کد مطلب:231307 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:303
توضیح
لطف: دقتی است با رفق، در مقابل غلظت و خشونت.
صنع: عملی است كه با دقت و حذاقت صورت گیرد.
جنس: قسمتی كه مجانس و مشابه یكدیگر باشند.
ذره: چیزیكه ظاهر و منتشر شود، و مورچه.
السخماء: چیز گرفته و تیره.
دجنة: چیز پوشیده و تاریك.
سفاد: آمیزش نكاحی و مجامعت.
فراخ: جمع فرخ بمعنی زاییده از حیوان یا نبات.
لطف و سمع و بصر: در عالم مادة با وسائل و اسباب تحقق پیدا میكند، و چیزی بدون وسائل و عمل و صنعت نمیتواند لطف خود را نشان بدهد، و یا بدون تشكیلات و اسباب و شرائط سمع و بصر، شنوایی یا بینایی داشته باشد.
و در ماورای عالم ماده: البته چون غلظت كمتر و اسباب و وسائل و احتیاج محدودتر است: در لطف و سمع وبصر نیز محتاج بچشم و گوش و اسباب دیگر نیست.
تا منتهی میشود بخداوند متعال كه نور مطلق مجرد محیط نامحدود است، و او
[ صفحه 76]
كمترین حجاب و غلظت و فقر و احتیاجی ندارد.
او بذات خود لطیف بوده، و كوچكترین اثری از غلظت و خشونت در وجود او پیدا نشده، و در این صفت محدود و متناهی نیست.
او بذاته همه قوا و نیروها را داشته، و همه عین ذات نامحدود و نامتناهی او است، و هیچگونه احتیاجی باسباب خارجی ندارد.
او نور منبسط و محیط بهمه اشیاء و موجودات و نامتناهی است، و خود بذاته و لذاته سمیع و بصیر و علیم و حكیم و لطیف است.
البته این عناوین و صفات برای تفاهم خلق است كه اعتبار و تعبیر میشود، و اگر نه در ذات او كه نور مجرد و واجب و نامحدود است: هیچگونه صفت و قید و حدی نباشد - چنانكه امیرالمومنین علیه السلام میفرماید: و كمال توحیده الإخلاص له و كمال الإخلاص له نفی الصفات عنه لشهادة كل صفة أنها غیر الموصوف - زیرا صفت خود قید و حد معنوی است.
و در باب 13 گفته شد كه: هر چیزیكه واقعیت و حقیقت داشته باشد: قید و حد برای ذات پروردگار نامتناهی واقع نمیشود. پس صفاتیكه عنوان شده است: از آثار و لوازم ذات نامحدود و نامتناهی محیط مجرد است، نه آنكه فی نفسها استقلال داشته باشند.
[ صفحه 77]
صنع: عملی است كه با دقت و حذاقت صورت گیرد.
جنس: قسمتی كه مجانس و مشابه یكدیگر باشند.
ذره: چیزیكه ظاهر و منتشر شود، و مورچه.
السخماء: چیز گرفته و تیره.
دجنة: چیز پوشیده و تاریك.
سفاد: آمیزش نكاحی و مجامعت.
فراخ: جمع فرخ بمعنی زاییده از حیوان یا نبات.
لطف و سمع و بصر: در عالم مادة با وسائل و اسباب تحقق پیدا میكند، و چیزی بدون وسائل و عمل و صنعت نمیتواند لطف خود را نشان بدهد، و یا بدون تشكیلات و اسباب و شرائط سمع و بصر، شنوایی یا بینایی داشته باشد.
و در ماورای عالم ماده: البته چون غلظت كمتر و اسباب و وسائل و احتیاج محدودتر است: در لطف و سمع وبصر نیز محتاج بچشم و گوش و اسباب دیگر نیست.
تا منتهی میشود بخداوند متعال كه نور مطلق مجرد محیط نامحدود است، و او
[ صفحه 76]
كمترین حجاب و غلظت و فقر و احتیاجی ندارد.
او بذات خود لطیف بوده، و كوچكترین اثری از غلظت و خشونت در وجود او پیدا نشده، و در این صفت محدود و متناهی نیست.
او بذاته همه قوا و نیروها را داشته، و همه عین ذات نامحدود و نامتناهی او است، و هیچگونه احتیاجی باسباب خارجی ندارد.
او نور منبسط و محیط بهمه اشیاء و موجودات و نامتناهی است، و خود بذاته و لذاته سمیع و بصیر و علیم و حكیم و لطیف است.
البته این عناوین و صفات برای تفاهم خلق است كه اعتبار و تعبیر میشود، و اگر نه در ذات او كه نور مجرد و واجب و نامحدود است: هیچگونه صفت و قید و حدی نباشد - چنانكه امیرالمومنین علیه السلام میفرماید: و كمال توحیده الإخلاص له و كمال الإخلاص له نفی الصفات عنه لشهادة كل صفة أنها غیر الموصوف - زیرا صفت خود قید و حد معنوی است.
و در باب 13 گفته شد كه: هر چیزیكه واقعیت و حقیقت داشته باشد: قید و حد برای ذات پروردگار نامتناهی واقع نمیشود. پس صفاتیكه عنوان شده است: از آثار و لوازم ذات نامحدود و نامتناهی محیط مجرد است، نه آنكه فی نفسها استقلال داشته باشند.
[ صفحه 77]