کد مطلب:312401 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:232
وفا
قرآن صاحبان اندیشه و خرد را این گونه معرفی می كند:
انما یتذكر اولوالالباب الذین یوفون بعهد الله و لا ینقضون المیثاق و الذین یصلون ما امر الله به أن یوصل و یخشون ربهم و یخافون سوء الحساب و الذین صبروا ابتغاء وجه ربهم و اقاموا الصلوة و انفقوا مما
[ صفحه 290]
رزقناهم سرا و علانیة و یدرؤن بالحسنة السیئة اولئك لهم عقبی الدار جنات عدن یدخلونها و من صلح من آبائهم و ازواجهم و ذریاتهم و الملائكة یدخلون علیهم من كل باب سلام علیكم بما صبرتم فنعم عقبی الدار [1] .
الف- خردمند، وفادار است (یوفون بعهد الله). وفا، بر سر پیمان خود ایستادن و به وعده ی خویش بدون كاستی و نیرنگ عمل كردن است [2] عهد خدا بر فطرت توحیدی و دین خداوندی استوار است و پیروی از امام (ع) و دفاع از اسلام، وفای به عهد خداوند است.
ب- خردمند با آنچه خداوند دستور پیوند آن را داده است می پیوندد (و الذین یصلون ما امر الله به أن یوصل). مفسران شیعی در تفسیر این بخش آیه، روایتی از امام معصوم (ع) نقل كرده اند:
هی رحم آل محمد معلقة بالعرش تقول: اللهم صل من وصلنی و اقطع من قطعنی و هی تجری فی كل رحم [3] .
این پیوند آل محمد است كه به عرش پیوسته و می گوید: خدایا، به كسی كه به من می پیوندند بپیوند و به كسی كه از من می برد قطع رابطه كن، و این پیوند در هر پیوندی جاری است.
ج- خردمند ترسان از خداست (و یخشون ربهم).
د- او اندیشناك از عذاب است (و یخافون سوء الحساب).
ه- او شكیبا برای خداست (و الذین صبرو ابتغاء وجه ربهم).
سلام فرشتگان بر صاحبان خرد در پایان آیه، در پی شكیبایی آنان در دشواری هاست (سلام علیكم بما صبرتم) و این نكته گویای اهمیت صبر و كارآمدی
[ صفحه 291]
آن در پیشرفت معنوی «مؤمنان» است [4] .
و- خردمندان بر پادارنده ی نمازند (و اقاموا الصلوة).
ز- خردمند در آشكار و نهان بخشنده است (و انفقوا مما رزقناهم سرا و علانیة).
ج- او زداینده ی بدی ها با نیكی است (و یدرؤن بالحسنة السیئة).
ویژگی های فوق در ابوالفضل عباس بن علی (ع) جلوه ای تام و تمام دارد. او با عملكرد خود در قیام كربلا (اعلام وفاداری، رد امان نامه،...) [5] و در پایان با شهادت مظلومانه ی خویش، واژه ی «وفا» را جان بخشید. او كه خود از صاحبان اندیشه و خرد است و نیز از خاندان پیامبر (ص) محسوب می شود، در پیوند و اتصال آنچه خداوند بدان امر كرده بود كوتاهی نكرد و در ردیف برترین نمونه های «الذین یصلون ما امرالله به ان یوصل» قرار گرفت.
از نكته های بس لطیف این زیارت آن است كه امام صادق (ع) در بخشی از آن، به این آیه ی كتاب خدا اشاره می فرماید: «فجزاك الله... بما صبرت و احتسبت و اعنت فنعم عقبی الدار» و نیز در زیارت زیبای امام زمان - عجل الله فرجه الشریف - اشارتی به این آیه ی نورانی است [6] .
انما یتذكر اولوالالباب الذین یوفون بعهد الله و لا ینقضون المیثاق و الذین یصلون ما امر الله به أن یوصل و یخشون ربهم و یخافون سوء الحساب و الذین صبروا ابتغاء وجه ربهم و اقاموا الصلوة و انفقوا مما
[ صفحه 290]
رزقناهم سرا و علانیة و یدرؤن بالحسنة السیئة اولئك لهم عقبی الدار جنات عدن یدخلونها و من صلح من آبائهم و ازواجهم و ذریاتهم و الملائكة یدخلون علیهم من كل باب سلام علیكم بما صبرتم فنعم عقبی الدار [1] .
الف- خردمند، وفادار است (یوفون بعهد الله). وفا، بر سر پیمان خود ایستادن و به وعده ی خویش بدون كاستی و نیرنگ عمل كردن است [2] عهد خدا بر فطرت توحیدی و دین خداوندی استوار است و پیروی از امام (ع) و دفاع از اسلام، وفای به عهد خداوند است.
ب- خردمند با آنچه خداوند دستور پیوند آن را داده است می پیوندد (و الذین یصلون ما امر الله به أن یوصل). مفسران شیعی در تفسیر این بخش آیه، روایتی از امام معصوم (ع) نقل كرده اند:
هی رحم آل محمد معلقة بالعرش تقول: اللهم صل من وصلنی و اقطع من قطعنی و هی تجری فی كل رحم [3] .
این پیوند آل محمد است كه به عرش پیوسته و می گوید: خدایا، به كسی كه به من می پیوندند بپیوند و به كسی كه از من می برد قطع رابطه كن، و این پیوند در هر پیوندی جاری است.
ج- خردمند ترسان از خداست (و یخشون ربهم).
د- او اندیشناك از عذاب است (و یخافون سوء الحساب).
ه- او شكیبا برای خداست (و الذین صبرو ابتغاء وجه ربهم).
سلام فرشتگان بر صاحبان خرد در پایان آیه، در پی شكیبایی آنان در دشواری هاست (سلام علیكم بما صبرتم) و این نكته گویای اهمیت صبر و كارآمدی
[ صفحه 291]
آن در پیشرفت معنوی «مؤمنان» است [4] .
و- خردمندان بر پادارنده ی نمازند (و اقاموا الصلوة).
ز- خردمند در آشكار و نهان بخشنده است (و انفقوا مما رزقناهم سرا و علانیة).
ج- او زداینده ی بدی ها با نیكی است (و یدرؤن بالحسنة السیئة).
ویژگی های فوق در ابوالفضل عباس بن علی (ع) جلوه ای تام و تمام دارد. او با عملكرد خود در قیام كربلا (اعلام وفاداری، رد امان نامه،...) [5] و در پایان با شهادت مظلومانه ی خویش، واژه ی «وفا» را جان بخشید. او كه خود از صاحبان اندیشه و خرد است و نیز از خاندان پیامبر (ص) محسوب می شود، در پیوند و اتصال آنچه خداوند بدان امر كرده بود كوتاهی نكرد و در ردیف برترین نمونه های «الذین یصلون ما امرالله به ان یوصل» قرار گرفت.
از نكته های بس لطیف این زیارت آن است كه امام صادق (ع) در بخشی از آن، به این آیه ی كتاب خدا اشاره می فرماید: «فجزاك الله... بما صبرت و احتسبت و اعنت فنعم عقبی الدار» و نیز در زیارت زیبای امام زمان - عجل الله فرجه الشریف - اشارتی به این آیه ی نورانی است [6] .
[1] رعد: 24 - 19.
[2] لسان العرب، ماده ي «وفي».
[3] تفسير العياشي، ج 2، ص 208.
[4] اميرمؤمنان (ع) در نهج البلاغه، حكمت 82 مي فرمايد: «ان الصبر من الايمان كالرأس من الجسد و لا خير في جسد لا رأس معه و لا في ايمان لاصبر معه؛ صبر در قياس با ايمان همانند سر براي بدن است. و بدني كه سر نداشته باشد خبري ندارد. همچنين ايماني كه صبر با آن همراه نباشد بي فايده است».
[5] بنگريد به: همين كتاب، فصل دوم.
[6] بنگريد به: همين كتاب، فصل سوم، ديدگاه هفتم.