کد مطلب:78290 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:363

امیران کلام











امیرالمومنین امام علی بن ابیطالب (ع) در توصیف زبان و قدرت بیان و سخنوری، كلامی رفیع و سخنی بلیغ در نهج البلاغه ایراد فرموده است. در این كلام امام علیه السلام به تشریح چگونگی كلام و شرایط سخن پرداخته و در نهایت پایگاه خاندان نبوت را در قدرت بیان و هنر سخنوری نشان داده و می فرماید:

... و انا لامراء الكلام و فینا تنشبت عروقه و علینا تهدلت غصونه.[1].

«و ما (عترت پیامبر (ص)) امیران سخن هستیم و ریشه های كلام در میان ما محكم شده و شاخه های آن بر سر ما سایه گسترده است».

حقیقت كلام و صدق سخن امام علیه السلام، هنگامی برای آشنایان ادب و بلاغت و فصاحت سخن روشن و آشكار می شود، كه تاملی در خطبه های رسول خدا، دقتی در نهج البلاغه ی امیرالمومنین علی (ع)، سیری

[صفحه 134]

در خطبه های سیدالشهداء امام حسین، پژوهشی در صحیفه ی سجادیه سیدالساجدین امام علی بن الحسین، تاملی در خطبه های فاطمه ی زهرا یگانه دختر رسول الله، نگرشی بر خطابه های عصاره ی ایمان و صبر، شیرزن عاشورا در شهر كوفه و مجلس یزید و دقتی در احادیث، مناظرات و سخنان سایر ائمه ی اطهار علیهم السلام داشته باشند. در سایه ی چنین پژوهش و كنكاشی در گفتار خاندان پیامبر (ص) اصالت و حقیقت سخن امام علی (ع) آشكار می شود، كه بی هیچ گزاف و زیاده ای بر اساس یك حقیقت عینی و واقعیت انكارناپذیر فرمود:

«ما عترت پیامبر اكرم (ص) امیران سخن هستیم و ریشه های درخت كلام در میان ما محكم و استوار شده و شاخه های آن بر تارك ما سایه گسترده است».

امام علی علیه السلام آنگاه كه در برابر غاصبان خلافت پیامبر (ص) و مدعیان زعامت امت اسلامی قرار می گیرد، به منظور اتمام حجت و بیان حقیقت در گذرگاه تاریخ فریاد می كشد و در رابطه با اثبات فضیلت و احقاق حق غصب شده ی خود و عترت پیامبر (ص) سوگند یاد كرده و می فرماید:

تالله لقد علمت تبلیغ الرسالات و اتمام العدات و تمام الكلمات و عندنا اهل البیت ابواب الحكم و ضیاء الامر...[2].

«به خدا سوگند، تبلیغ رسالتها، وفای به پیمانها و همه ی معانی (تفسیر و

[صفحه 135]

تاویل كلام الله) را به من آموخته اند. و ابواب علم و حكمت و روشنای حقیقت دین نزد ما اهل بیت و عترت پیامبر است.»

و در عتاب آمیزترین كلام مدعیان دروغگوی علم و حكمت را سرزنش و توبیخ كرده و تصریح می فرماید كه هر كس به غیر از عترت پیامبر (ص) چنین ادعایی داشته باشد، در حق خاندان رسول الله ستم كرده و در نهایت وقاحت دروغ می گوید. امام علیه السلام در ادامه ی سخنان خویش هدایت و ارشاد بندگان خدا را در قدرت و صلاحیت خاندان پیامبر خدا می داند و در نهایت صراحت می فرماید:

این الذین زعموا انهم الراسخون فی العلم دوننا كذبا و بغیا علینا؟

ان رفعنا الله و وضعهم و اعطانا و حرمهم و ادخلنا و اخرجهم، بنا یستعطی الهدی و یستجلی العمی. ان الائمه من قریش غرسوا فی هذا البطن من هاشم، لا تصلح علی سواهم و لا تصلح الولاه من غیرهم.[3].

«كجایند آنان كه گمان می كنند در علم و دانش استوارانند؟

به غیر از ما (خاندان نبوت) ادعای آنان دروغ و ظلمی در حق ما است، چرا كه خدا ما را برتری داده و آنها را فروگذاشته است. علم و حكمت را خدای متعال به ما عطا كرده و آنان را محروم نموده و ما را (در شهر علم و ایمان پیامبر) داخل كرده و ایشان را بیرون كرده است.

هدایت و ارشاد از ما درخواست می شود و كوری دل به وسیله ی ما از میان می رود. به راستی كه رهبران دین از قبیله ی قریش می باشند، زیرا آنها از

[صفحه 136]

تبار هاشم به وجود آمده اند و رهبری برای غیر از آنها شایسته نیست». امام علی (ع) در توصیفی زیبا و دلنشین خاندان رسول الله (ص) را به تناسب مسئولیت و تعهدی كه در ارتباط با هدایت خلق، از سوی آفریدگار جهان به ایشان واگذار شده، عترت پیامبر خدا را به ستارگان آسمان حیات مانند كرده و می فرماید:

الا ان مثل آل محمد (ص) كمثل نجوم السماء:

اذا خوی نجم طلع نجم، فكانكم قد تكاملت من الله فیكم الصنائع و اراكم ما كنتم تاملون.[4].

«آگاه باشید كه خاندان محمد (ص) ستارگان آسمان را مانند، هرگاه یكی از آنها غروب كند، ستاره ی دیگری در افق حیات طلوع می كند. گویا می بینم كه (در سایه ی پیروی از خاندان رسول الله) نعمتهای خدا بر شما تمام شد و به آنچه آرزومندید، دست یافته اید».


صفحه 134، 135، 136.








    1. نهج البلاغه فیض، كلام 224.
    2. نهج البلاغه فیض، كلام 119.
    3. نهج البلاغه فیض، خطبه 144.
    4. نهج البلاغه فیض، خطبه 99.