کد مطلب:124747 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:183

خوارج
امام علی علیه السلام هنگامی كه تشكل نهروانی ها را در جنگ نهروان پراكند، فرمود من چشم فتنه را از حدقه بیرون افكندم: انا فقأت عین الفتنة. [1] این سخن بدین معنا نیست كه اندیشه خوارج و جریان اجتماعی آنان پایان یافت، زیرا این اندیشه نه در زمان علی علیه السلام شكل گرفت و نه در دروان علی پایان پذیرفت. خاستگاه خوارج كه یك اندیشه كژ راهه از دین است به زمان خلفا و بلكه رسول الله صلی و الله علیه و آله بازگشت می نماید؛ و در هیچ زمانی هم پایان نخواهد پذیرفت. به



[ صفحه 136]



همین خاطر هنگام مهار فتنه خوارج فردی به امام علی عرض كرد قصه خوارج تمام شد. امام در پاسخ وی فرمود هرگز، من فتنه آنان را مهار ساختم اندیشه خوارج نسل به نسل در گردش خواهد بود. [2] .

این اندیشه ی كج، همان گونه كه سیاست مداری اهل بیت را برنمی تابید به سیاست های معاویه نیز روی خویش نشان نمی داد؛ لیكن این نكته بدین معنا نیست كه تزویرهای معاویه از وجود آنان به سود خویش بهره كشی ننماید. بلكه همان گونه كه با دستیاری و اندیشه خشك و خشن آنان در یوم الهریر صفین ذوالفقار را غلاف نمود. اینك در دوران امام مجتبی علیه السلام نیز از كژاندیشی آنان و نقش اشعث ها به صورت نیروی چند چهره و نیز شمر بن ذوالجشن كه از فرماندهان سپاه عبیدالله در كربلا نیز می باشد و عبدالله بن وهب راسبی و عبدالله بن كواء و... [3] در جهت شكستن صلابت تشكل همسو بهره می برد، گرچه خوارج در زمان معاویه بر علیه وی نیز شورش نمودند. بر این اساس اینان یك تشكل سازگار وی نیز نبودند، لیكن معاویه از كژاندیشی و جهل و نادانی بی پایان آنان در جهت اهداف خویش به خوبی بهره می برد.


[1] نهج البلاغه، خ 93، ص 137.

[2] همان، خ 60، ص 93.

[3] صلح الحسن، ص 70.