کد مطلب:130064 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:288
مقدمه
بسم اللَّه الرحمن الرحیم
این مجموعه حاوی هفده سخنرانی است كه مرحوم مغفور دكتر محمد ابراهیم آیتی رضوان اللَّه تعالی علیه در رادیو ایران در سال های 1342 و1343 ایراد فرموده اند. پانزده شماره ی اول در محرم به عنوان بررسی تاریخ عاشورا و دو شماره ی آخر را هم در ایام اربعین همان سالها ایراد كرده اند. تمام سخنرانیها از طرف اداره ی تبلیغات تایپ شده و موجود بود و حقیر در زمان حیات مرحوم دكتر مكرر از ایشان درخواست نمودم كه افتخار طبع آن را به حقیر واگذارند، معظم له می فرمودند البته حاضر است ولی احتیاج به تصحیح دارد و فرصت ندارم آماده نمایم. و همینطور ماند تا حادثه ی فوت ایشان اتفاق افتاد و در روز 3 جمادی الثانیه 1384 هجری در اثر تصادف اتومبیل قلب ایشان آسیب دیده و جابجا فوت كردند و حادثه ی مرگ ایشان بدون اغراق همه ی دوستان و آشنایان و خویشان و همكاران و شاگردانش را داغدار و متألم نمود و قلوب همه را جریحه دار كرد و راستی باید آنرا ضایعه شمرد. مرحوم دكتر آیتی - رضوان اللَّه علیه - حجت و آیتی برای دیگران بود. از ابتدا عمر تا روزی كه از دنیا رفت همیشه چون سرباز وظیفه شناس، فداكار و از خود گذشته در جبهه مشغول انجام وظیفه بود مردی دانشمند، با تقوی، دور از هوی، كثیر الاطلاع، متبحر و با حقیقت بود و سعه ی علم و میزان تبحرش از آثار ذیقیمتش آشكار است، همه ی عمر با كمال اخلاص مشغول خدمت به دین و علم بود و از كسانی بود كه می توان گفت مشمول آیه ی مباركه ی «الذین یبلغون رسالات اللَّه و یخشونه و لا یخشون احدا الا اللَّه» می باشند. تمام عمر، عزیز و محترم زیست و از جنازه ی ایشان كمال تجلیل از طبقات مختلف خصوصا علماء اعلام به عمل آمد و در شهر مقدس قم در جوار حضرت معصومه علیهاالسلام در قبرستانی كه معروف به
قبرستان ابوحسین است مدفون گردید، رحمة اللَّه علیه، عاش سعیدا و مات فقیدا خدایش بیامرزد و او را با موالیانش ائمه اطهار علیهم السلام محشور گرداند.
باری پس از فوت ایشان حقیر از آقازاده ی بزرگ ایشان آقای اسماعیل آیتی درخواست نمودم كه اوراق تایپ شده از سخنرانیهای معظم له را در اختیار اینجانب گذارند، ایشان نیز لطف فرموده قبول نمودند و همه ی اوراق را برای حقیر فرستادند و از تمامی آنها آنچه مربوط به بررسی تاریخ عاشورا بود كه خود آن مرحوم هم نمره گذاری كرده بودند به اضافه ی دو سخنرانی كه در ایام اربعین همان سالها ایراد نموده بودند انتخاب كرده و تا آنجا كه ممكن بود با مراجعه به مصادر و مآخذ تنظیم كرده و هر جا لازم به بیان بیشتری بود در پاورقی توضیح دادم و مقدمه ای درباره ی قیام حضرت سیدالشهداء علیه السلام بر آن افزوده و به طوریكه اكنون در دست خواننده ی محترم است به طبع رسانیدم. امید است مورد قبول پروردگار و موجب شادی روح پرفتوح گوینده و استفاده ی خواننده واقع گردد. و به نظر حقیر یكی از مفیدترین آثار مرحوم دكتر آیتی همین كتاب است.
شرح حال ایشان:
از آنچه كه خود آن مرحوم در روزهای آخر عمر به قلم خویش مرقوم فرموده بودند چنین استفاده می شود:
محمد ابراهیم آیتی در سال 1333 قمری در شهر بیرجند تولد یافت و تا سال 1317 خورشیدی در بیرجند و مشهد علوم قدیمه را تحصیل می كرد از سال 1320 تا سال 1329 شمسی در شهر بیرجند و به وعظ و تدریس اشتغال داشت، سپس به تهران آمده و از سال 1334 در دانشكده ی علوم معقول و منقول به تدریس پرداخت و در سال 1340 از رشته ی معقول دانشكده ی علوم معقول و منقول دانشگاه تهران به اخذ درجه ی دكترا نائل آمد آثار طبع شده ی وی چنین است:
تألیف سرمایه ی سخن سال 1330- فهرست ابواب و فصول اسفار سال 1340- اندلس یا تاریخ حكومت مسلمین در اروپا سال 1340- ترجمه ی افكار جاوید محمد سال 1335- ترجمه ی آئینه ی اسلام سال 1339- ترجمه ی مجلد اول تاریخ یعقوبی سال
1342- ترجمه ی جهان در قرن بیستم سال 1342- تصحیح و تنقیح مثنوی مقامات الابرار سال 1337 تصحیح مجلد سوم و چهارم تفسیر شریف لاهیجی سال 1340.
علاوه بر اینها چند كتاب كه تألیفش تمام نشده است:
الف- تاریخ اسلام- فارسی.
ب- شهدای اسلام- عربی.
ج- خطبه های رسول اكرم صلی اللَّه علیه و آله- عربی.
و از آثار مرحوم دكتر آیتی سلسله ی سخنرانیهائی است كه بعضی تایپ شده و بعضی چاپ شده و از آن جمله همین كتاب مزبور است.
این مجموعه حاوی هفده سخنرانی است كه مرحوم مغفور دكتر محمد ابراهیم آیتی رضوان اللَّه تعالی علیه در رادیو ایران در سال های 1342 و1343 ایراد فرموده اند. پانزده شماره ی اول در محرم به عنوان بررسی تاریخ عاشورا و دو شماره ی آخر را هم در ایام اربعین همان سالها ایراد كرده اند. تمام سخنرانیها از طرف اداره ی تبلیغات تایپ شده و موجود بود و حقیر در زمان حیات مرحوم دكتر مكرر از ایشان درخواست نمودم كه افتخار طبع آن را به حقیر واگذارند، معظم له می فرمودند البته حاضر است ولی احتیاج به تصحیح دارد و فرصت ندارم آماده نمایم. و همینطور ماند تا حادثه ی فوت ایشان اتفاق افتاد و در روز 3 جمادی الثانیه 1384 هجری در اثر تصادف اتومبیل قلب ایشان آسیب دیده و جابجا فوت كردند و حادثه ی مرگ ایشان بدون اغراق همه ی دوستان و آشنایان و خویشان و همكاران و شاگردانش را داغدار و متألم نمود و قلوب همه را جریحه دار كرد و راستی باید آنرا ضایعه شمرد. مرحوم دكتر آیتی - رضوان اللَّه علیه - حجت و آیتی برای دیگران بود. از ابتدا عمر تا روزی كه از دنیا رفت همیشه چون سرباز وظیفه شناس، فداكار و از خود گذشته در جبهه مشغول انجام وظیفه بود مردی دانشمند، با تقوی، دور از هوی، كثیر الاطلاع، متبحر و با حقیقت بود و سعه ی علم و میزان تبحرش از آثار ذیقیمتش آشكار است، همه ی عمر با كمال اخلاص مشغول خدمت به دین و علم بود و از كسانی بود كه می توان گفت مشمول آیه ی مباركه ی «الذین یبلغون رسالات اللَّه و یخشونه و لا یخشون احدا الا اللَّه» می باشند. تمام عمر، عزیز و محترم زیست و از جنازه ی ایشان كمال تجلیل از طبقات مختلف خصوصا علماء اعلام به عمل آمد و در شهر مقدس قم در جوار حضرت معصومه علیهاالسلام در قبرستانی كه معروف به
قبرستان ابوحسین است مدفون گردید، رحمة اللَّه علیه، عاش سعیدا و مات فقیدا خدایش بیامرزد و او را با موالیانش ائمه اطهار علیهم السلام محشور گرداند.
باری پس از فوت ایشان حقیر از آقازاده ی بزرگ ایشان آقای اسماعیل آیتی درخواست نمودم كه اوراق تایپ شده از سخنرانیهای معظم له را در اختیار اینجانب گذارند، ایشان نیز لطف فرموده قبول نمودند و همه ی اوراق را برای حقیر فرستادند و از تمامی آنها آنچه مربوط به بررسی تاریخ عاشورا بود كه خود آن مرحوم هم نمره گذاری كرده بودند به اضافه ی دو سخنرانی كه در ایام اربعین همان سالها ایراد نموده بودند انتخاب كرده و تا آنجا كه ممكن بود با مراجعه به مصادر و مآخذ تنظیم كرده و هر جا لازم به بیان بیشتری بود در پاورقی توضیح دادم و مقدمه ای درباره ی قیام حضرت سیدالشهداء علیه السلام بر آن افزوده و به طوریكه اكنون در دست خواننده ی محترم است به طبع رسانیدم. امید است مورد قبول پروردگار و موجب شادی روح پرفتوح گوینده و استفاده ی خواننده واقع گردد. و به نظر حقیر یكی از مفیدترین آثار مرحوم دكتر آیتی همین كتاب است.
شرح حال ایشان:
از آنچه كه خود آن مرحوم در روزهای آخر عمر به قلم خویش مرقوم فرموده بودند چنین استفاده می شود:
محمد ابراهیم آیتی در سال 1333 قمری در شهر بیرجند تولد یافت و تا سال 1317 خورشیدی در بیرجند و مشهد علوم قدیمه را تحصیل می كرد از سال 1320 تا سال 1329 شمسی در شهر بیرجند و به وعظ و تدریس اشتغال داشت، سپس به تهران آمده و از سال 1334 در دانشكده ی علوم معقول و منقول به تدریس پرداخت و در سال 1340 از رشته ی معقول دانشكده ی علوم معقول و منقول دانشگاه تهران به اخذ درجه ی دكترا نائل آمد آثار طبع شده ی وی چنین است:
تألیف سرمایه ی سخن سال 1330- فهرست ابواب و فصول اسفار سال 1340- اندلس یا تاریخ حكومت مسلمین در اروپا سال 1340- ترجمه ی افكار جاوید محمد سال 1335- ترجمه ی آئینه ی اسلام سال 1339- ترجمه ی مجلد اول تاریخ یعقوبی سال
1342- ترجمه ی جهان در قرن بیستم سال 1342- تصحیح و تنقیح مثنوی مقامات الابرار سال 1337 تصحیح مجلد سوم و چهارم تفسیر شریف لاهیجی سال 1340.
علاوه بر اینها چند كتاب كه تألیفش تمام نشده است:
الف- تاریخ اسلام- فارسی.
ب- شهدای اسلام- عربی.
ج- خطبه های رسول اكرم صلی اللَّه علیه و آله- عربی.
و از آثار مرحوم دكتر آیتی سلسله ی سخنرانیهائی است كه بعضی تایپ شده و بعضی چاپ شده و از آن جمله همین كتاب مزبور است.