کد مطلب:230 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:400

استحاضه
یكی از خونهایی كه از زن خارج می شود، یا فضای داخل فرج را آلوده می كند خون استحاضه است و زن را در حال استحاضه، مستحاضه می گویند.



(مسأله 495) خون استحاضه غالباً زرد رنگ و سرد است و بدون فشار و سوزش بیرون می آید و غلیظ نیز نیست ولی، ممكن است گاهی سیاه یا سرخ و گرم و غلیظ باشد و با فشار و سوزش بیرون آید. و هر خونی كه از رحم خارج شود و از زخم یا دمل نباشد و حیض یا نفاس نیز محسوب نگردد حكم استحاضه را دارد.



(مسأله 496) خون استحاضه سه قسم است: قلیله، متوسطه و كثیره. استحاضه قلیله آن است كه خون، از پنبه ای كه زن داخل فرج می نماید عبور نكند و از طرف دیگر ظاهر نشود. استحاضه متوسطه آن است كه خون در پنبه فرو رفته و از طرف دیگر ظاهر شود ولی، بر دستمال و مانند آن كه معمولاً زنها برای جلوگیری از خون می بندند، جاری نشود. استحاضه كثیره آن است كه خون از پنبه گذشته و بر دستمال نیز جاری شود.





احكام استحاضه



(مسأله 497) در استحاضه قلیله باید زن برای هر نماز یك وضو بگیرد و ظاهر فرج را نیز اگر خون به آن رسیده، آب بكشد و بنابر احتیاط واجب، پنبه را عوض كند یا آب بكشد.



(مسأله 498) در استحاضه متوسطه زن علاوه بر انجام دادن اعمال استحاضه قلیله باید یك غسل نیز در شبانه روز به تفصیلی كه گفته می شود انجام دهد:



اگر استحاضه قبل از نماز صبح یا در بین آن حادث شود، باید برای نماز صبح غسل كند. و اگر بعد از خواندن نماز صبح تا قبل از نماز ظهر یا بین آن حادث شود، باید برای نماز ظهر غسل كند و به همین ترتیب قبل از هر نماز یا بین هر نمازی كه استحاضه متوسطه حادث شود، باید برای آن غسل نماید و تا صبح دیگر برای نمازهای خود اعمال استحاضه



[87]

قلیله را كه در مساله پیش گفته شد انجام دهد. و اگر عمداً یا از روی فراموشی برای نماز صبح غسل نكند، باید برای نماز ظهر و عصر غسل كند و اگر برای نماز ظهر و عصر غسل نكند، باید پیش از نماز مغرب و عشاء غسل نماید، چه خون بیاید و چه قطع شده باشد.



(مسأله 499) زن باید در استحاضه كثیره علاوه بر انجام دادن اعمال استحاضه قلیله برای هر نماز، یك غسل برای نماز صبح و یك غسل برای نماز ظهر و عصر و یك غسل برای نماز مغرب و عشا بجا آورد و بین نماز ظهر و عصر و همچنین مغرب و عشا فاصله نیندازد. و اگر بین نماز ظهر و عصر فاصله بیندازد، باید برای نماز عصر دوباره غسل كند، و نیز اگر بین نماز مغرب و عشا فاصله بیندازد، باید برای نماز عشا دوباره غسل نماید.



(مسأله 500) غسل و یا وضوی استحاضه باید در داخل وقت نماز انجام شود بنابراین اگر خون استحاضه پیش از وقت نماز نیز بیاید، اگرچه زن برای آن خون وضو و غسل را انجام داده باشد، بنابر احتیاط واجب باید در هنگام نماز نیز وضو و غسل را بجا آورد.



(مسأله 501) مستحاضه متوسطه كه وظیفه اش وضو گرفتن و غسل كردن است، می تواند هر كدام را كه بخواهد اوّل بجا آورد ولی مستحاضه كثیره باید اوّل وضو بگیرد.



(مسأله 502) اگر استحاضه قلیله زن بعد از نماز صبح متوسطه شود، باید برای نماز ظهر و عصر غسل كند و اگر بعد از نماز ظهر و عصر متوسطه شود، باید برای نماز مغرب و عشا غسل نماید.



(مسأله 503) اگر استحاضه قلیله یا متوسطه زن بعد از نماز صبح كثیره شود، باید برای نماز ظهر و عصر یك غسل و برای نماز مغرب و عشا غسل دیگری بجا آورد، و اگر بعد از نماز ظهر و عصر كثیره شود، باید برای نماز مغرب و عشا غسل نماید.



(مسأله 504) اگر مستحاضه كثیره یا متوسطه پیش از داخل شدن وقت نماز برای نماز غسل كند، غسل او باطل است بلكه اگر نزدیك اذان صبح برای نماز شب غسل كند و نماز شب را بخواند، احتیاط واجب آن است كه بعد از داخل شدن صبح، دوباره غسل و وضو را بجا آورد.



(مسأله 505) زن مستحاضه برای هر نمازی، چه واجب باشد و چه مستحب، باید وضو بگیرد، و نیز اگر بخواهد نمازی را كه خوانده احتیاطاً دوباره بخواند یا نمازی را كه تنها خوانده است دوباره با جماعت بخواند، باید تمام كارهایی را كه برای استحاضه



[88]

گفته شد انجام دهد. ولی برای خواندن نماز احتیاط و سجده و تشهّد فراموش شده و سجده سهو، اگر آنها را بعد از نماز فوراً بجا آورد، لازم نیست كارهای استحاضه را انجام دهد.



(مسأله 506) زن مستحاضه بعد از آن كه خونش قطع شد، فقط برای نماز اوّلی كه می خواند باید كارهای استحاضه را انجام دهد و برای نمازهای بعد انجام اعمال استحاضه لازم نیست.



(مسأله 507) اگر زن نداند استحاضه او از كدام قسم است، باید هنگامی كه می خواهد نماز بخواند، بنابر احتیاط واجب مقداری پنبه داخل فرج نماید و كمی صبر كند و بیرون آورد و بعد از آن كه فهمید استحاضه او كدام یك از آن سه قسم است، اعمالی را كه برای آن نوع عنوان شد انجام دهد، ولی اگر بداند تا وقتی كه می خواهد نماز بخواند استحاضه او تغییر نخواهد كرد، پیش از داخل شدن وقت نیز می تواند خود را وارسی نماید.



(مسأله 508) زن مستحاضه اگر پیش از آن كه خود را وارسی كند مشغول نماز شود، چنانچه قصد قربت داشته و به وظیفه خود عمل كرده باشد، مثلاً استحاضه او قلیله بوده و به وظیفه استحاضه قلیله عمل نموده، نماز او صحیح است. و اگر قصدقربت نداشته یا عمل او مطابق وظیفه اش نبوده، مثل آن كه استحاضه او متوسطه بوده و به وظیفه قلیله رفتار كرده، نماز او باطل است.



(مسأله 509) زن مستحاضه اگر نتواند خود را وارسی نماید، باید به آنچه مسلماً وظیفه اوست عمل كند، مثلاً اگر نمی داند استحاضه او قلیله است یا متوسطه، باید اعمال استحاضه قلیله را انجام دهد، و اگر نمی داند استحاضه او متوسطه است یا كثیره، باید اعمال استحاضه متوسطه را انجام دهد. ولی، اگر بداند استحاضه او سابقاً از كدام یك از آن سه قسم بوده، باید به وظیفه همان قسم رفتار نماید.



(مسأله 510) اگر خون استحاضه به فضای فرج برسد، اگرچه بیرون نیاید، احتیاط واجب آن است كه وضو و غسل را به ترتیبی كه گذشت انجام دهد.



(مسأله 511) اگر زن مستحاضه بعد از نماز خود را وارسی كند و خون نبیند، اگرچه بداند دوباره خون می آید، می تواند با وضویی كه دارد نماز بخواند.



[89]

(مسأله 512) اگر زن مستحاضه بداند از وقتی كه مشغول وضو یا غسل شده خونی از او بیرون نیامده و تا بعد از نماز نیز خون در داخل فرج نبوده و بیرون نخواهد آمد، می تواند خواندن نماز را تأخیر بیندازد.



(مسأله 513) اگر زن مستحاضه بداند كه پیش از گذشتن وقت نماز به كلّی پاك می شود یا به اندازه خواندن نماز، آمدن خون متوقف می شود، باید صبر كند و نماز را در وقتی كه پاك است بخواند.



(مسأله 514) اگر بعد از وضو و غسل، خون در ظاهر قطع شود و مستحاضه بداند پیش از گذشتن وقت نماز اگر نماز را به مقداری كه وضو، غسل و نماز را بجا آورد تأخیر بیندازد، كاملاً پاك می شود، باید نماز را تأخیر بیندازد و هنگامی كه كاملاً پاك شد، دوباره وضو و غسل را بجا آورده و نماز را بخواند. و اگر وقت نماز تنگ شد، لازم نیست وضو و غسل را دوباره بجا آورد بلكه، اگر وقت برای تیمّم كافی باشد، احتیاطاً به جای وضو و غسل تیمّم كند.



(مسأله 515) وقتی مستحاضه كثیره و متوسطه كاملاً از خون پاك شد، باید غسل كند. ولی، اگر بداند از وقتی كه برای نماز قبلی مشغول غسل شده دیگر خون نیامده، لازم نیست دوباره غسل نماید.



(مسأله 516) مستحاضه قلیله، بعد از وضو و مستحاضه كثیره و متوسطه بعد از غسل و وضو، باید فوراً مشغول نماز شوند ولی گفتن اذان و اقامه و خواندن دعاهای قبل از نماز اشكال ندارد، و در نماز نیز می توانند اعمال مستحب مثل قنوت و غیر آن را بجا آورند.



(مسأله 517) اگر زن مستحاضه بین غسل و نماز فاصله بیندازد، باید دوباره غسل كند و بلافاصله مشغول نماز شود ولی اگر خون در داخل فضای فرج نیاید، غسل مجدد لازم نیست.



(مسأله 518) اگر خون استحاضه زن جریان داشته باشد و قطع نشود، چنانچه برای او ضرر نداشته باشد، باید پیش از غسل و بعد از آن به وسیله پنبه از بیرون آمدن خون جلوگیری كند. ولی، اگر خون همیشه جریان نداشته باشد، فقط باید بعد از وضو و غسل از بیرون آمدن خون جلوگیری نماید و چنانچه كوتاهی كند و خون بیرون آید، باید دوباره غسل كند و وضو نیز بگیرد و اگر نماز نیز خوانده، باید دوباره آن را بخواند.



[90]

(مسأله 519) اگر در هنگام غسل خون قطع نشود، غسل صحیح است. ولی، اگر در بین غسل استحاضه متوسطه كثیره شود، واجب است چنانچه مشغول غسل ـ ترتیبی یا ارتماسی ـ بوده همان را از سر بگیرد.



(مسأله 520) احتیاط واجب آن است كه زن مستحاضه در تمام طول روزی كه روزه است، به مقداری كه می تواند از بیرون آمدن خون جلوگیری كند.



(مسأله 521) روزه زن مستحاضه ای كه غسل بر او واجب می باشد، در صورتی صحیح است كه غسل هایی را كه برای خواندن نمازهای روز بر وی واجب هستند، در روز انجام دهد. و نیز بنابر احتیاط واجب، باید غسل نماز مغرب و عشای شبی را كه می خواهد فردای آن را روزه بگیرد، بجا آورد ولی، اگر برای نماز مغرب و عشا غسل نكند و پیش از اذان صبح برای خواندن نماز شب غسل نماید و در روز نیز غسل هایی را كه برای خواندن نمازهای روز بر وی واجب هستند بجا آورد، روزه او صحیح است.



(مسأله 522) اگر بعد از نماز عصر مستحاضه شود و تا غروب غسل نكند، روزه او صحیح است.



(مسأله 523) اگر استحاضه قلیله زن پیش از نماز، متوسطه یا كثیره شود، باید اعمال استحاضه متوسطه یا كثیره را كه بیان شد انجام دهد. و اگر استحاضه متوسطه، كثیره شود، باید اعمال استحاضه كثیره را انجام دهد، و چنانچه برای استحاضه متوسطه غسل كرده باشد باید دوباره برای كثیره نیز غسل كند.



(مسأله 524) اگر در بین نماز استحاضه متوسطه زن كثیره شود و یا استحاضه قلیله او متوسطه و یا كثیره شود، باید نماز را رها كند و برای استحاضه كثیره و یا متوسطه غسل كند و وضو بگیرد و در استحاضه كثیره وضو را پیش از غسل انجام دهد و اعمال دیگر آن را انجام دهد و همان نماز را بخواند. و اگر برای هیچ كدام از غسل و وضو، وقت نداشته باشد، باید دو تیمّم كند، یكی بدل از غسل و دیگری بدل از وضو و اگر برای یكی از آنها وقت نداشته باشد، باید عوض آن تیمّم كند و دیگری را بجا آورد ولی اگر برای تیمّم نیز وقت نداشته باشد، نمی تواند نماز را رها كند بلكه باید نماز را تمام كرده و بنابر احتیاط واجب آن را قضا نماید.



(مسأله 525) اگر در بین نماز خون متوقف شود و مستحاضه نداند كه در باطن نیز



[91]

قطع شده یا نه، چنانچه بعد از نماز بفهمد كه خون در باطن نیز قطع شده بوده، باید وضو و غسل و نماز را دوباره بجا آورد.



(مسأله 526) اگر استحاضه كثیره زن، متوسطه شود، باید برای نماز اوّل عمل كثیره و برای نمازهای بعد عمل متوسطه را بجا آورد، مثلاً اگر پیش از نماز ظهر استحاضه كثیره متوسطه شود، باید برای نماز ظهر غسل كند و برای نماز عصر، مغرب و عشا فقط وضو بگیرد. ولی، اگر برای نماز ظهر غسل نكند و فقط به مقدار نماز عصر وقت داشته باشد، باید برای نماز عصر غسل نماید و اگر برای نماز عصر نیز غسل نكند، باید برای نماز مغرب غسل كند و اگر برای آن نیز غسل نكند و فقط به مقدار نماز عشا وقت داشته باشد، باید برای نماز عشا غسل نماید.



(مسأله 527) اگر پیش از هر نماز، خون مستحاضه كثیره قطع شود و دوباره جریان یابد، باید برای هر نماز یك غسل بجا آورد. ولی، اگر بعد از غسل و پیش از نماز خون قطع شود، چنانچه وقت به گونه ای تنگ باشد كه نتواند غسل كند و نماز را در وقت بخواند، می تواند با همان غسل نماز را بخواند. حكم وضو نیز در این مسأله مانند غسل است.



(مسأله 528) اگر استحاضه كثیره قلیله شود، باید برای نماز اوّل عمل كثیره و برای نمازهای بعد عمل قلیله را انجام دهد. و نیز اگر استحاضه متوسطه قلیله شود، باید برای نماز اوّل عمل متوسطه و برای نمازهای بعد عمل قلیله را بجا آورد.



(مسأله 529) اگر مستحاضه یكی از كارهایی را كه برای او واجب می باشد (حتّی مانند عوض كردن پنبه) ترك كند، نمازش باطل است.



(مسأله 530) اگر مستحاضه قلیله بخواهد عملی غیر از نماز را كه شرط آن داشتن وضو است، انجام دهد (مثلاً بخواهد جایی از بدن خود را به خط قرآن برساند) باید وضو بگیرد و بنابر احتیاط واجب وضویی كه برای نماز گرفته كافی نیست.



(مسأله 531) زن مستحاضه احتیاطاً باید از رفتن به داخل مسجد مكّه (مسجدالحرام) و مدینه (مسجدالنّبی) و توقف در سایر مساجد و خواندن سوره ای كه سجده واجب دارد بدون غسل خودداری كند. و همچنین نزدیكی شوهر با مستحاضه متوسطه و كثیره بنابر احتیاط واجب در صورتی حلال می شود كه غسل كند، اگرچه كارهای دیگری را كه برای نماز واجب هستند، مثل وضو و عوض كردن پنبه و دستمال، انجام نداده باشد.



[92]

(مسأله 532) اگر زن در استحاضه كثیره یا متوسطه بخواهد پیش از وقت نماز جایی از بدن خود را به خط قرآن برساند، باید غسل كند و وضو نیز بگیرد.



(مسأله 533) نماز آیات بر مستحاضه واجب است و باید برای نماز آیات نیز اعمالی را كه برای نمازهای واجب روزانه گفته شد انجام دهد.



(مسأله 534) اگر در وقت نماز واجب روزانه، نماز آیات بر مستحاضه واجب شود، گرچه بخواهد هر دو را پشت سر هم بجا آورد، باید برای نماز آیات نیز تمام اعمالی را كه برای نماز روزانه بر او واجب است انجام دهد، و احتیاط واجب آن است كه هر دو را با یك غسل و وضو بجا نیاورد.

(مسأله 535) زن مستحاضه احتیاطاً باید نماز قضا نخواند تا پاك شود. مگر این كه وقت نماز قضا تنگ باشد كه در این صورت باید برای هر نماز قضا اعمالی را كه برای نماز ادا بر او واجب است انجام دهد.



(مسأله 536) اگر زن بداند خونی كه از او خارج می شود، خون زخم یا غده كه به آن «منیرم» هم می گویند نیست و شرعاً حكم حیض و نفاس را ندارد، بنابر احتیاط واجب باید به دستور استحاضه عمل كند. بلكه، اگر شك داشته باشد كه خون استحاضه است یا خونهای دیگر، چنانچه نشانه آنها را نداشته باشد، بنابر احتیاط واجب باید اعمال استحاضه را انجام دهد.