کد مطلب:231319 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:310
توضیح
نسیان: فراموش كردن آنچه میدانست، مقابل تذكر و حفظ است .
سهو: غفلت از عملی كه میخواست بجا آورد بعد از این.
إنساء: بفراموشی آوردن كه او فراموش كند.
لقاء: مقابله و مواجهه و روبرو شدن.
در اینمورد مطالبی را لازم است متوجه باشیم:
1- نسیان أعم است از آنكه فراموشی بجریان طبیعی حاصل شود، و یا بمقدماتیكه موجب فراموشی گردد، مانند مشغول باموریكه از موضوع منظور غفلت شود. و یا بصورت عمد باشد، مانند اینكه خود را عمدا باموری مشغول كند تا نسیان حاصل شود.
پس اگر بحالت طبیعی باشد: شخص ناسی معذور خواهد بود، ولی اگر مقدمات نسیان اختیاری باشد: معصیت شمرده میشود.
2- توجه و ذكر خداوند و لقاء او أمری است طبیعی و فطری، زیرا چیزی
[ صفحه 115]
روشنتر و معلومتر از خداوند متعال در عالم نیست، او خالق و نگهدارنده همه مخلوقات است، و هر كسی چون بفطرت سالم و أولیه خود مراجعه كند: میفهمد كه او را خالق و رازق و حافظی است.
مخصوصا اگر سابقه برخورد به دین و پیغمبر داشته باشد. ولی انسان چون تعلق بزندگی دنیوی و مشتهیات آن پیدا كرد: قهرا از توجهات روحانی و معنوی كاسته شده، تا بجاییكه پروردگار متعال و عوالم ماورای ماده و لقاء او بكلی از نظر فراموش گردد.
3- و نسیان خداوند متعال بنده را عبارت از ترك توجه و تذكر و حفظ است: زیرا معلوم شد كه نسیان مقابل تذكر و حفظ است، چنانكه میفرماید: و إما ینسینك الشیطان فلا تقعد بعد الذكری مع القوم الظالمین 68:6.
پس نسیان از خدا ترك ذكر و یاد و توجه میباشد، و ترك ذكر او ملازم میشود با ترك لطف و رحمت، و قطع فیض و نعمت معنوی و رأفت، و در صورتیكه خداوند انسانرا فراموش كرد: از هر گونه سعادت و خیر و صلاح و عافیت محروم خواهد بود.
4- توجه و ذكر خاص پروردگار متعال متوقف است به تحقق زمینه و مقتضی، و اگر زمینه و طلب باطنی و قلبی در وجود انسان محقق نگردید: توجه و ذكر خاص پروردگار هم بوقوع نخواهد پیوست.
و از مصادیق تحقق زمینه: تذكر و توجه انسان و تمایل قلبی او است كه این توجه موجب توجه و ذكر پروردگار متعال خواهد شد، چنانكه میفرماید: فاذكرونی أذكركم و اشكروا لی و لا تكفرون 152:2.
4- فأنسیهم أنفسهم: إنساء بالاتر از نسیان است، زیرا وقتیكه خداوند متعال در
[ صفحه 116]
أثر غفلت و نسیان و عصیان زیاد بنده، او را مبتلا بغفلت كرده، بطوریكه توجه بخود نداشته و از یاد كردن خود و از توجه بنفس بكلی غافل گشت: باب تمام خیرات و سعادات بروی او بسته خواهد شد، و از جمله آنها تذكر و توجه بخداوند متعال است، و از این لحاظ است كه آیه - و لا تكونوا كالذین نسوا الله فأنسیهم أنفسهم - در مورد تشدید مجازات ذكر شده است.
6- و ما نتنزل إلا بأمر ربك ... و ما كان ربك نسیا- 64:19- این آیه شریفه اظهار أهل بهشت است قبل از ورود بآن و در دنیا بقرینه آیه قبل (تلك الجنة التی نورث من عبادنا - 63)، و این آیات همه در جریان زندگی دنیوی صورت میگیرد.
و اظهار مفسرین درباره این آیه كه بجبرئیل نسبت داده اند: صد در صد باطل بوده، و از نظم قرآن مجید بركنار است.
7- لقاء یومهم: لقاء پروردگار یا روز قیامت، ملازم با لقاء رب است، زیرا مبدء و معاد متلازم یكدیگرند نفیا و اثباتا.
مبدء أصل و ریشه هر جریانیرا گویند، و ریشه و أصل همیشه ثابت است، و تحولاتیكه پیدا میشود ثباتی در آنها نیست، و عاقبت جریان پس از همه تحولات عود و برگشت بمبدء خواهد بود.
البته خصوصیات این مبحث لازمست در مورد دیگر بحث شود.
و در مورد موضوع لقاء و خصوصیات آن رجوع شود برساله لقاء الله - از انتشارات این مركز.
[ صفحه 117]
سهو: غفلت از عملی كه میخواست بجا آورد بعد از این.
إنساء: بفراموشی آوردن كه او فراموش كند.
لقاء: مقابله و مواجهه و روبرو شدن.
در اینمورد مطالبی را لازم است متوجه باشیم:
1- نسیان أعم است از آنكه فراموشی بجریان طبیعی حاصل شود، و یا بمقدماتیكه موجب فراموشی گردد، مانند مشغول باموریكه از موضوع منظور غفلت شود. و یا بصورت عمد باشد، مانند اینكه خود را عمدا باموری مشغول كند تا نسیان حاصل شود.
پس اگر بحالت طبیعی باشد: شخص ناسی معذور خواهد بود، ولی اگر مقدمات نسیان اختیاری باشد: معصیت شمرده میشود.
2- توجه و ذكر خداوند و لقاء او أمری است طبیعی و فطری، زیرا چیزی
[ صفحه 115]
روشنتر و معلومتر از خداوند متعال در عالم نیست، او خالق و نگهدارنده همه مخلوقات است، و هر كسی چون بفطرت سالم و أولیه خود مراجعه كند: میفهمد كه او را خالق و رازق و حافظی است.
مخصوصا اگر سابقه برخورد به دین و پیغمبر داشته باشد. ولی انسان چون تعلق بزندگی دنیوی و مشتهیات آن پیدا كرد: قهرا از توجهات روحانی و معنوی كاسته شده، تا بجاییكه پروردگار متعال و عوالم ماورای ماده و لقاء او بكلی از نظر فراموش گردد.
3- و نسیان خداوند متعال بنده را عبارت از ترك توجه و تذكر و حفظ است: زیرا معلوم شد كه نسیان مقابل تذكر و حفظ است، چنانكه میفرماید: و إما ینسینك الشیطان فلا تقعد بعد الذكری مع القوم الظالمین 68:6.
پس نسیان از خدا ترك ذكر و یاد و توجه میباشد، و ترك ذكر او ملازم میشود با ترك لطف و رحمت، و قطع فیض و نعمت معنوی و رأفت، و در صورتیكه خداوند انسانرا فراموش كرد: از هر گونه سعادت و خیر و صلاح و عافیت محروم خواهد بود.
4- توجه و ذكر خاص پروردگار متعال متوقف است به تحقق زمینه و مقتضی، و اگر زمینه و طلب باطنی و قلبی در وجود انسان محقق نگردید: توجه و ذكر خاص پروردگار هم بوقوع نخواهد پیوست.
و از مصادیق تحقق زمینه: تذكر و توجه انسان و تمایل قلبی او است كه این توجه موجب توجه و ذكر پروردگار متعال خواهد شد، چنانكه میفرماید: فاذكرونی أذكركم و اشكروا لی و لا تكفرون 152:2.
4- فأنسیهم أنفسهم: إنساء بالاتر از نسیان است، زیرا وقتیكه خداوند متعال در
[ صفحه 116]
أثر غفلت و نسیان و عصیان زیاد بنده، او را مبتلا بغفلت كرده، بطوریكه توجه بخود نداشته و از یاد كردن خود و از توجه بنفس بكلی غافل گشت: باب تمام خیرات و سعادات بروی او بسته خواهد شد، و از جمله آنها تذكر و توجه بخداوند متعال است، و از این لحاظ است كه آیه - و لا تكونوا كالذین نسوا الله فأنسیهم أنفسهم - در مورد تشدید مجازات ذكر شده است.
6- و ما نتنزل إلا بأمر ربك ... و ما كان ربك نسیا- 64:19- این آیه شریفه اظهار أهل بهشت است قبل از ورود بآن و در دنیا بقرینه آیه قبل (تلك الجنة التی نورث من عبادنا - 63)، و این آیات همه در جریان زندگی دنیوی صورت میگیرد.
و اظهار مفسرین درباره این آیه كه بجبرئیل نسبت داده اند: صد در صد باطل بوده، و از نظم قرآن مجید بركنار است.
7- لقاء یومهم: لقاء پروردگار یا روز قیامت، ملازم با لقاء رب است، زیرا مبدء و معاد متلازم یكدیگرند نفیا و اثباتا.
مبدء أصل و ریشه هر جریانیرا گویند، و ریشه و أصل همیشه ثابت است، و تحولاتیكه پیدا میشود ثباتی در آنها نیست، و عاقبت جریان پس از همه تحولات عود و برگشت بمبدء خواهد بود.
البته خصوصیات این مبحث لازمست در مورد دیگر بحث شود.
و در مورد موضوع لقاء و خصوصیات آن رجوع شود برساله لقاء الله - از انتشارات این مركز.
[ صفحه 117]