کد مطلب:62462 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:500

صرفه جویی در اموال عمومی











در سازمان ها، بویژه سازمان های دولتی یا عمومی، بخشی از اموال و امكانات دولتی و عمومی در اختیار مدیران و مسئولان سازمان قرار دارد تا از آن ها در موارد معین و مشخص و یا مواردی كه نیاز و ضرورت احساس ‍ می شود، بر اساس اختیارات قانونی و یا طبق تشخیص آنان بهره برداری شده و مورد استفاده قرار گیرند. درست است كه صرفه جویی و جلوگیری از اسراف باید به عنوان یك اصل اسلامی در زندگی خصوصی نیز مورد توجه قرار گیرد؛ لیكن در مورد اموال عمومی و بیت المال، تأكید بیش تری به رعایت آن شده است.

امام علی (ع ) به كارگزاران خویش مؤ كدا سفارش می كرد كه در مصرف بیت المال نهایت دقت و صرفه جویی را مراعات كرده و از اسراف و ریخت و پاش به شدت بپرهیزند.

تنها به یك نمونه كه در خصوصی نگارش نامه هاست، اشاره می كنیم:

ادقوا اقلامكم، و قاربوا بین سطوركم، و احذفوا عنی فضولكم، و اقصدوا قصد المعانی، و ایاكم و الاكثار، فان اموال المسلمین لاتحمل الاضرار؛[1] قلم هایتان را تیز كنید، و سطرهایتان را نزدیك هم بنویسید، از زیاده نویسی بپرهیزید، منظورتان را كوتاه تر بیان كنید. مبادا زیاده نویسی و پرحرفی نمایید؛ زیرا اموال مسلمانان زیانی را بر نمی تابد!.

امام علی (ع ) پیش از سفارش دیگران به صرفه جویی در بیت المال، و بیش ‍ از همه كسانی كه مخاطب آن حضرت هستند، خود در مصرف بیت المال دقیق بود، و از هر گونه اسراف پرهیز می كرد. صرفه جویی آن حضرت در بیت المال مسلمانان به حدی است كه حاضر نشد برای پاسخگویی به كسانی كه شب هنگام برای كار خصوصی به او مراجعه كرده بودند، از نور چراغ بیت المال استفاده كند. در منابع تاریخی نقل شده است كه شبی طلحه و زبیر برای پاره ای از مسائل شخصی خود، خدمت امام علی (ع ) رسیدند. امام در آن حال مشغول رسیدگی به امور بیت المال بود. وقتی آن دو وارد شدند، آن بزرگوار چراغ بیت المال را خاموش كرد و فرمود تا از خانه اش چراغ دیگری بیاورند! و حاضر نشد تنها چند دقیقه از نور چراغ بیت المال برای مسائل شخصی استفاده شود.[2] .

البته شاید عده ای كج فهم، در بعضی از مسائل فرعی و جزئی، نسبت به مصرف بیت المال وسواس به خرج دهند؛ لیكن در مسائل بزرگ و كلان، دست به تعدی و اسراف بزنند! بدون شك آنچه مورد سفارش امام علی (ع ) است، دقت و صرفه جویی در همه مسائل (خرد و كلان ) می باشد؛ و شاید هدف اصلی ایشان از دقت در موارد جزیی نیز این باشد كه روحیه دقت و صرفه جویی در كارگزاران تقویت گردد و از اسراف و ریخت و پاش ‍ در اموال عمومی، به ویژه در سطوح گسترده اجتناب شود.









    1. همان، ج 41، ص 105.
    2. محمدی ری شهری، محمد، موسوعة الامام علی بن ابی طالب (ع )، ج 4، ص 221.