کد مطلب:211369 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:127
مشاورت
بشر در زندگی نیازمند به راهنما است و چاره ای جز این نیست كه در راه كمال خود مشورت كند و راهنمائی و رهبری بخواهد - و شرط عقل این است كه هرگاه انسان در كار خود درمانده و متحیر شد مشورت كند و بدیهی است از كسانی كه در آن راه وقوف و اطلاعی دارند و رموز آن را بپرسد - و برای آنكه چگونه باید مشورت كرد و در چه موارد و با چه اشخاصی حضرت امام جعفرصادق علیه السلام این درس را می آموزد.
فقال (ع) لن یهلك امرؤ عن مشورة
هیچ كس از مشورت هلاك نمی گردد كه مفهوم مخالف آن این است كه در مشورت نكردن خطر هلاكت هست.
و ارشاد بمستشار می فرماید:
فقال علیه السلام ما یمنع احدكم اذا ورد علیه مالا قبل له به و ان یستشیر رجلا عاقلا له دین و ورع
فرمود كسی منع نكرده شما را كه در كارهای خود قبلا مشورت كنید ولی باید با مردی مشورت كنید كه عاقل و خردمند و متدین و پرهیزكار باشد.
آنگاه شرایط مستشار را با نشانیهای آن بیان می فرماید تا در مشورت مردم گمراه نشوند.
[ صفحه 192]
فقال (ع) ان المشورة لا تكون الا بحدودها فمن عرفها بحدودها و الا كانت مضرتها علی المستشیر اكثر من منفعتها فاولها ان یكون الذی تشاوره عاقلا والثانیة ان یكون حرأ متدینا و الثالثة ان یكون صدیقا مواخیا و الرابعه ان تطلعه علی سرك فیكون علمه به كعلمك بنفسك ثم یسرلك و یكتمه فانه اذا كان عاقلا انتفعت بمشورته و اذا كان حرا متدینا اجهد فی النصیحة لك و اذا كان صدیقا مواخیا كتم سرك اذا اطلعته علیه و اذا اطلعته علی سرك فكان علمه به كعلمك به و تمت المشورة و كملت النصیحة [1] .
فرمود مشورت ثمربخش نیست مگر به شناختن حدود آن وگرنه ضرر و زیاش بیش از نفع آن برای صاحبش می باشد.
1- باید مستشار عاقل و خردمند و باهوش و مطیع باشد.
2- باید آزاد و متدین باشد كه رعایت حق و حقوق مستشیر را در كارها بكند و راهنمائی نماید.
3- باید راستگو درست گفتار برادر مؤمن و مراقب حق ایمان و برادری باشد.
4- چنان بر اسرار و مقاصد تو واقف گردد كه علم او در كار تو مانند علم خودت به اطراف و جوانب كار باشد كه اگر مكتوم نمود یا آشكار ساخت روی مصلحت كار باشد.
مرد عاقل در مشورت نفع می بخشد و نادان ضرر می رساند - مرد دانا و آزاد و متدین جد و جهد می كند در نصیحت به تو در مصلحت كار مرد راستگو كه حق برادری را بداند سر تو را نگاه می دارد و او كتمان می كند و در وقوف به اسرار تو هم علمش چون خود تو به اسرار تو می باشد و روی مبانی علمی حركت می كند و راهنمائی می نماید - و چنانچه مشورت بدین صورت حاصل شد مفید است.
فرمود اگر مستشار به این شروط نیافتی پرهیز كن از مردم و مشورت مكن مگر از مرد عاقلی كه پرهیزكار باشد او تو را جز به خیر رهبری نمی نماید چه عاقل بدون ورع و پارسائی فسادش در دین و دنیا بیش از جاهل است.
فرمود نصایح مستشار را بشنو و بر خود واجب گردان كه مشعل فروزان است.
قال (ع) من استشار اخاه فلم ینصحه محض الرای سلبه الله عزوجل رأیه
[ صفحه 193]
هر كس از مستشار به شرط برادری نصیحت نپذیرد ولو به نظریه صرف باشد خداوند رأی او را سلب می كند و متحیر می سازد.
بدیهی است انسان در كار خود با مقدار عقل و علم و اطلاع خویش به كاری مبادرت می كند و اگر مشورت كرد باید همان رأی مستشار را عمل كند اگر از چند نفر مشورت نمود و به هیچ یك از نصایح آنها گوش فرانداد و عمل نكرد سرگردان بین این آراء و افكار می شود و آن رأی اولیه ناقص خودش هم متزلزل می گردد و لذا فرمود نصایح مستشار را بشنوید و به كار بندید تا رستگار شوید و احادیث وارده در این باب زیاد است كه فقط برای نمونه این چند حدیث نقل شد.
فقال (ع) لن یهلك امرؤ عن مشورة
هیچ كس از مشورت هلاك نمی گردد كه مفهوم مخالف آن این است كه در مشورت نكردن خطر هلاكت هست.
و ارشاد بمستشار می فرماید:
فقال علیه السلام ما یمنع احدكم اذا ورد علیه مالا قبل له به و ان یستشیر رجلا عاقلا له دین و ورع
فرمود كسی منع نكرده شما را كه در كارهای خود قبلا مشورت كنید ولی باید با مردی مشورت كنید كه عاقل و خردمند و متدین و پرهیزكار باشد.
آنگاه شرایط مستشار را با نشانیهای آن بیان می فرماید تا در مشورت مردم گمراه نشوند.
[ صفحه 192]
فقال (ع) ان المشورة لا تكون الا بحدودها فمن عرفها بحدودها و الا كانت مضرتها علی المستشیر اكثر من منفعتها فاولها ان یكون الذی تشاوره عاقلا والثانیة ان یكون حرأ متدینا و الثالثة ان یكون صدیقا مواخیا و الرابعه ان تطلعه علی سرك فیكون علمه به كعلمك بنفسك ثم یسرلك و یكتمه فانه اذا كان عاقلا انتفعت بمشورته و اذا كان حرا متدینا اجهد فی النصیحة لك و اذا كان صدیقا مواخیا كتم سرك اذا اطلعته علیه و اذا اطلعته علی سرك فكان علمه به كعلمك به و تمت المشورة و كملت النصیحة [1] .
فرمود مشورت ثمربخش نیست مگر به شناختن حدود آن وگرنه ضرر و زیاش بیش از نفع آن برای صاحبش می باشد.
1- باید مستشار عاقل و خردمند و باهوش و مطیع باشد.
2- باید آزاد و متدین باشد كه رعایت حق و حقوق مستشیر را در كارها بكند و راهنمائی نماید.
3- باید راستگو درست گفتار برادر مؤمن و مراقب حق ایمان و برادری باشد.
4- چنان بر اسرار و مقاصد تو واقف گردد كه علم او در كار تو مانند علم خودت به اطراف و جوانب كار باشد كه اگر مكتوم نمود یا آشكار ساخت روی مصلحت كار باشد.
مرد عاقل در مشورت نفع می بخشد و نادان ضرر می رساند - مرد دانا و آزاد و متدین جد و جهد می كند در نصیحت به تو در مصلحت كار مرد راستگو كه حق برادری را بداند سر تو را نگاه می دارد و او كتمان می كند و در وقوف به اسرار تو هم علمش چون خود تو به اسرار تو می باشد و روی مبانی علمی حركت می كند و راهنمائی می نماید - و چنانچه مشورت بدین صورت حاصل شد مفید است.
فرمود اگر مستشار به این شروط نیافتی پرهیز كن از مردم و مشورت مكن مگر از مرد عاقلی كه پرهیزكار باشد او تو را جز به خیر رهبری نمی نماید چه عاقل بدون ورع و پارسائی فسادش در دین و دنیا بیش از جاهل است.
فرمود نصایح مستشار را بشنو و بر خود واجب گردان كه مشعل فروزان است.
قال (ع) من استشار اخاه فلم ینصحه محض الرای سلبه الله عزوجل رأیه
[ صفحه 193]
هر كس از مستشار به شرط برادری نصیحت نپذیرد ولو به نظریه صرف باشد خداوند رأی او را سلب می كند و متحیر می سازد.
بدیهی است انسان در كار خود با مقدار عقل و علم و اطلاع خویش به كاری مبادرت می كند و اگر مشورت كرد باید همان رأی مستشار را عمل كند اگر از چند نفر مشورت نمود و به هیچ یك از نصایح آنها گوش فرانداد و عمل نكرد سرگردان بین این آراء و افكار می شود و آن رأی اولیه ناقص خودش هم متزلزل می گردد و لذا فرمود نصایح مستشار را بشنوید و به كار بندید تا رستگار شوید و احادیث وارده در این باب زیاد است كه فقط برای نمونه این چند حدیث نقل شد.
[1] نفس المصدور باب استحباب لامشاورة التقي العامل الورع به نقل الامام الصادق عليه السلام ص 75.