کد مطلب:148264 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:263
پیشگفتار
بسم الله الرحمن الرحیم
و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطیبین الطاهرین و لعنة الله علی اعدائهم اجمعین من الان الی قیام یوم الدین و لا حول و لا قوة الا بالله العلی العظیم.
كسب «معرفت» از گرایشهای فطری انسان و عامل بیداری و تعالی وجودی او خواهد بود، انسان كه هنگام تولدش چیزی از علوم و دانشهای حصولی نداشت ولیكن با سرمایه های فطری و استعدادهای بالقوه پا به عرصه عالم طبیعت و جهان ناسوت گذاشت ركن مهم و سرنوشت ساز «حیات ارزشی» و كمالات وجودی اش را «شناخت» تشكیل می دهد شناختی كه مقدمه ی عمل و اقدام او گردد چه اینكه علم قرین عمل است و با عمل علم معنا پیدا می كند و به تعبیر مولا علی علیه السلام هیچ حركتی نیست مگر اینكه انسان در آن محتاج «شناختن» است و به تعبیر حسین بن علی علیه السلام خداوند آدمیان را نیافرید مگر اینكه او را بشناسند و پس از شناخت او را عبودیت نمایند و در سایه ی بندگی خالصانه ی حق متعال از ماسوای الهی مستغنی
شوند لذا «شناختن» و «شدن»، عرفان و تكامل قرین و رهین هم اند و چه پدیده ای گرانبهاتر از پدیده ی عظیم و الهی و نورانی «كربلا» و نهضت حسین بن علی علیه السلام كه جهان هستی را به فروغ و حرارتش حیاتمند نموده است و از جنبه های الهی - بشری، قدسی و طبیعی، آسمانی و زمینی، معنوی و اجتماعی برخوردار است تا نوری جاودانه فراروی بشریت در تحصیل حیات طیبة قرار گیرد اما سؤال مهم این است كه از چه افق و منظری به قیام جاودانه عاشورای حسینی بنگریم؟ آیا برخوردی تجلیلی آن هم قدسی و ملكوتی یا نگاهی تحلیلی و الهی - انسانی با همان ویژگی هائی كه حسین بن علی علیه السلام از حدوث و پیدائی تا توسعه و پایائی قیام و نهضتش آن را تعقیب می كرد؟ به نظر می رسد اگر از چشم انداز حسین علیه السلام و با همه جنبه های الهی، الهامی، ارزشی، رسالت و مسئولیت انسان در برابر دین و جامعه، خدا و انسان و... آن بنگریم بهتر و بیشتر سرچشمه ی الهام و معرفت و بصیرت و عبرت خواهد شد و نقش سازندگی فردی و اجتماعی قیام كربلا برجسته تر خواهد گشت كه بنابر اصل «كل ارض كربلا، كل یوم عاشورا» قیام حسینی برای همه ی نسل ها در همه عصرها درس آموز و عبرت زا و تكامل بخش خواهد بود، لذا دو نگاه:
الف) ثبوتی كه نقش وحی و الهام، قدسیت، استفاده از اطلاعات و قدرت عینی، رازآلود بودن قیام كربلا.
ب) اثباتی یعنی امام حسین علیه السلام را دردمند دین و آگاه به زمان و احیاءگری جامع اندیش و مصلحی دلسوز و آزاداندیش و عدالت محور و تكلیف گرا و اصول محور بدانیم در پیش روی ما
خواهد بود [1] و اگر چه جنبه های ثبوتی و ماوراءالطبیعی و الهامی و مقامات امامتی و ولائی حسین بن علی علیه السلام غیرقابل انكار است لیكن ما باید با نگاهی ریشه شناسانه و تحلیلی با قیام عاشورا برخورد و مواجهه نمائیم چنانكه امام حسین علیه السلام در تبیین و تحلیل قیامش به همه جنبه های فرهنگی، اجتماعی، سیاسی و معنوی توجه داشت و این حركت عمیق و هدایتگر و زنده كننده حقایق و معارف دینی و اصلاح گر امت اسلامی را بوجود آورد لذا با این نگاه دوم است كه نهضت اباعبدالله منشأ حیات و حركت و پویائی و بالندگی و مسئولیت اندیشی در جامعه ی اسلامی و بیداری و پایداری در صیانت از اندیشه و ارزشهای ناب اسلامی خواهد شد و با این نگاه است كه می توان به گفتمان عدالت، حكومت دینی، اصولگرائی، وظیفه شناسی، حریت طلبی، ارزش خواهی، انسان دوستی، تعالی اندیشی و... اهتمام ورزید و نام و یاد حسین بن علی علیه السلام را چراغ هدایت و كشتی نجات بشریت قرار داد و با تفكر و منطق و روحیه حسینی زندگی كرد، با این نگاه می توان تصویری واقع بینانه، عزت گرایانه، شناخت علل و اهداف و انگیزه های پیدایش و گسترش نهضت كربلا، شناخت نقش انسان متعهد و مسئول خواه مرد یا زن، امام یا مأموم در آن دریافت نمود و به همه ی ابعاد متجلی در قیام یعنی معرفت، محبت، عاطفه و احساس، عقل و عشق، صبر و بصیرت،
بینش و ارزش، ایمان و یقین، عدالت و آزادی، ادب و رأفت، درك و درد دینی و... آشنائی یافت...
اینكه آنچه در پیش روی شماست با نگاهی اثباتی و تحلیلی و با عنایت به نیازهای فرهنگی، سیاسی و اجتماعی زمان تدوین شده است و به یقین زوایای ناگفته ی فراوانی در آن یافت می شود، پرسشهای زیادی قابل طرح و پاسخگوئی است كه امید است سر فصلی برای اصحاب تحقیق و تدقیق و مایه ی تأملی برای نسل جوان قرار گیرد تا نقش احیاءگرانه و اصلاح طلبانه حسین بن علی علیه السلام را بهتر و بیشتر بشناسیم و مؤلفه های اصیل احیاء تفكر دینی و اصلاح گرایی را در جامعه ی خویش بازیابیم تا در معرض آفاتی چون جمود و تحجر، تجدد و انحراف و تحریف و التقاط قرار نگیریم و با بصیرت دینی و تفقه اسلامی فرزند زمان خویش باشیم و هر گونه انحرافی را برنتابیم و حادثه ی عظیم كربلا و قیام ازلی و جاودانه عاشورا را با همه ابعادش پاسداری و زنده نمائیم و مراقب باشیم كه اندیشه ی امانیستی، لیبرالیستی، پلورالیستی، راسیونالیستی یعنی انسان گرایانه ی محض، آزادیخواهی افراطی، تكثر گرایی مخرب و منفی و خردگرایی صرف بشری دامن اندیشه و عمل دینی ما را نگیرد و بین ما و اسلام ناب محمدی صلی الله علیه و اله و سلم و علوی و حسینی شكاف و گسست ایجاد ننماید و بهر تقدیر قیام كربلا معیار شناخت و سنجش جامعی برای همه ی ما در همه ی احوال باشد.
ناگفته نماند این كتاب قبلا بصورت سلسله مقالاتی در یكی از روزنامه های سراسری منتشر شده است [2] و اكنون به همت ناشر
صاحب فضیلت و معنویت و اهل درد دین دانشمند محترم حجة الاسلام و المسلمین محمد خطیبی كوشكك در لباس انتشارات تجلی متجلی شده است تا شعاعهائی از باطن قیام كربلا در قالب «اصلاحگرائی» بر ذهن و زندگی اهل ایمان تابش یابد و از همه ارباب الباب و صاحبان نظر و بصر تمنا داریم ما را از نظرات و اندیشه های خویش محروم نسازند باشد كه مرضی خدای سبحان و مورد عنایت امام حسین علیه السلام قرار گیرد.
«و الحمد لله رب العالمین»
اقل الطلاب: محمد جواد رودگر
و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطیبین الطاهرین و لعنة الله علی اعدائهم اجمعین من الان الی قیام یوم الدین و لا حول و لا قوة الا بالله العلی العظیم.
كسب «معرفت» از گرایشهای فطری انسان و عامل بیداری و تعالی وجودی او خواهد بود، انسان كه هنگام تولدش چیزی از علوم و دانشهای حصولی نداشت ولیكن با سرمایه های فطری و استعدادهای بالقوه پا به عرصه عالم طبیعت و جهان ناسوت گذاشت ركن مهم و سرنوشت ساز «حیات ارزشی» و كمالات وجودی اش را «شناخت» تشكیل می دهد شناختی كه مقدمه ی عمل و اقدام او گردد چه اینكه علم قرین عمل است و با عمل علم معنا پیدا می كند و به تعبیر مولا علی علیه السلام هیچ حركتی نیست مگر اینكه انسان در آن محتاج «شناختن» است و به تعبیر حسین بن علی علیه السلام خداوند آدمیان را نیافرید مگر اینكه او را بشناسند و پس از شناخت او را عبودیت نمایند و در سایه ی بندگی خالصانه ی حق متعال از ماسوای الهی مستغنی
شوند لذا «شناختن» و «شدن»، عرفان و تكامل قرین و رهین هم اند و چه پدیده ای گرانبهاتر از پدیده ی عظیم و الهی و نورانی «كربلا» و نهضت حسین بن علی علیه السلام كه جهان هستی را به فروغ و حرارتش حیاتمند نموده است و از جنبه های الهی - بشری، قدسی و طبیعی، آسمانی و زمینی، معنوی و اجتماعی برخوردار است تا نوری جاودانه فراروی بشریت در تحصیل حیات طیبة قرار گیرد اما سؤال مهم این است كه از چه افق و منظری به قیام جاودانه عاشورای حسینی بنگریم؟ آیا برخوردی تجلیلی آن هم قدسی و ملكوتی یا نگاهی تحلیلی و الهی - انسانی با همان ویژگی هائی كه حسین بن علی علیه السلام از حدوث و پیدائی تا توسعه و پایائی قیام و نهضتش آن را تعقیب می كرد؟ به نظر می رسد اگر از چشم انداز حسین علیه السلام و با همه جنبه های الهی، الهامی، ارزشی، رسالت و مسئولیت انسان در برابر دین و جامعه، خدا و انسان و... آن بنگریم بهتر و بیشتر سرچشمه ی الهام و معرفت و بصیرت و عبرت خواهد شد و نقش سازندگی فردی و اجتماعی قیام كربلا برجسته تر خواهد گشت كه بنابر اصل «كل ارض كربلا، كل یوم عاشورا» قیام حسینی برای همه ی نسل ها در همه عصرها درس آموز و عبرت زا و تكامل بخش خواهد بود، لذا دو نگاه:
الف) ثبوتی كه نقش وحی و الهام، قدسیت، استفاده از اطلاعات و قدرت عینی، رازآلود بودن قیام كربلا.
ب) اثباتی یعنی امام حسین علیه السلام را دردمند دین و آگاه به زمان و احیاءگری جامع اندیش و مصلحی دلسوز و آزاداندیش و عدالت محور و تكلیف گرا و اصول محور بدانیم در پیش روی ما
خواهد بود [1] و اگر چه جنبه های ثبوتی و ماوراءالطبیعی و الهامی و مقامات امامتی و ولائی حسین بن علی علیه السلام غیرقابل انكار است لیكن ما باید با نگاهی ریشه شناسانه و تحلیلی با قیام عاشورا برخورد و مواجهه نمائیم چنانكه امام حسین علیه السلام در تبیین و تحلیل قیامش به همه جنبه های فرهنگی، اجتماعی، سیاسی و معنوی توجه داشت و این حركت عمیق و هدایتگر و زنده كننده حقایق و معارف دینی و اصلاح گر امت اسلامی را بوجود آورد لذا با این نگاه دوم است كه نهضت اباعبدالله منشأ حیات و حركت و پویائی و بالندگی و مسئولیت اندیشی در جامعه ی اسلامی و بیداری و پایداری در صیانت از اندیشه و ارزشهای ناب اسلامی خواهد شد و با این نگاه است كه می توان به گفتمان عدالت، حكومت دینی، اصولگرائی، وظیفه شناسی، حریت طلبی، ارزش خواهی، انسان دوستی، تعالی اندیشی و... اهتمام ورزید و نام و یاد حسین بن علی علیه السلام را چراغ هدایت و كشتی نجات بشریت قرار داد و با تفكر و منطق و روحیه حسینی زندگی كرد، با این نگاه می توان تصویری واقع بینانه، عزت گرایانه، شناخت علل و اهداف و انگیزه های پیدایش و گسترش نهضت كربلا، شناخت نقش انسان متعهد و مسئول خواه مرد یا زن، امام یا مأموم در آن دریافت نمود و به همه ی ابعاد متجلی در قیام یعنی معرفت، محبت، عاطفه و احساس، عقل و عشق، صبر و بصیرت،
بینش و ارزش، ایمان و یقین، عدالت و آزادی، ادب و رأفت، درك و درد دینی و... آشنائی یافت...
اینكه آنچه در پیش روی شماست با نگاهی اثباتی و تحلیلی و با عنایت به نیازهای فرهنگی، سیاسی و اجتماعی زمان تدوین شده است و به یقین زوایای ناگفته ی فراوانی در آن یافت می شود، پرسشهای زیادی قابل طرح و پاسخگوئی است كه امید است سر فصلی برای اصحاب تحقیق و تدقیق و مایه ی تأملی برای نسل جوان قرار گیرد تا نقش احیاءگرانه و اصلاح طلبانه حسین بن علی علیه السلام را بهتر و بیشتر بشناسیم و مؤلفه های اصیل احیاء تفكر دینی و اصلاح گرایی را در جامعه ی خویش بازیابیم تا در معرض آفاتی چون جمود و تحجر، تجدد و انحراف و تحریف و التقاط قرار نگیریم و با بصیرت دینی و تفقه اسلامی فرزند زمان خویش باشیم و هر گونه انحرافی را برنتابیم و حادثه ی عظیم كربلا و قیام ازلی و جاودانه عاشورا را با همه ابعادش پاسداری و زنده نمائیم و مراقب باشیم كه اندیشه ی امانیستی، لیبرالیستی، پلورالیستی، راسیونالیستی یعنی انسان گرایانه ی محض، آزادیخواهی افراطی، تكثر گرایی مخرب و منفی و خردگرایی صرف بشری دامن اندیشه و عمل دینی ما را نگیرد و بین ما و اسلام ناب محمدی صلی الله علیه و اله و سلم و علوی و حسینی شكاف و گسست ایجاد ننماید و بهر تقدیر قیام كربلا معیار شناخت و سنجش جامعی برای همه ی ما در همه ی احوال باشد.
ناگفته نماند این كتاب قبلا بصورت سلسله مقالاتی در یكی از روزنامه های سراسری منتشر شده است [2] و اكنون به همت ناشر
صاحب فضیلت و معنویت و اهل درد دین دانشمند محترم حجة الاسلام و المسلمین محمد خطیبی كوشكك در لباس انتشارات تجلی متجلی شده است تا شعاعهائی از باطن قیام كربلا در قالب «اصلاحگرائی» بر ذهن و زندگی اهل ایمان تابش یابد و از همه ارباب الباب و صاحبان نظر و بصر تمنا داریم ما را از نظرات و اندیشه های خویش محروم نسازند باشد كه مرضی خدای سبحان و مورد عنایت امام حسین علیه السلام قرار گیرد.
«و الحمد لله رب العالمین»
اقل الطلاب: محمد جواد رودگر
[1] در اين زمينه مطالعه ي كتابهاي زير مفيد خواهد بود: مجموعه آثار ج 17 - استاد شهيد مطهري، درسي كه حسين عليه السلام به انسانها آموخت شهيد هاشمي نژاد، آذرخشي ديگر در آسمان كربلا محمدتقي مصباح يزدي، عبرتهاي عاشورا مقام معظم رهبري و....
[2] روزنامه انتخاب تاريخ 25 / 1 / 80 و 23 / 2 / 80.