کد مطلب:117165 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:354

شکیبایی











یكی از سنتهای الهی در جهان هستی صبر است. همه ی موجودات برای رسیدن به كمال مطلوب و مقصد معلوم در جهان هستی به صبر می باشند. برای دستیابی به هر هدف و آرمان و مقصودی صبر ضروری آنست. كلید همه ی مشكلات و مفتاح

[صفحه 88]

همه ی امور جهان صبر است. در رابطه ی با امور مادی و معنوی و طی مراتب رشد مادی و معنوی، تحمل زمان و شكیبائی در برابر موانع و مشكلات راه، امری حتمی و قطعی و اجتناب ناپذیر است. به عبارت دیگر امور جهان در رابطه ی علت و معلولی خود نیازمند به فراهم آمدن علت ها در جهت پیدایش معلول ها می باشند و این مهم جز در سایه صبر و شكیبایی ممكن نیست. دور از قانون صبر كه حاكم بر جهان هستی است، هیچ مطلوبی فراهم نمی آید. انسان در رابطه با سیر تكاملی خود در جهت تقرب به خدا و برخورداری از ایمان و اعتقاد كامل، ناگزیر از صبر در برابر موانع و مشكلات ایجاد شده از سوی شیطان و طاغوت است. هوای نفس و جاذبه های فریبنده جهان مادی از یك سو و وسوسه های اغواگر شیطان از سوی دیگر انسان را به نفس پرستی و دنیاطلبی می خوانند. و در این میانه انسان مومن برای رهایی از دام این همه شیطان درونی و بیرونی برای حفظ ایمان به مبدا و معاد به شدت محتاج به صبر است. به این آیه ی مباركه قرآنی دقت كنید:

و اصبر نفسك مع الذین یدعون ربهم بالغدوه و العشی یریدون وجهه و لا تعد عیناك عنهم ترید زینه الحیوه الدنیا و لا تطع من اغفلنا قلبه عن ذكرنا و اتبع هویه و كان امره فرطا.[1].

«و همیشه خویش را با كمال شكیبائی به محبت آنانكه صبح و شام خدا را می خوانند و رضای او را می طلبند وادار كن و یك لحظه از آنها چشم مپوش، كه به زینتهای دنیا مایل شوی و هرگز با آنان كه ما دلهای آنها را از یاد خود غافل كرده ایم و تابع هوای نفس خود شدند همراهی مكن، كه كار آنان- بر اثر تجاوز- تباه گشت.»

[صفحه 89]

در برابر خدا، شیطان و پیروان او از طاغوتها و كافران و فاسقان و منافقین ایستاده اند. و در برابر صراط مستقیم حق، راه انحراف و طغیان و عصیان و كژی و نادرستی پدید آورده اند. دشمنان خدا، دشمنان بندگان او نیز هستند. بنابراین هر راه او را بپیماید و از رسولان و امامان الهی اطاعت كند، در معرض شدیدترین و خطرناكترین حملات دشمنان خدا قرار دارد. آنچه كه می تواند انسان مومن را از این معركه ی هولناك به سلامت بیرون آورد، صبر و شكیبائی در برابر هجوم و حمله ی دشمنان خدا و بردباری در برابر مشكلات و موانع راه حق است. به گفته ی حافظ قرآن شمس الدین محمد شیرازی:


در بیابان گر به شوق كعبه خواهی زد قدم
سرزنشها گر كند خار مغیلان غم مخور


و یا به بیان دیگر او:


آنچه از راه طلب بازنماند هرگز
پای پر آبله بادیه پیمای من است


قرآن پیامبر اكرم را برای مومنان اسوه قرار داده است و فرموده: لقد كان لكم فی رسول الله اسوه حسنه[2].

. اینكه كه پیامبر اكرم الگوی عملی مسلمانان است، بیاید قدرت و مقاومت و شكیبایی او را در راه خدا از زبان امیرالمومنین علی (ع) بشنویم، تا از این رهگذر درس شكیبائی در راه حق را در جهت مبارزه با عوامل ضد كمال و ستیز با دشمنان خدا بیاموزیم. امام علی (ع) پیرامون شجاعت، استقامت و شكیبائی پیامبر در دفاع از اسلام و جهاد با دشمنان خدا می فرماید:

كنا اذا احمر الباس و لقی القوم، اتقینا برسول الله (ص)، فما

[صفحه 90]

یكون احد اقرب الی العدو منه.[3].

«هرگاه جنگ شدت می یافت و با دشمنان برخورد می كردیم، همگان به رسول خدا (ص) پناه می بردیم، كه كسی از او نزدیكتر به دشمن نبود.»

امام صادق (ع) درباره ی شدت مسوولیت و عظمت تكلیف پیامبر اكرم (ص) می فرماید:

ان الله كلف رسول الله (ص) ما لم یكلفه احدا من خلقه، كلفه ان یخرج علی الناس كلهم وحده بنفسه، ان لم تجد فئه تقائل معه و لم یكلف هذا احد من خلقه قبله و لابعده. ثم تلا الصادق هذه الایه: فقاتل فی سبیل الله لاتكلف الا نفسك.[4].

«به تحقیق كه خداوند رسول خود را تكلیف كرد به آنچه كه هیچ یك از آفریدگانش را تكلیف نكرده است، او را تكلیف كرد، تا بر علیه همه مردم به تنهائی قیام كند، اگر چه گروهی را كه با او پیكار كنند، نیابد و این چنین تكلیفی هیچ یك از مخلوقاتش را قبل از پیامبر و بعد از او نفرموده است، سپس امام صادق این آیه را تلاوت فرمود: در راه خدا، پیامبر جهاد و مبارزه كن، جز تو كسی را به این مهم تكلیف نداده ام.


صفحه 88، 89، 90.








  1. سوره كهف، آیه 28.
  2. سوره احزاب، آیه 21.
  3. مكارم الاخلاق/ص 17.
  4. الكافی/ج 274:1.