کد مطلب:295037 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:234
مقدمه
بسم اللَّه الرحمن الرحیم
رویارویی فرهنگ اسلام و غرب در هیچ برهه ای از تاریخ اینگونه جدی و تنگاتنگ، و وظیفه مرزداران عقیده و فرهنگ این مرز و بوم تا این حد سنگین و طاقت فرسا نبوده است. دشمنِ بیدار، با هدف قرار دادن باورهای اسلامی و مظاهر آن، سودای ذبح ارزشهای الهی این دین را (در مسلخ فرهنگ منحط خود) در سر می پروراند. بنابراین بر همه دیندانان و دین باوران راستین، فرض است كه برای مقابله با این حملات همه سویه، از تمامی استعدادهای موجود در پیكره ی معارف اسلامی استفاده نمایند.
یكی از مظاهر غرب پذیری در كشورهای شرقی، به ویژه كشورهای مسلمان، روآوردن به نامهای بی محتوا و پوچ غربی بوده كه خود حكایتگر گریز از فرهنگ ریشه دار كهن خویش و در غلتیدن به دامن سراب تمدن و فرهنگ نوظهور غرب است. اگر بپذیریم كه «نام» پرچم هویّت انسانهاست، لاجرم باید اذعان كنیم كه برگزیدن نامهای اجنبی معنایی جز برافراشتن پرچم بیگانگان بر بلندای باورهای مسلمانان ندارد. به همین جهت مقابله با این روند رو به تزاید وظیفه همه كسانی است كه از سرچشمه معارف اسلامی سیراب شده و قلبشان برای حاكمیت دین اسلام می تپد.
شبیخون فرهنگی ابعاد مختلفی دارد و اصولاً پافشاری بر روی تهاجمِ
فرهنگی غرب غلط است. تهاجم علیه فرهنگ، یا خارجی است و یا داخلی، خارجیِ آن، كه نوع مرغوب آن می باشد!! شرقی دارد و غربی، جنوبی و شمالی و زمینی، امّا آسمانی ندارد كه از آسمان جز خیر نبارد.» [1] تهاجم داخلی علیه فرهنگ كه مرموزتر است، پنهانتر است، لذا مبارزه ی مشكلتری را طلب می كند.
یكی از ابعادِ تهاجم فرهنگی، تهی نمودن جوامع از پشتوانه ی فرهنگ خودی آنها است. پیشینه ی فرهنگی هر ملتی مظاهری دارد كه دور افتادن از آن مظاهر، یكی از اهدافِ مهاجمانِ علیه فرهنگ است.
نام بزرگان، فرزانگان، پاكان و اولیای خداوند جزئی از فرهنگ ما است. چون چنین است به ما سفارش نمودند تا نام آن بزرگان را بر فرزندان خویش نهیم و آنان را فراموش ننماییم كه فراموش نمودن هر جزئی از فرهنگ بتدریج انسان را تهی و پوچ می گرداند و قرآن نام این فراموشی را «خود فراموشی» [2] و غربیون «الیناسیون» گذاشته اند.
كسی كه گوش نوازش، اسامی سبك و زننده غربی شد، از نامهای وجیه فاطمه ی زهرا علیهاالسلام دور می ماند و الگوی او یك ستاره سینما یا تلویزیون به مانند «اُشین» می گردد. این همان شبیخون فرهنگی است كه با تأملی بر روند نامگذاری در ایران و توجه به اسامی تازه مد، لبه ی تیز تیغ تهاجم را می توان احساس كرد.
همنامی با پاكان و اولیای خداوند متعال یكی از ابعاد سازنده ی ولایت و مهرورزی است، كه در احیای شخصیت معنوی و اخلاقی انسانها بسیار مؤثر و الهام آفرین است. به همین دلیل در معارف دینی تأكید فراوانی بر نهادن اسامی و صفات اهل فضایل و شخصیتهای برجسته ی بشری به عنوان نام رسمی پیروان
اسلام، به عمل آمده است. همچنین تأكید شده، مسلمانان از نامگذاری فرزندان خویش به آن اسامی نامناسب كه نشان مفاهیم نازیبا و یا یادآور افراد ناپاك تاریخ است جداًخودداری نمایند. بنابراین گرچه در زبان محاوره ی علمی، آشنایی بالغات بیگانه لازم است، لكن در صحنه ی زندگی، هویّت اسلامی و ملی [3] هر كس باید محفوظ بماند. پس وام گیری اسامی بیگانه، نشانی از بی هویتی است. شاید این افراد بر این باورند كه عمر كسانی كه نام خارجی دارند بیشتر و یا شخصیت آنها برتر است!!
و با احساس این درد بر آن شدیم تا با الهام گیری از انوار اسامی و القاب شخصیت بلند «فاطمه ی زهرا علیهاالسلام» جامعه ی عزیز را، به حركتی مقدس اسلامی؛ یعنی، «نهادن نام نیك»، پرمحتوا و معرفت زا، بر فرزندان عزیز خویش فراخوانیم.
در این راستا با یاری جستن از نرم افزار «نور» [4] روایات در بردارنده اسامی و القاب آن حضرت را، استخراج نموده و توضیحاتی مختصر پیرامون هر نام، به آن افزودیم، تا كسانی كه این اسامی مبارك را انتخاب می كنند از مفهوم نام خود بی اطلاع نباشند و در برابر سؤالات احتمالی دیگران از سند یا معنای نامشان، جواب قانع كننده ای در اختیار داشته باشند.
از آنجا كه اساساً اسلام، فرهنگ خاصی برای نامگذاری دارد و تا اهمیت این مقوله برای جامعه روشن نگردد، خطر تهاجم اسامی بیگانه، جدّی گرفته نخواهد شد،مباحثی چند در این باره به عنوان بخش اول این مجموعه ذكر كرده و در پایان بعضی از اسامی زیبا و با مسمی را كه در جوامع اسلامی مرسوم است برای تكمیل این بحث فراهم آورده ایم.
تذكّرات
1) برای هر چه پر بارتر شدن این نوشته و اصلاح آن، به نقد و پیشنهاد شما نیاز مبرم داشته و تقاضا دارم با اهدای انتقادها و پیشنهادهای خود، اینجانب را به طرف صواب رهنمون شوید، خدایتان اجر دهاد.
2) ترجمه روایات، صرفاً ترجمه ی لفظ به لفظ نیست، بیشتر به ترجمه و برگردان عبارات مورد نیاز پرداخته ایم؛ امّا برای روشن شدن اصل سند و استفاده ی بیشتر اهل دقّت، عین روایات را نیز آورده ایم.
3) این مجموعه، به دو منظور ارائه شده است، یكی بهره جستن عامه مردم از انوار مقدس اسامی و القاب فاطمه ی زهرا علیهاالسلام و دیگر آنكه اهل تبلیغ برای ارشاد مردم از این مجموعه بهره مند گردند، لذا بعضی از روایات را به اندازه نیاز، مورد استفاده قرار داده و ترجمه نموده ایم و برخی را برای استفاده هر چه بیشتر مبلغین اسلام، بدون ترجمه ذكر كرده ایم.
4) برای حضرت فاطمه علیهاالسلام القاب بسیاری نقل شده است، البته بعضی از آنها منصوص است و برخی از القاب، در توصیف و كلمات علمای اعلام آمده است، لذا ما در دو فصل مجزا (القاب در روایات و القاب در نعت علما) به آن می پردازیم. سعی ما بر این بوده است تا هر لقبی را كه برای نامگذاری مناسب تشخیص دادیم، در این مجموعه گردآوریم. اگر لقبی در جایی ذكر شده و ما آن را در این مجموعه نیاورده ایم، یا به این خاطر بوده كه آن را برای برگزیدن به عنوان نام (حداقل برای ما ایرانیها و فارسی زبانها) مناسب تشخیص نداده و یا در تتبع خود به آن دست پیدا نكرده ایم كه امید است در تحقیقات آتی، آنچه را از قلم افتاده است جمع نموده و بر این مجموعه بیفزاییم.
5) برای به ثمر رسیدن این مجموعه، دوستان بسیاری مرا یاری نموده اند كه از زحماتشان سپاسگزارم و از صاحب گرانقدر این مجموعه، «صدیقه ی شهیده، فاطمه ی زهرا علیهاالسلام» می طلبم تا در هر دو سرا، از كوثر ولایت و معرفت حضرت حق، بهره مندشان سازد.
[1] «ثم لا تينهم من بين ايديهم و من خلفهم و عن ايمانهم و عن شمائلهم». اعراف، آيه ي 17.
[2] «و لا تكونوا كالذين نسوا اللَّه فانساهم انفسهم». حشر، آيه ي 19.
[3] شايان ذكر است فرهنگ ملّي تا آنجا با ارزش است كه مخالف ارزشهاي اسلام نباشد.به تعبير ديگر هر چيز كه جزء فرهنگ باشد افتخارآميز نيست. قومي كه مدتي آتش پرست بوده است نبايد مظاهر آتش پرستي را به نام «فرهنگ ملّي» در محيط خود رواج دهد. اگر دوراني را كه ايران در آتش پرستي به سر برده، جزء ننگين فرهنگ ملّي خود ندانيم، حداقل براي يك ملت مسلمان، افتخاري ندارد. متاسفانه نامهاي فراواني در جامعه متداول است كه نشان آتش پرستي است.
كتابهايي درباره «نامگذاري» وجود دارد كه سفارش به برگزيدن نام ملّي دارند، لكن اكثر اسامي پيشنهادي آنها از آيين آتش پرستي سرچشمه گرفته است!.
[4] اين نرم افزار محصولي زيبا و در خور ستايش، از «مركز تحقيقات كامپيوتري علوم اسلامي» است. اين مركز با عنايات مقام معظم رهبري - روحي له الفداء - شروع به كار نموده است. نرم افزار نور شامل نورالانوار (مجموعه اي قرآني)، نورالعتره (معجم الفاظ كتب روايي: بحارالانوار، مستدرك الوسائل، وسائل الشيعه، كتب اربعه و نهج البلاغه ابن ابي الحديد)، نور السيرة (چند كتاب تاريخي)، نور العترة (مصادر بحارالانوار و معجم الفاظ هشت كتاب رجالي) و...