کد مطلب:44631 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:1

گنجینه پرسمان » خانواده و زندگي

در مورد قسمت و تقدير سوال براين پيش آمده آيا در تمام امور و از جمله موضوع مهم ازدواج انسان به طور كامل قادر به انتخاب و تصميم گيري هست يا خير اگر هست چه طور و اگر نيست يا كمي نظر او مهم است چگونه اگر مقدور است از احاديث استفاده كنيد در پاسخ؟

در پاسخ به پرسشتان بايد گفت، انسان موجودي است صاحب اختيار و اراده، به گونه اي كه در انجام اعمال و نيز نوع تصميمگيريهايش در زندگي، همواره خود را بر سرراههاي مختلف مي بيند، و اگر يك سري موانع و عوامل اجبار كنندة خارجي وجود نداشته باشد، در خود هيچ اجباري در نوع تصميم گيري و انتخاب راه وروش زندگي نمي بيند، و اين آزادي و اختيار براي هر انسان عاقلي قابل درك است. آيات قرآن كريم پر است از دلائل اختيار و آزادي انسان. و اصولاً امتياز انسان از ساير جانداران، همين مسأله مهم است.

با توجه به اين اصل، مجموعة تلاشها و رفتارهاي مادي و معنوي انسان، در راه تحقق آرمانها و اهدافش، در نوع سرنوشت و تقدير او بي تأثير نيست. و در واقع عامل سازنده در سرنوشت انسان، دگرگونيهايي است كه هر كس در روش و اخلاق و فكر و اعمال خود، با اراده خويش بوجود مي آورد. (1)

توضيح مطلب اينكه براي رسيدن به يك هدف مشخص، يك سلسله عوامل مادي و معنوي دخالت دارند. عوامل مادي همان رفتارهاي ظاهري، و فراهم كردن اسباب و علل مادي، در جهت تحقق هدف مورد نظر است؛ و عوامل معنوي، يك سري نگرشهاي دروني و اخلاقي خود فرد است. كساني كه در طول زندگي، علاوه بر تلاشهاي مادي، از تلاشهاي معنوي نيز در جهت خودسازي و درك و دريافت سجاياي اخلاقي و فضايل انساني، رويگردان نيستند، و در همه حال خدا را ناظر اعمال خويش مي بينند، و رضايت او را مي طلبند، خداوند هم آنها را تحت حمايت خود قرار مي دهد، و ياريشان مي كند. از اينرو اموري چون دعا و ذكر، صدقات، احسانها، توكل به خدا، دفاع از حق ، پرهيزگاري و عمل به واجبات و مستحبات، بي تأثير در زندگي و سرنوشت و تقدير انسان نيستند.‍(2)

از مهمترين مسائل زندگي هر كس، موضوع ازدواج است. و حساسترين مرحلة آن، مرحلة انتخاب همسر است. در روايات و احاديث اسلامي، دو موضوع آزادي در انتخاب همسر، و هم كُفو بودن زوجين، از اهميّت ويژه اي برخوردار است. آنچه كه در اين روايات و احاديث بدان تأكيد فراوان شده، همسري و ازدواج با افراد عاقل، مؤمن، صالح، خوش خلق، درستكار و امانت دار است. پيامبرr مي فرمايد : انسانهاي با ايمان همتا و هم ارج يكديگرند. با هم كُفو ازدواج كنيد، و از ميان آنها همسر بگيريد، و براي نسلي كه بايد از شما پديد آيد، بهترين زمينه را برگزينيد.(3) و نيز مي فرمايد : هر گاه كسي به خواستگاري نزد شما آمد، و دينداري و امانتداري او را پسنديد، به او زن دهيد. كه اگر چنين نكنيد، در روي زمين تبهكاري و فساد بسيار پديد خواهد آمد.(4) امام حسن(نيز مي فرمايد : دختر خود را به مرد پرهيزگار و باتقوا شوهر دهيد. زيرا اگر دختر را دوست داشته باشد، گراميش مي دارد؛ و اگر دوستش نداشته باشد، به وي ستم نمي كند.(5) قرآن كريم نيز زنان و مردان پاك و مؤمن را،از ازدواج و همسري با مردان وزنان مشرك و خبيث منع كرده است(6)؛ و حتي حرمت آنرا نيز اعلام ميدارد.(7) با توجه به مطالب فوق، اگر قسمت و تقدير هر كس از پيش تعيين شده باشد، سفارش قرآن و معصومين( در ترغيب و تحريص افراد به انتخاب همسر شايسته، با ويژگيهاي ياد شده، چه اهميتي مي تواند داشته باشد؟ و اگر انسان آزادي و اختيار عمل نداشت، خود موضوع انتخاب در اين باره، كه توأم با اراده فرد است، مي توانست اين همه مورد تأكيد قرار گيرد؟ با وجود عنصر اراده و اختيار، منطقي است كه بگوييم قسمت چنين بود و چنان؟ و آيا مي توان نقش تصميم گيري خود انسان، و تأثير آن را بر سرنوشت و تقديرش ناديده گرفت؟

نكته مهم اين است كه اختيار انسان، و اين كه اعمال خوب و بد در سرنوشت ما تأثير مستقيم دارد، خود يكي از موارد قضا و قدر الهي است؛ يعني خدا چنين خواسته و مقدّر فرموده است، كه انسان با اختيار خود، چنين و چنان خواهد كرد.























منابع و مآخذ:

1)انسان و سرنوشت، شهيد مطهري

2)همان

3)شناخت اسلام،شهيد بهشتي، شهيد باهنر

4)نورالحكمه، محمدي ري شهري، باب ازدواج

5)همان

6)سوره مباركة نور/آيه 26

7)سوره مباركة نور/آيه 3