کد مطلب:25511 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:2

گنجینه پرسمان » اديان و مکاتب

آيا كشيدن كارد به گردن اسماعيل توسط حضرت ابراهيم(ع) به صورت حقيقي بوده يا استعاري و كنايي؟

قرآن در سورة صافات داستان ابراهيم و اسماعيل را چنين بيان كرده است: (ابراهيم به اسماعيل) گفت: اي پسرم! در خواب ديده ام كه تو را ذبح مي كنم. بنگر كه چه مي انديشي (نظر تو چيست) گفت: اي پدر! به هر چه مأمور شده اي عمل كند،كه ان شاءالله مرا از صابران خواهي يافت. چون هر دو تسليم (امر پروردگار) شدند (ابراهيم) پيشاني (اسماعيل) را روي خاك نهاد ما (به ابراهيم) ندا داديم: اي ابراهيم! (به وظيفه ات عمل كردي) به خوابت عمل كردي و ما نيكوكاران را چنين پاداش مي دهيم. اين آزمايشي آشكارا بود و او را به گوسفندي بزرگ باز خريديم.2

مفهوم اين آيات آن است كه ابراهيم كارد را به گلوي اسماعيل كشيد تا به وظيفه اش عمل كند ولي كارد نبرّيد. از روايات نيز همين مضمون استفاده مي شود.

در ذيل اين آيات در تفسير مجمع البيان و الميزان3 روايت شده كه اسماعيل گفت: پدر جان! با اين طناب دست و پاي مرا ببند تا دست و پا نزنم و دامن خود را جمع كن تا خون من آن را نيالايد و مادرم خون را نبيند. كارد را خوب تيز كن و به سرعت كارد خود را بر گلويم بزن تا زود راحت شوم. ابراهيم خم شد و با كاردي كه به دست داشت خواست به گلوي فرزند بكشد كه جبرئيل كارد را برگردانيد و اسماعيل را از زير دست او كنار كشيد و قوچي را به جاي اسماعيل قرار داد و ابراهيم قوچ را قرباني كرد و ندايي از جانب مسجد خيف (در مني) بر آمد كه: اي ابراهيم! رؤياي خود را تصديق كردي و دستور خدا را انجام دادي.

توضيح: اين وظيفه براي حضرت ابراهيم(ع) گرچه از ابتدا به صورت وظيفه و تكليف الهي بود،ولي بعد معلوم شد براي امتحان كردن حضرت ابراهيم(ع) بوده است و در واقع خداوند نمي خواسته اسماعيل كشته شود و ابراهيم (ع) در اين امتحان موفق از كار درآمد و به درجات بالايي نائل شد.

2 همان، ص 171.

3 همان.