کد مطلب:36525 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:1

گنجینه پرسمان » اعتقادات

با توجه به يضل من يشا و يهدي من يشا هدايت و ضلالت الهي چگونه صورت مي گيرد؟

هدايت داراي پنج مرتبه است : 1- هدايت فطري و غريزي ؛ هدايت در آيه 50 سوره طه ناظر به اين معني است . 2- هدايت عقلاني ؛ كه با بخشيدن ( ( قوه تفكر ) ) به انسان ارزاني شده و در روايات از آن به ( ( رسول باطني ) ) تعبير مي شود.3- هدايت بروني ؛ كه از طريق ( ( ارسال پيامبران ) ) انجام گرفته و در روايات از آن به ( ( رسول ظاهري ) ) تعبير شده است . 4- توفيق و عنايت رحماني كه ويژه بندگان خاص است و در آيه شريفه ( ( و خداوند بر هدايت ،هدايت يافتگان مي افزايد ) ) ، ( مريم ، آيه 76 ) به اين مرتبه از هدايت اشاره شده است . 5- قدرت ايماني ويژه و فوق العاده اي كه عصمت را به همراه مي آورد و مقصود از هدايت در آيه 90 سوره انعام ، اين مرتبه از هدايت است . از بين اقسام پنج گانه هدايت ، سه قسم نخست فراگير و عام است وشامل تمام انسان هاي مومن و كافر مي شود، اما هدايت در مرتبه چهارم وپنجم ، نتيجه شايستگي هاي فردي و عمل صالح بوده و تنها به گروه خاصي از بندگان خداوند اختصاص دارد .مرتبه پنجم هدايت كه مرحله عصمت است ، ويژه پيامبران و ايمه ( ع ) و مرتبه چهارم ، از آن ساير بندگان شايسته خداوند است . ساير آيات قرآني كه ظاهر آنها بسان آيات مورد بحث است و از آنها برمي آيد كه خداوند برخي از بندگان را هدايت و برخي ديگر را گمراه مي كند، مربوط به اين مرحله است . در اين آيات مقصود ازهدايت ، توفيقي افزون تر و رهنموني بيشتر و مقصود از ( ( من يشا ) ) ، اراده حكيمانه است ؛ يعني ، خداوند كساني را كه شايستگي لازم براي بهره برداري از هدايت مرحله چهارم را نيافته اند، بر شايستگي آنها افزوده و آنها را رهنمود مي شود .مفهوم ضلالت ( ( و يضل من يشا ) ) كه در مقابل هدايت است ، به همين صورت است ؛ خداوند كساني را از هدايت مرحله چهارم محروم مي كند كه در خود شايستگي لازم براي بهره برداري ازتوفيق و عنايت ويژه الهي فراهم نساخته اند .پس معناي حقيقي ( ( يضل ) ) گمراهي نيست ، بلكه به معناي محروم ساختن از مرتبه اي از هدايت است كه نتيجه اين محروميت گمراهي از هدايت مرحله چهارم است. محروميتي كه به انتخاب خود شخص بوده و در حقيقت كيفر انتخاب نارواي خود او به حساب مي آيد و اين خود شخص است كه زمينه گمراهي را فراهم كرده و باعث مي شود كه خداوند او را از هدايت محروم كند .براي آگاهي بيشتر ر . ك : 1- التمهيد في علوم القرآن ، ج 4، ص 200 - 253استاد معرفت 2- الالهيات ، ج 2، ص 387 - 391استادسبحاني 3- هدايت در قرآن آيت الله جوادي آملي 4- منشور جاويد، ج 3، ص 148 - 164استاد سبحاني ;