کد مطلب:29543 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:23

گنجینه پرسمان » اعتقادات

اصحاب يمين چه كساني هستند؟

قرآن كريم گروهي از انسانها را در قيامت به عنوان « اصحاب اليمين» معرفي ميكند چنان كه ميفرمايد :
« وَاَصْحابُ الْيَمينِ ما اَصْحابُ الْيَمين ِ» واقعه/ 27
]اصحاب يمين كيانند ؟[
سپس نعمت هاي بهشتي آنان را در ضمن ده آيه بيان نموده و ميفرمايد :
اصحاب يمين از گروهي از پيشينيان و گروهي از پسينيان امت اسلامي تشكيل ميگردند.
« ثُلَّهٌ مِنَ اْلاَوَّلينَ وَ ثُلَّهُ مِنَ اُلاخِرينَ » واقعه/40-39
اكنون بايد ديد مقصود از اصحاب يمين چه كساني هستند ؟ مفسران دو نظريه مطرح نمودهاند :
1ـ مقصود از آنان افرادي هستند كه نامههاي اعمال آنان در قيامت به دست راستشان داده ميشود، قرآن در اين رابطه ميفرمايد:
« يَوْمَ نَدْعُو كُلَّ اُناسٍ بِاِمامِهِمْ فَمَنْ اُوتيَ كِتابَهُ بِيَمينِه فَاولئِكَ يَقْرَؤُنَ كِتابَهُمْ وَ لا يُظْلَمونَ فَتيلاً » اسرا/71
]روزي كه هر دسته و گروهي را با نام پيشوايشان فرا ميخوانيم پس آن كسي كه نامه عمل او به دست راستش داده شود، نامه خود را ميخواند و ذرهاي از پاداش آن كاسته نمي شود[
و نيز مي فرمايد:
« فَاَمّا مَنْ اُوتِيَ كِتابَهُ بِيَمينِه فَيَقولُ هاؤُم اقْرَوأُكِتابِيَه » حاقه/19
]آن كس كه نامه عمل او به دست راستش داده شود مي گويد بياييد و پرونده اعمال مرا بخوانيد[
و باز ميفرمايد :
« فَاَمّا مَنْ اُوتيَ كِتابَهُ بِيَمينِه فَسَوفَ يُحاسَبُ حِساباً يَسيراً » انشقاق/7
]هركس نامه عمل او به دست راستش داده شود به آساني محاسبه خواهد شد[
اين گروه ( كساني كه پرونده اعمال آنان به دست راستشان داده ميشود) در قيامت از جايگاه رفيع و منزلت عالي برخوردارند، و قرآن كريم موقعيت اخروي آنان را اين گونه توصيف نموده است
1ـ يَنْقَلِبُ اِلي اَهْلِه مَسْرُورا »ً انشقاق/9
]پس از حساب، باشادماني بسيار به سوي همنشيان بهشتي خود باز ميگردد[
2ـ « في عيشَهٍ راضيه » حاقه/21
]در زندگي كاملا رضايت بخش بسر مي برد[
2ـ « في جَنَّهٍ عالِيَهٍ، قُطُوفُها دانِيَهٌ » حاقه /23-22
]در بهشتي رفيع كه ميوههاي آن نزديك است (تناول آن هيچ مشقتي ندارد ) [
4ـ « كُلُوا وَ اشْرَبُوا هَنيئاً بِما اَسْلَفْتُمْ فِي اْلاَيّامِ الْخالِيَهِ » حاقه /24 ]به آنان گفته ميشود بخوريد و بياشاميد، اين نعمتها بر شما گوارا باد، و اين پاداش كارهاي شما در روزگار گذشته ( دنيا) است[
2ـ نظريه دوم اين است كه « يمين » به معناي « يمن » و مباركي است و مقصود از آنان همان افرادي هستند كه قرآن ازآنان به عنوان« اصحاب ميمنه» ياد كرده است چنان كه در آغاز سوره واقعه كه گروههاي سه گانه انسانها را در قيامت بيان نموده است ميفرمايد :
« وَ كُنْتُمْ اَزْواجاً ثَلاثَهً فَاَصْحابُ الْمَيْمَنَهِ ما اَصْحابُ الْمَيْمَنَهِ »
] شما سه گروه خواهيد بود (گروه نخست) اصحاب ميمنه (مباركي و سعادتمندي) هسنتد[
و با توجه به اينكه در مقابل آن اصحاب « مشئمه» (شومي و شقاوتمندي) قراردارند مقصود از اصحاب ميمنه نيز همان سعادتمندان هستند كه با مباركي و شادماني پاداش اعمال خود را دريافت ميكنند .
در برخي از آيات قرآن اصحاب ميمنه توصيف شدهاند و برخي از ويژگي هاي آنان بيان گرديده است چنان كه مي فرمايد:
« فَلاَ افْتَحَمَ الْعَقَبَهُ، وَ ما اَدْريكَ مَا الْعَقَبَهُ، فَكُّ رَقَبَهٍ اَوْاِطْعامٌ في يَوْمٍ ذي مَسْغَبَهٍ، يَتيماً ذا مَقْرَبَهٍ اَوْ مِسْكيناً ذا مَتْرَبَهٍ، ثمَّ كانَ مِنَ الَّذين آمَنوا وَ تَواصَوْا بِالصَّبر وَ تَواصَوْ ا بِالْمَرْحمهِ، اُولئِكَ اصحابُ المَيْمَنَه » بلد/18-11
]از گردنه عبور نكرد، و نميداني كه آن گردنه چيست؟ آزاد نمودن بنده يا اطعام در روز گرسنگي و تنگدستي به يتيم خويشاوند يا مسكين بينوا آنگاه از مؤمناني باشد كه يكديگر را به صبر و مهرباني توصيه مينمايند اين گروه همان اصحاب ميمنه ميباشند.
ولي از مجموع آيات قرآن كه درباره اصحاب يمين و اصحاب ميمنه وارد شده است به دست ميآيد كه مقصود از اين دو عنوان يك گروه از انسانها است و هر يك گروه جداگانهاي نيستند زيرا در سوره واقعه پس از آنكه يك صنف از افراد را در قيامت به عنوان اصحاب « ميمنه» معرفي كرده است، آنگاه كه جايگاه و مقامات اخروي و نعمتهاي بهشتي آنان را بيان ميكند از آنان به عنوان « اصحاب اليمين » نام ميبرد. حاصل آنكه : قرآن كريم اصحاب يمين را در سه مرحله توصيف نموده است :
در زندگي دنيا
آنان افرادي هستند كه تسليم اوامر و نواهي الهي بوده و با صلابت و پايداري گردنههاي فرائض ديني را در مينوردند و علاوه بر اين كه خود آداب و رسوم بندگي خدا را به جاي ميآورند ديگران را نيز به انجام آن توصيه و سفارش ميكنند چنان كه فرمود:
«فلا اقتحم العقبه..»
2-به هنگام مرگ
در اين لحظه در نشاط و آرامش كامل بسر ميبرند، و هيچگونه امر هول انگيز و نگران كنندهاي آنان را نميآزارد چنان كه ميفرمايد:
« وَ اَمّا اِنْ كانَ مِنْ اَصْحابِ الْيَمين، فَسَلامٌ لَكَ مِنْ اَصْحابِ الْيَمينِ » واقعه/91-90
]آن كس كه از اصحاب يمين باشد پس از ناحيه آنان ( در مورد آنان ) براي تو جز سلامتي و سعادت نخواهد بود ( امر نگران كنندهاي در مورد آنان مشاهده نخواهي كرد)(مجمع البيان 5 /228)
3- در سراي ديگر
1-پرونده عمل آنان به دست راستشان داده ميشود.
2-حساب آنان آسان انجام ميگيرد.
3-با شادماني نزد همنشينان خود باز ميگردند.
4-در مرتبهاي بلند از بهشت مستقر ميشوند.
5-انواع نعمتهاي بهشتي بدون كمترين زحمت و رنجي در اختيار آنان قرارداده ميشود.

---

منشور جاويد ج 9
آية الله جعفر سبحاني