کد مطلب:34374 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:1

گنجینه پرسمان » اعتقادات

عقيده خوارج درباب خلافت چه بود؟

تنها فكر خوارج كه از نظر متجددين امروز درخشان تلقي مي​شود، تئوري آنان در باب خلافت بود. انديشه​اي دموكرات مآبانه داشتند، مي​گفتند: خلافت بايد با انتخاب آزاد انجام گيرد و شايسته​ترين افراد كسي است كه از لحاظ ايمان و تقوا صلاحيت داشته باشد، خواه از قريش باشد يا غير قريش، از قبايل برجسته و نامي باشد يا از قبايل گمنام و عقب افتاده، عرب باشد و يا غير عرب. آنگاه پس از انتخاب و اتمام بيعت، اگر خلاف مصالح جامعه اسلامي گام برداشت از خلافت عزل مي​شود و اگر ابا كرد بايد با او پيكار كرد تا كشته شود. (ضحي الاسلام، 3/332)
اينها در باب خلافت در مقابل شيعه قرار گرفته​اند كه مي​گويد: خلافت امري است الهي و خليفه بايد تنها از جانب خدا تعيين گردد، و هم در مقابل اهل سنت قرار دارند كه مي​گويند: خلافت تنها از آنِ قريش است و به جمله «اِنَّمَا الاَئِمَّةُ مِنْ قُرَيْشٍ» تمسك مي​جويند.
ظاهراً نظريه آنان در باب خلافت چيزي نيست كه در اولين مرحله پيدايش خويش به آن رسيده باشند، بلكه آنچنان كه شعار معروفشان «لا حُكْمُ اِلاّ لِلّه» حكايت مي​كند و از نهج البلاغه (خطبه 40 و شرح ابن ابي الحديد، 2/308) نيز استفاده ميشود، در ابتدا قائل بوده​اند كه مردم و اجتماع احتياجي به امام و حكومت ندارند و مردم خود بايد به كتاب خدا عمل كنند. اما بعد، از اين عقيده رجوع كردند و خود با عبدالله بن وَهَب راسِبي بيعت كردند. (كامل ابن اثير، 3/336)

---

مجموعه آثار شهيد مطهري ج14 ـ جاذبه و دافعه علي(ع) صفحه: 301 الي 302
شهيد مطهري