کد مطلب:47510 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:1

گنجینه پرسمان » قرآن

آيه منسوخ چگونه ميتواند به عنوان جزئي از قرآن وسيلة هدايت قرار گيرد و در زندگي بشر به كار برده شود؟

بيشتر مفسران قائل به نسخ در قرآن ميباشند; امّا در نوع نسخ (نسخ تلاوت نه حكم; نسخ تلاوت نه حكم، نسخ حكم نه تلاوت) اختلاف نظر دارند. علماي شيعه، فقط نسخ حكم را پذيرفتهاند; ولي نسخ تلاوت را قبول ندارند در تعداد آيات منسوخ نيز اختلاف است بيشتر آنها حداكثر فقط هشت مورد را كه بر نسخشان دليل قطعي و اجماع وجود دارد پذيرفتهاند. آياتي كه نسخ شدند عبارتند از: 1. آيه نجوا; (مجادله، 12) 2. عدد مقاتلين; (انفال، 65) 3. آيه امتاع; (بقره، 240) 4. آيه جزاي فحشا; (نسأ، 15) 5. آيه توارث به ايمان; (انفال، 72) 6. آيات صفح و عفو; (جاثيه، 14) 7. آيات معاهده; (نسأ، 89) 8. آيات تدريجي بودن تشريع قتال.(. التمهيد، آيةالله معرفت، ج 2، فصل ناسخ و منسوخ، انتشارات جامعه مدرسين.)

آيات قرآن كريم تنها براي يك هدف نازل نشده است، كه با رسيدن به همان يك هدف، آيه حذف شده و ديگر از بين برود، بلكه آيات قرآن كريم براي اهداف متنوع و متعددي نازل شده است كه يكي از آن اهداف حكم تشريعي آيات است، كه گاهي حكم تشريعي آيهاي طبق مصلحت الهي نسخ ميشود و روشن است كه با نسخ شدن يك هدف (حكم تشريعي) اهداف ديگر از بين نميرود. زيرا اهميت قرآن، تنها در جنبة تشريعات آن نيست بلكه جنبههاي ديگر قرآن چون: اعجاز بياني و... نيز از اهميت ويژهاي برخوردار است و بايد هميشه ثابت و استوار باقي بماند.

افزون بر اين، نفس وجود آيات ناسخ و منسوخ در قرآن، سير تدريجي و مراحل تشريع احكام را نشان ميدهد و اين خود يك ارزش تاريخي ـ ديني دارد و مراحل تكامل شريعت را ميرساند.(برگرفته: علوم قرآني، آيتالله معرفت، ص 269، مؤسسة انتشاراتي التمهيد.)

گفتني است مباحث گسترده و مفيدي درباره نسخ بيان شده است. در صورت تمايل ميتوانيد به كتابي كه ذيلاً آمده است مراجعه كنيد.(همان، ص 248ـ268.)