ها و شبهه های مربوط به آن را رفع نموده و تقیه را از دیدگاه امام صادق علیه السلام مورد بحث و بررسی قرار دهیم. امید است كه خدمتی باشد به آستان مقدس اهل بیت علیهم السلام و عرصه علم و دانش. ان شاءالله.