کد مطلب:34671
شنبه 1 فروردين 1394
آمار بازدید:1
از ديدگاه روايات، مشورت چه جايگاهي دارد؟
در احاديث اسلامي، چه احاديثي كه از شخص پيامبر(ص) نقل شده يا از پيشوايان معصوم ديگر، اهميّت فوقالعادهاي براي اين امر ذكر شده ، تا آنجا كه در حديث نبوي معروف به عنوان يكي از اسباب حيات جامعه و ترك مشورت يكي از اسباب مرگ جامعه معرّفي شده است، ميفرمايد
«اِذا كانَ اُمَرائُكُمْ خِيارَكُمْ وَ اَغْنِيائُكُمْ سُمَحائَكُمْ وَ اَمْرُكُمْ شُوري بَيْنَكُمْ فَظَهْرُ الاَرْضِ خَير لَكُمْ مِنْ بَطْنِها، وَ اذا كانَ اُمَرائُكُمْ شِرارَكُمْ وَ اَغْنيائُكُمْ بُخَلائَكُمْ وَ لَمْ يَكُنْ اَمْرُكُمْ شُوري بِيْنَكُمْ فَبَطْنُ الاَرْضَ خَيْر لَكُمْ مِنْ ظَهْرِها» (تحف العقول)
[هنگامي كه زمامداران شما نيكان شما باشند و توانگران شما سخاوتمندان و كارهايتان به مشورت انجام گيرد، در اين موقع روي زمين از زير زمين براي شما بهتر است،(و شايسته حيات و زندگي هستيد) ولي هر گاه زمامدارانتان بدان شما و ثروتمندانتان افراد بخيل باشند و در كارها مشورت نكنيد، در اين صورت زيرزمين از روي آن براي شما بهتر است.]
اهميّت مشورت تا آن پايه است كه علي(ع) فرمود «اَلاِ سْتِشارَةُ عَيْنُ الْهِدايَهِ، وَ قَدْ خاطَرَ مَنْ اسْتَغْني بِرَأْيِهِ» (بحارالانوار 75/104)
[مشورت، عين هدايت است و كسي كه تنها به فكر خود قناعت كند خويشتن را به خطر انداخته است.]
در حديث ديگري از همان حضرت(ع) ميخوانيم «لايَسْتَغْتَنِي الْعاقِلُ عَنِ الْمُشاوَرَةِ» (غرر الحكم) [انسان عاقل خود را بينياز از مشورت نميبيند.]
دليل آن هم روشن است ، و آن به تعبير زيبايي كه در بعضي از روايات از علي(ع) در اين زمينه وارد شده است چنين است «حَقَّ عَلَي الْعاقِلُ اَنْ يُضيفَ اِلي رَأْيِهِ رَأيَ الْعُقَلاءِ وَيَضُمَّ اِلي عِلْمِهِ عُلُومَ الْحُكَماءِ» (غررالحكم) [سزاوار است كه عاقل، رأي و فكر ساير عقلا را به رأي و فكر خود اضافه كند و علوم دانشمندان را به علم خود ضميمه نمايد و از مجموع آنها براي كارهاي مهم تصميم گيري كند.]
و در حديث ديگري از همان حضرت(ع) آمده است«مَنْ شاوَرَ ذَوِي الْعُقُولِ اِسْتَضاءَ بِاَنْوارِ الْعُقُولِ» (غررالحكم) [هر كس با خردمندان مشورت كند، از نور خرد آنها روشني ميگيرد.]
بنابراين مشورت سبب افزودن عقل و علم و تجربه ديگران بر عقل علم و تجربه خويش است كه در اين صورت انسان كمتر گرفتار خطا و اشتباه ميشود.
احاديث در اين زمينه بسيار فراوان است و اين بحث فشرده را با حديث ديگري از پيامبر اكرم (ص)، و حديثي از علي(ع) پايان ميدهيم.
پيامبر اكرم(ص) فرمود «لامُظاهَرَةَ اَوْثَقُ مِنَ الْمُشاوَرَهِ» (بحارالانوار 75/100) [هيچ پشتيباني و ياوري محكمتر از مشورت نيست.]
و علي (ع) ميفرمايد «شاوِرْ ذَوِي الْعُقُولِ تَأْمَنُ مِنَ الزَّلَلِ وَالنَّدَمِ» (غررالحكم) [با خردمندان مشورت كن تا از لغزش و پشيماني در امان بماني!]
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
پيام قرآن ج 10
حضرت آيت الله مكارم شيرازي و ساير همكاران
مطالب این بخش جمع آوری شده از مراکز و مؤسسات مختلف پاسخگویی می باشد و بعضا ممکن است با دیدگاه و نظرات این مؤسسه (تحقیقاتی حضرت ولی عصر (عج)) یکسان نباشد.
و طبیعتا مسئولیت پاسخ هایی ارائه شده با مراکز پاسخ دهنده می باشد.