کد مطلب:369610
جمعه 29 بهمن 1395
آمار بازدید:370
اشاره
امام سجاد در یكی از مناجاتها میفرماید: 1- [الهی الیك اشكوا نفسا بالسوء أماره و الی الخطیئه مبادره، و بمعاصیك مولعه و لسخطك متعرضه. تسلك بی مسالك المهالك و تجعلنی عندك أهون هالك، كثیره العلل، طویله الأمل. ان مسها الشر تجزع و ان مسها الخیر تمنع، میاله الی اللعب و اللهو، مملوءه بالغفله و السهو. تسرع بی الی الحوبه و تسوفنی بالتوبه]. 2- [الهی أشكو الیك عدوا یضلنی و شیطانا یغوینی. قد ملأ بالوسواس صدری و أحاطت هواجسه بقلبی. یعاضدلی الهوی و یزین لی حب الدنیا و یحول بینی و بین الطاعه و الزلفی.] 3- [الهی الیك أشكوا قلبا قاسیا، مع الوسواس متقلبا و بالرین و الطبع متلبسا، و عینا عن البكاء من خوفك جامده و الی ما یسرها طامحه.] 4- [الهی لا حول و لا قوة الا بقدرتك، و لا نجاه لی من مكاره الدنیا لا بعصمتك؛ فأسألك...] (14، ص: 208). متن بالا در بردارندهی چهار فراز است كه با هم مرتبطند. در فراز اول دربارهی نفس امر كننده به بدی و از بعضی از ویژگیهای آن، مانند كثرت علل و أمل و جزع و لعب سخن میگوید. اما در فراز دوم از مصدر و منبعی سخن میگوید كه نفس اماره را به بدی میكشاند و آن شیطان است. پس مفرداتی را به كار میبرد كه در وسوسه و تزیین دنیا كاربرد دارند. در فراز سوم از قلبی نزد خداوند شكوه میكند كه با وسوسهها دگرگون میشود و با زنگارهای مختلف پوشیده شده است. از چشمی شكوه میكند كه از خوف خدا، اشك نمیریزد و جامد است و به آن چه شادمانش كند بلند پروازی میكند. اما در فراز پایانی برای نجات دادن نفس از بدیهایی كه در سه فراز پیشین سخن گفته بود رو به سوی خدا میكند. روابط علی بین فرازهای چهارگانه آشكار است. عناصر ایقاعی و تصویری در این چهار فراز قابل ملاحظه است كه ما برای توضیح این دو عنصر مهم از متن دعاهای دیگر بهره میبریم.