کد مطلب:275555 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:478
شرط قبول اعمال
آن هنگام كه خدا ابليس را به سجده آدم امر كرد، ابليس تكبر نموده از خدا خواست كه او را از اين فرمان معاف داشته در عوض، عبادتي كند كه هيچ كس خدا را آن گونه عبادت نكرده باشد! خداوند در پاسخ او فرمود: عبادت آن است كه من فرمان مي دهم نه آن كه تو مي خواهي [1] يعني عبادت، اطاعت فرمان خدا است، و تنها به سجده رفتن و تضرع نمودن عبادت نيست. نماز و دعا به شرطي عبادت است كه در اطاعت از فرمان خدا باشد. امام صادق عليه السلام فرمودند: به خدا قسم اگر ابليس پس از نافرماني و تكبر از اطاعت دستور خدا، به مقدار عمر دنيا بر خدا سجده مي كرد، براي او سودي نمي داشت و خدا از او نمي پذيرفت، مگر اينكه او طبق فرمان خدا بر آدم سجده مي كرد. وضعيت اين امتي كه بعد از پيامبرش صلي الله عليه و آله و سلم نافرماني كرده گمراه شده است نيز چنين است. بعد از ترك گفتن پيشوايي كه پيامبر صلي الله عليه و آله و سلم براي آنها منصوب كرد، خداوند هرگز عملي از آنها را نمي پذيرد و نيكيهاي آنها را بالا نمي برد، مگر
[ صفحه 27]
اينكه از آن جهتي كه خدا امر كرده است بيايند و امامي را كه خدا به ولايتش امر كرده اطاعت كنند و از بابي كه خدا و رسول براي آنها گشوده اند وارد شوند. [2] امام باقر يا امام صادق عليهم السلام فرمودند: خانداني در بني اسرائيل بودند كه در پي چهل روز عبادت، هر چه از خدا طلب مي كردند، خداوند به آنها مرحمت مي فرمود. يكي از آنان به عبادتي چهل روزه پرداخت ولي دعاي او پذيرفته نشد. به نزد حضرت عيسي شكايت كرد. حضرت عيسي عليه السلام تطهير نموده نماز خواند. آن گاه به درگاه حق دعا كرد. وحي آمد: يا عيسي ان عبدي اتاني من غير الباب الذي اوتي منه، انه دعاني و في قلبه شك منك فلو دعاني حتي ينقطع عنقه و تنتثر انامله ما استجبت له. اي عيسي او از غير دري كه بايد بيايد به نزد من آمد. او مرا خواند. اما در دلش نسبت به تو ترديد داشت. پس اگر (با اين حال، آن قدر) مرا بخواند كه گردنش قطع شده انگشتانش جدا شود، دعايش را اجابت نخواهم كرد. حضرت عيسي از او پرسيد: آيا تو به نبوت من شك داري؟ او اعتراف كرد و از حضرت عيسي تقاضا كرد كه براي او دعا كند تا خدا ترديد قلبي او را برطرف سازد، عيسي عليه السلام دعا نموده، خدا توبه او را پذيرفت و دعاي او مستجاب شد. [3] .
[ صفحه 28]
رسول خدا صلي الله عليه و آله و سلم نيز در خطبه غديريه فرمودند: اي مردم، خداي بزرگ دينش را با امامت علي كامل كرد، پس كساني كه امامت او و جانشينان او از فرزندان من كه تا قيامت و حضور در برابر حق مي آيند را نپذيرند، اعمالشان در دنيا و آخرت نابود شده در آتش جاودانه خواهند بود. [4] اين مطلب، تعجبي ندارد، زيرا خداوند، قبول زحمات بيست و سه ساله پيامبر در ايام نبوت را نيز به ابلاغ ولايت اميرالمومنين عليه السلام مشروط كرده فرمود: و ان لم تفعل فما بلغت رسالته [5] اگر وظيفه خود در ابلاغ ولايت علي را انجام ندهي، رسالت خود را انجام نداده اي! و در جاي ديگر مي فرمايد: مثل الذين كفروا بربهم اعمالهم كرماد اشتدت به الريح في يوم عاصف لا يقدرون مما كسبوا علي شي ء اعمال كساني كه به خدا كافر شدند. به خاكستري مي ماند كه در روز طوفاني با تندبادي شديد، از بين رفته، از كوشش خويش بهره اي نبرند. [6] در روايت حضرت باقر عليه السلام، منكرين ولايت اهل بيت عليهم السلام مصداق اين آيه معرفي شده اند. [7] .
[ صفحه 29]
لذا امام صادق عليه السلام فرمودند: براي دشمن ما اهل بيت تفاوتي ندارد، چه روزه گرفته نماز بخواند و يا زنا كرده دزدي كند، او در آتش خواهد بود، او در آتش خواهد بود. [8] در عصر حاضر نيز، آن بابي كه هيچ عبادتي جز از طريق ولايت او پذيرفته نيست، وجود مقدس امام زمان عليه السلام است. در زيارت جامعه، خطاب به اين بزرگواران مي گوييم: و بموالاتكم تقبل الطاعه المفترضه. با ولايت شما است كه خداوند عبادات واجب را مي پذيرد. پس كسي كه خدا را از غير اين باب، بندگي كند، خدا از او نخواهد پذيرفت. امام صادق عليه السلام در نامه اي به مفضل بن عمر مرقوم فرمودند: كسي كه نماز خوانده، زكات بدهد، حج و عمره بجا آورد ولي معرفت آن كس كه خدا اطاعت او را واجب ساخته است نداشته باشد، نه نماز خوانده، نه روزه گرفته، نه زكات داده، نه حج و عمره بجا آورده، نه از جنابت غسل كرده و تطهير نموده، و نه حرامي را رها كرده و نه حلالي را حلال داشته است. براي او نماز نيست هر چند كه ركوع و سجود كند، و براي او زكات و حجي نخواهد بود. تمام اين اعمال با شناخت آن فردي انجام مي شود كه خداوند بزرگ با امر به اطاعت او بر مردم منت نهاده است. [9] مضمون روايات فوق در مجاميع حديثي شيعه آن قدر زياد است كه فقهاء شيعه در آغاز كتب فقهي خويش، بابي تحت عنوان ابطال العباده بدون
[ صفحه 30]
ولايه الائمه عليهم السلام و اعتقاد امامتهم گشوده اند. يعني هر عبادتي كه بدون ولايت ائمه و اعتقاد به امامت آنها انجام شده باشد باطل است. محدث بزرگ شيعه، مرحوم شيخ حر عاملي باب 29 جلد اول از كتاب وسائل الشيعه خويش را به اين مطلب اختصاص داده و در آن 19 حديث نقل نموده و محدث نوري در مستدرك الوسائل، 66 حديث ديگر به اين مجموعه در اين موضوع افزوده است. اين قبيل روايات، در كتب اهل سنت نيز نقل شده است. جابر بن عبدالله انصاري از رسول خدا صلي الله عليه و آله و سلم نقل نموده كه فرمودند: يا علي لو ان امتي صاموا حتي يكونوا كالحنايا و صلوا حتي يكونوا كالاوتار و بغضوك لاكبهم الله في النار. اي علي اگر امت من آن قدر روزه بگيرند كه همچون كمان (گوژ پشت) شده و آن قدر نماز بخوانند كه چون زه (لاغر) شوند ولي تو را دشمن بدارند، خداوند آنان را در آتش جهنم مي افكند. [10] .
[ صفحه 31]
[ صفحه 27]
اينكه از آن جهتي كه خدا امر كرده است بيايند و امامي را كه خدا به ولايتش امر كرده اطاعت كنند و از بابي كه خدا و رسول براي آنها گشوده اند وارد شوند. [2] امام باقر يا امام صادق عليهم السلام فرمودند: خانداني در بني اسرائيل بودند كه در پي چهل روز عبادت، هر چه از خدا طلب مي كردند، خداوند به آنها مرحمت مي فرمود. يكي از آنان به عبادتي چهل روزه پرداخت ولي دعاي او پذيرفته نشد. به نزد حضرت عيسي شكايت كرد. حضرت عيسي عليه السلام تطهير نموده نماز خواند. آن گاه به درگاه حق دعا كرد. وحي آمد: يا عيسي ان عبدي اتاني من غير الباب الذي اوتي منه، انه دعاني و في قلبه شك منك فلو دعاني حتي ينقطع عنقه و تنتثر انامله ما استجبت له. اي عيسي او از غير دري كه بايد بيايد به نزد من آمد. او مرا خواند. اما در دلش نسبت به تو ترديد داشت. پس اگر (با اين حال، آن قدر) مرا بخواند كه گردنش قطع شده انگشتانش جدا شود، دعايش را اجابت نخواهم كرد. حضرت عيسي از او پرسيد: آيا تو به نبوت من شك داري؟ او اعتراف كرد و از حضرت عيسي تقاضا كرد كه براي او دعا كند تا خدا ترديد قلبي او را برطرف سازد، عيسي عليه السلام دعا نموده، خدا توبه او را پذيرفت و دعاي او مستجاب شد. [3] .
[ صفحه 28]
رسول خدا صلي الله عليه و آله و سلم نيز در خطبه غديريه فرمودند: اي مردم، خداي بزرگ دينش را با امامت علي كامل كرد، پس كساني كه امامت او و جانشينان او از فرزندان من كه تا قيامت و حضور در برابر حق مي آيند را نپذيرند، اعمالشان در دنيا و آخرت نابود شده در آتش جاودانه خواهند بود. [4] اين مطلب، تعجبي ندارد، زيرا خداوند، قبول زحمات بيست و سه ساله پيامبر در ايام نبوت را نيز به ابلاغ ولايت اميرالمومنين عليه السلام مشروط كرده فرمود: و ان لم تفعل فما بلغت رسالته [5] اگر وظيفه خود در ابلاغ ولايت علي را انجام ندهي، رسالت خود را انجام نداده اي! و در جاي ديگر مي فرمايد: مثل الذين كفروا بربهم اعمالهم كرماد اشتدت به الريح في يوم عاصف لا يقدرون مما كسبوا علي شي ء اعمال كساني كه به خدا كافر شدند. به خاكستري مي ماند كه در روز طوفاني با تندبادي شديد، از بين رفته، از كوشش خويش بهره اي نبرند. [6] در روايت حضرت باقر عليه السلام، منكرين ولايت اهل بيت عليهم السلام مصداق اين آيه معرفي شده اند. [7] .
[ صفحه 29]
لذا امام صادق عليه السلام فرمودند: براي دشمن ما اهل بيت تفاوتي ندارد، چه روزه گرفته نماز بخواند و يا زنا كرده دزدي كند، او در آتش خواهد بود، او در آتش خواهد بود. [8] در عصر حاضر نيز، آن بابي كه هيچ عبادتي جز از طريق ولايت او پذيرفته نيست، وجود مقدس امام زمان عليه السلام است. در زيارت جامعه، خطاب به اين بزرگواران مي گوييم: و بموالاتكم تقبل الطاعه المفترضه. با ولايت شما است كه خداوند عبادات واجب را مي پذيرد. پس كسي كه خدا را از غير اين باب، بندگي كند، خدا از او نخواهد پذيرفت. امام صادق عليه السلام در نامه اي به مفضل بن عمر مرقوم فرمودند: كسي كه نماز خوانده، زكات بدهد، حج و عمره بجا آورد ولي معرفت آن كس كه خدا اطاعت او را واجب ساخته است نداشته باشد، نه نماز خوانده، نه روزه گرفته، نه زكات داده، نه حج و عمره بجا آورده، نه از جنابت غسل كرده و تطهير نموده، و نه حرامي را رها كرده و نه حلالي را حلال داشته است. براي او نماز نيست هر چند كه ركوع و سجود كند، و براي او زكات و حجي نخواهد بود. تمام اين اعمال با شناخت آن فردي انجام مي شود كه خداوند بزرگ با امر به اطاعت او بر مردم منت نهاده است. [9] مضمون روايات فوق در مجاميع حديثي شيعه آن قدر زياد است كه فقهاء شيعه در آغاز كتب فقهي خويش، بابي تحت عنوان ابطال العباده بدون
[ صفحه 30]
ولايه الائمه عليهم السلام و اعتقاد امامتهم گشوده اند. يعني هر عبادتي كه بدون ولايت ائمه و اعتقاد به امامت آنها انجام شده باشد باطل است. محدث بزرگ شيعه، مرحوم شيخ حر عاملي باب 29 جلد اول از كتاب وسائل الشيعه خويش را به اين مطلب اختصاص داده و در آن 19 حديث نقل نموده و محدث نوري در مستدرك الوسائل، 66 حديث ديگر به اين مجموعه در اين موضوع افزوده است. اين قبيل روايات، در كتب اهل سنت نيز نقل شده است. جابر بن عبدالله انصاري از رسول خدا صلي الله عليه و آله و سلم نقل نموده كه فرمودند: يا علي لو ان امتي صاموا حتي يكونوا كالحنايا و صلوا حتي يكونوا كالاوتار و بغضوك لاكبهم الله في النار. اي علي اگر امت من آن قدر روزه بگيرند كه همچون كمان (گوژ پشت) شده و آن قدر نماز بخوانند كه چون زه (لاغر) شوند ولي تو را دشمن بدارند، خداوند آنان را در آتش جهنم مي افكند. [10] .
[ صفحه 31]
[1] مضمون فوق در روايتي از امام صادق عليه السلام آمده است: بحار 250:63.
[2] وسائل جلد 1 باب 29 ح 5.
[3] كافي 400:2 ح 9 - مشابه آن در بحار 355:13 ح 53 در عصر حضرت موسي عليه السلام.
[4] احتجاج 76:1.
[5] سوره مائده: 67.
[6] سوره ابراهيم: 18.
[7] كافي 184:1 و 184 ح 8.
[8] عقاب الاعمال:251 ح 18.
[9] بحار 176:27 و 175 ح 21.
[10] مناقب ابن مغازلي شافعي:297 ح 340.