کد مطلب:43207 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:2

گنجینه پرسمان » حديث شناسي

تفسير فرازهاي سي چهارم تا پنجاه و يكم خطبه صد و شصتم كه دربارة كيفيت اميدواري ايراد شده چيست؟

[آن فرو رفته در غفلت] با گمان بي‎اساس خود ادّعا مي‎كند اميدوار به خدا است. سوگند به خداوند بزرگ او دروغ مي‎گويد، [اگر چنان است كه ادعا مي‎كند] چرا اميد او در عملش نمودار نمي‎گردد؟ زيرا هركس كه اميدوار باشد، اميد او در عملش شناخته مي‎شود و هر اميدي، به جز اميد به خداوند متعال آلوده و هر ترسي غير از ترس از خدا ناقص و بي‎اساس است، مگر خوف از خدا كه حق است و داراي عامل واقعي است. خدا را در امور بزرگ اميدوار مي‎گردد و بندگان او را در امور كوچك. هيبت و اهميتي كه به بنده مي‎دهد، به خدا منظور نمي‎دارد! چه علتي دارد كه خداوند (كه بزرگ است سپاس او) مورد كوتاهي واقع گردد. در حالي كه دربارة بندگانش آن كوتاهي روا ديده نمي‎شود! آيا مي‎ترسي در اميدي كه براي او ادّعا مي‎كني دروغگو باشي يا خدا را براي اميد بستن سزاوار نمي‎بيني. و بدينسان اگر از يكي از بندگان خدا بترسد، براي دفع خوف خود چاره مي‎جويد، ولي در برابر خوف از خدا بي‎اعتنائي مي‎ورزد. بدين ترتيب ترس از بندگان را نقد تلقي مي‎كند و خوف از خدا را وعده‎اي كه اميدي براي وفا به آن نيست و چنين است وضع كسي كه دنيا در چشمانش بزرگ جلوه كند و موقعيت آن در دلش باعظمت گردد! دنيا را بر خدا مقدم مي‎دارد و رو به آن مي‎آورد و كمر بندگي آن را به ميان مي‎بندد!]
آري، تا آن موجود برين (خدا) را به همان اندازه و كيفيت كه براي ما مقدور است، مي‎شناختيم و به عبارت ديگر در همان مقداري كه معرفت خداوندي براي ما امكان‎پذير است، اگر وجود خود را با همين معرفت توجيه و مديريت مي‎كرديم، سريع‎تر و عالي‎تر به درجات كمال نسبي نائل مي‎گشتيم. ولي چه بايد كرد كه وجود ما نتوانسته است مديريت خود را از چنگال خودطبيعي رهايي بخشيده و خود را در اختيار «من عالي» (شخصيت سالم) قرار بدهد.
تنها من عالي بشري است كه با دريافت خدا مي‎فهمد كه در اين دنيا به چه كسي بايد اميد بست و از چه كسي بايد ترس و هراس داشت و كيست آن موجودي كه ملاك حقيقي محبت‎ها است. اگر آدمي بداند كه تنها خدا است كه مقلب‎القلوب است، تنها خدا است كه مسبّب الاسباب است، تنها خدا است كه محول الأحوال است جز به خداي، دل به هيچ كس نمي‎بندد و غير از خدا را از موجودات طبيعت گرفته تا قدرتمندترين انسانها جز وسيله‎اي كه حتي وسيله بودن آنها نيز وابسته به ارادة خداوندي است، ارزيابي نمي‎نمايد.

---

ترجمه و تفسير نهج‎البلاغه ج 26
آية الله محمدتقي جعفري