کد مطلب:34013 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:164

کنایه











«كنایه» در لغت به معنی ترك تصریح و پوشیده سخن گفتن است چنانكه معنی آن صریح نباشد،[1] و در اصطلاح علم بیان این است كه چیزی را با لفظی غیر صریح و مبهم بیان كنند،[2] یعنی لفظی را استعمال كنند و به جای معنی اصلی یكی از لوازم آن معنی را اراده كند،[3] و به عبارتی ذكر ملزوم و اراده ی لازم، یا ذكر لازم و اراده ی ملزوم كنند، مانند «طویل النجاد» كه در اصل بهمعنی كسی است كه حمایل و بند شمشیرش بلند است، اما آن را كنایه گرفته اند از بلندی قد و قامت و از این لفظ طول قامت را كه لازم معنی اصلی یعنی بلندی حمایل و بند شمشیر است اراده كرده اند،[4] و گفته اند كه كنایه (نیكو) از هر تصریحی رساتر و شیواتر است.[5].









  1. فرهنگ معین، ج 3، ص 3083.
  2. كتاب الصناعین، ص 368.
  3. فرهنگ معین، ج 3، ص 3083.
  4. لسان العرب، ج 14، ص 49، در آمدی بر صنایع ادبی در كلام امام علی (ع)، ص 53.
  5. عبدالقاهر الجرجانی، دلائل الاعجاز، قراه و علق علیه محمود محمد شاكر، الطبعه الثانیه، مكتبه الخانجی، القاهره، 1410 ق. ص 71.