کد مطلب:25850 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:11

گنجینه پرسمان » اديان و مکاتب

در سوره يوسف، آيه 2، ميخوانيم: ما قرآن را به عربي نازل كرديم تا شما به تعليمات آن عقل و هوش يابيد. زبان عربي چه ويژگي دارد كه كلمه تعقلون را به همراه داشته است؟

هدف نهايي از نزول قرآن، هدايت و راهنمايي بشر به سوي كمال و نزديك شدن به خداوند متعال است و مخاطبان در صورتي ميتوانند آيات آن را بفهمند كه معنا و مفهوم آيات و سورههاي آن را درك كنند.

فرود آمدن كتاب به صورت قرآن و عربي بودن آن به اين معنا است كه آن را در مرحلة انزال به لباس قرائت عربي كه زباني روشن و آشكار است در آورده و آن را الفاظي خواندني مطابق با الفاظ معمول و مرسوم نزد عربها قرار داده شده است، و از آن جا كه عَرَب به معناي فصيح بودن، روشن و واضح بودن ميباشد، خداوند متعال كلام خودش را با اين زبان نازل فرموده و دستور داده كه در آن تعقل و انديشه كنند تا آن را بفهمند.(ر.ك: لسان العرب، ابن منظور، ج 1، ص 586ـ589، داراحيأ التراث العربي، بيروت.)

جملة لعلّكم تعقلون از قبيل توسعة خطاب و عموميت دادن به آن است; چون سوره با خطاب به شخص رسول خدا6 شروع شده و ميفرمايد: تلك ءَايـَت الكتـَب و سپس خطاب به آن حضرت ميفرمايد: نحن نقص عليك بنابراين، معناي آيه اين است كه ما اين كتاب كه مشتمل بر آيات ميباشد را در مرحلة نزول به لباس و واژة عربي كه روشن و آشكار است پوشانده و با آن واژه آراسته و زينت داده نازل كرديم تا مناسب با تعقل تو و قوم و امت تو باشد و اگر در مرحله وحي به قالب الفاظ خواندني به صورت عربي و آشكار و فصيح در نميآمد، قوم پيامبر اكرمبه اسرار آيات آن پي نميبردند و تنها به فهم پيامبر6 محدود ميشد و به او اختصاص داشت و اين دلالت دارد كه الفاظ كتاب قرآن چون وحي و به زباني فصيح و روشن است توانسته اسرار آيات و حقايق معارف خداوند را ثبت و ضبط كند و اگر به زبان ديگري نازل ميشد، پارهاي از اسرار آن بر عقلهاي مردم مخفي و تاريك ميماند و دست تعقل و فهم بشر به آنها نميرسيد.

بنابراين، آيات قرآن كريم، هنگامي كه در قالب الفاظ زبان عربي و فصيح و آشكار در ميآيند، مناسب با عقل مخاطبان شده و به مفاهيم و محتواي آن پي ميبرند و در آن ميتوانند به راحتي تعقل و انديشه كنند.(ر.ك: الميزان، علامه طباطبايي;، ج 11، ص 73ـ76، انتشارات اسلامي، قم.)