کد مطلب:62456 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:320

اطرافیان











اطرافیان و نزدیكان مدیران مسئولان سازمان ها كسانی هستند كه رابطه بیش تری با آنان دارند و بین آن ها رابطه دوستی یا خویشاوندی برقرار است. در داخل سازمان نیز برخی افراد رابطه بیش تر و نزدیك تری با مدیر پیدا كرده و بین آن ها دوستی و ارتباطهای نزدیك به وجود می آید. علاوه بر این دو دسته، بیرون از سازمان نیز افرادی وجود دارند كه به مرور زمان آشنایی، دوستی و یا خویشاوندی با مدیران و مسئولان سازمان بر قرار می كنند. این ارتباطهای ویژه باعث می شود كه توقعات و انتظارات خاصی در این افراد به وجود آید، در نتیجه آنان خود را متمایز از دیگران دانسته و حقوق و امتیازات خاصی برای خود قائل شوند.

اطرافیان مدیر، یعنی كسانی كه به نحوی ارتباط نزدیكی با مدیر داشته و می توانند به راحتی با مدیر ارتباط برقرار كرده و در جلسات خصوصی او شركت كنند؛ و یا با او رفت و آمد داشته باشند، تأثیر فراوانی در موفقیت یا شكست مدیر دارند. علاوه بر این ها افرادی كه به عنوان اطرافیان مدیر شناخته می شوند، معرف شخصیت مدیر نیز می باشند. امیر مؤ منان علی (ع ) در عهدنامه خود با مالك اشتر، برخی از ویژگی ها و خصوصیات اطرافیان مدیر را مورد توجه قرار داده و می فرماید:

ان للوالی خاصة و بطانة فیهم استئثار و تطاول و قلة انصاف فی معاملة فاحسم مادة اولئك بقطع أسباب تلك الاحوال؛[1] همانا برای زمامدار، خواص و نزدیكانی است كه خودكامه و خودخواه بوده و دست تعدی به سوی مردم دراز می كنند، و انصاف را رعایت نمی كنند؛ پس ریشه ستم آنان را با قطع كردن موجبات آن، از بین ببر.

اطرافیان، اغلب به دلیل ارتباط ویژه با مدیران و مسئولان، انتظارات خاصی پیدا می كنند و تلاش می نمایند از این قرابت و ارتباط خاص، استفاده كرده و منافع و مزایای فوق العاده ای برای خود قائل شوند، و با استفاده از موقعیت و جایگاه ویژه خویش از امكانات و منافع سازمان و كشور به نفع شخص ‍ خود بهره برداری نمایند؛ همان چیزی كه امروزه به رانت خواری تعبیر می شود. بسیار دیده می شود كه نزدیكان و اطرافیان مدیر علاوه بر رانت خواری و استفاده غیر مجاز از منافع و امكانات سازمان، حقوق دیگران را پایمال می كنند و هیچ واهمه ای به خود راه نمی دهند؛ چرا كه ارتباط و خویشاوندی با مدیر را چتر حمایتی و حاشیه امنیتی و نوعی مصونیت برای خود احساس كرده و می دانند كه معمولا از آنان بازخواست نمی شود؛ حتی چنانچه مورد بازخواست قرار بگیرند، از آنان دفاع خواهد شد.

امام علی (ع ) به مالك اشتر توصیه می كند كه مراقب اطرافیان باشد، و امتیاز ویژه ای در اختیار آنان قرار ندهد.

ولا تقطعن لأحد من حاشیتك و حامتك قطیعة و لا یطمعن منك قی اعتقاد عقدة تضر بمن یلیها من الناس... فیكون مهنا ذلك لهم دونك و عیبه علیك فی الدنیا و الاخرة؛[2] به هیچ یك از اطرافیان و بستگان خود زمینی از اراضی مسلمانان واگذار مكن؛و نباید انتظار داشته باشند با آنان قراردادی منعقد سازی كه مایه ضرر سایر مردم باشد... كه در این صورت سودش برای آن هاست و عیب و ننگ آن در دنیا و آخرت برای تو.

بر این اساس، رفتار مدیر باید به گونه ای باشد كه اطرافیان در او طمع نكرده و انتظار نداشته باشند كه وی به نفع آن ها و به ضرر دیگران كاری انجام دهد. به سخن دیگر، مدیر باید با سیره عملی خود از انتظارات ذو طمع های بی جا و بی مورد نزدیكان و اطرافیان پیشگیری نماید، و اصولا شیوه مدیریتی او به گونه ای باشد كه در آنان چنین توقعاتی ایجاد نگردد.









    1. همان.
    2. همان.