کد مطلب:43110 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:2

گنجینه پرسمان » حديث شناسي

تفسيرفراز سيودوم خطبه نود كه در آن علي(ع) ميفرمايد: «هر كس از خدا مسألت كند، عطايش فرمايد» چيست؟

«وَمَنْ سَأَلَهُ أَعْطَاهُ»
[هر كس كه از خدا مسألت بدارد، عطايش خواهد فرمود.]
اين مسأله با ابعاد مختلفي كه دارد، از اهمّيّت فوقالعادهاي برخوردار است. ما براي توضيح اجمالي مسأله برخي از ابعاد آنرا مورد بررسي قرار ميدهيم:
1ـ درك معناي سؤال و مسألت از خداوند، بسيار مهمّ است، اين معنا عبارت است از توجّه كامل به خدا با ايمان به علم و قدرت مطلقة او كه اختيار همه چيز و همه كس را در دست دارد.
2ـ ارزيابي كامل اسباب و وسائل دنيا، و اينكه هويّت و مختصّات آن اسباب و وسائل همه از آن خدا است.
براي پذيرش اين اصل كه چنانكه هويّت ذاتي علّتها از خدا است، صفت علّيّت آنها نيز از آن خدا است، كافي است كه باين دليل توجّه شود كه هيچگونه دليلي براي رابطة ثابت (علّت خاصّ معلول خاصّي را بايد بدنبال خود بياورد) با متغيّرات (موجودات عالم هستي كه در مجراي قانون علّيّت در حركتند) وجود ندارد و هيچ راهي جز اين ديده نميشود كه تنها مشيّت الهي است كه موجب برقراري ثابتها (بنام قوانين) با متغيّرها ميباشد. در مسألت از خداوند، توجّه باين مسأله كه متذكّر شديم همواره و از همه كس ساخته نيست، و آنچه كه عموميّت دارد و موجب عنايات خداوندي در موقع مسألت از او ميگردد، سقوط همة اسباب و وسائل از علّيّت مطلقه در نظر مسألت‎كننده و دعا كننده ميباشد، البتّه اين نكته بايد مورد دقّت قرار بگيرد كه آيا نخست آن حالت انقطاع از اسباب و وسائل در درون انسان بوجود ميآيد و سپس حالت مسألت و دعا، يا قضيّه بالعكس است.
3ـ حالت تسليم محض در موقع دعا و مسألت كه خود يكي از مختصّات بسيار روحاني آن حالت است. اين تسليم هر چه بيشتر همراه با آزادي بمعناي اختيار باشد، بيشتر به رشد روحي كمك ميكند.
4ـ بايد متوجّه شد كه مسألت از خداوند غير از تكليف معيّن كردن! بآن ذات اقدس است، آنچه كه عقل و وِجدان در مييابد و پيامبران الهي در رسالتهايشان آنرا ابلاغ فرمودهاند، مسألت از خداوند است، نه تعيين تكليف براي او.
5ـ اگر انسان بتواند بآن وارستگي روحي نائل گردد كه دعا و مسألت از خداوند را يكي از حالات ارتباط با او تلقّي نمايد، نه حالت طلبكاري و نه حالت درخواست نقض و وارد كردن اختلال در نظم و قانون هستي، و همچنين احتياج و نيازي را كه موجب بروز حالت نيايش و مسألت براي وي گشته است، در حقيقت از الطاف خفيّه خداوندي تلقّي كند كه موجب موفّقيّت بحالت روحاني نيايش و مسألت گشته است، چنين انساني ميتواند از برقرار كردن ارتباط با خدا بهرههاي ملكوتي بردارد.
6ـ استجابت دعا و مسألت با برآورده شدن احتياج، هجوم بر قوانين هستي با سيستم بسته نيست.
7ـ رها كردن كار و كوشش و تلاش در ادارة حيات مادّي و معنوي و روي آوردن به نيايش و مسألت، مبارزه با مشيّت خداوندي است كه خود را فعّال معرّفي فرموده است:
«يَسْئَلُهُ مَنْ فِي اٌلسَّمَاوَاتِ وَاٌلْأَرْضِ كُلَّ يَوْمٍ هُوَ فِي شَاْنٍ» الرّحمن/29
[هر چه و هر كه در آسمانها و زَمين است، (بقاي وجود خود و وسائل آنرا) از خدا مسألت ميدارد و خداوند در هر موقعي در كاريست.]

---

ترجمه و تفسير نهج‎البلاغه ج 15
آية الله محمدتقي جعفري