کد مطلب:369616 جمعه 29 بهمن 1395 آمار بازدید:381
»»» فهرست کتاب
پاورقی
[1] در دیوان فرزدق حدود پنجاه قصیده در مدح امویان است و تنها یك قصیده در مدح امام سجاد (ع) می‌باشد.
[2] غزل اباحی در مقابل غزل عذری است. موضوع غزل اباحی انحراف و موضوع غزل عذری عشق پاك است.
[3] عمر بن ابی‌ربیعه شاعر قریش و از اشراف است. همان شبی كه عمر بن خطاب از دنیا رفت، او به دنیا آمد و به عنوان تبرك نام او را عمر گذاشتند.
[4] كمیت برادرزاده‌ی فرزدق است.
[5] دكتر محمود البستانی از ادبای معاصر در تاریخ ادبیات عربی به ادبیات دعا توجه داشته است (ر. ك: البستانی، 1986).
[6] ایقاع مصدر باب افعال، در لغت به معنی جنگ انداختن كسی را، انداختن كسی را در آن چه بد آید. ولی در اصطلاح یكی از فنون علم موسیقی است. النغمات المركبه من النقرات الایقاعات و أصلها و كلها حركات و سكون (رسائل اخوان الصفا) (دهخدا، ماده ایقاع) در این جا منظور از ایقاع تركیب آهنگ‌های كلام است به طوری كه بر مخاطب مؤثر افتد.
[7] «مخائیل نعیمه» متفكر، ادیب و شاعر عارف مسلك معاصر، دعای بلندی دارد كه به صورت كتابی با عنوان «نجوی الغروب» به چاپ رسیده است. با دقت در سبك این دعا درمی‌یابیم كه قطع نظر از درون مایه‌ها و ظرافت‌های ادبی دیگر، از حیث كلمات و سبك، مانند صحیفه‌ی سجادیه است. یعنی ادیب و متفكری مانند میخائیل نعیمه وقتی كه می‌خواهد زیباترین دریافت‌های خود را در قالب دعا بیان كند، همان كلمات و شیوه امام سجاد (ع) را به كار می‌برد. شاید كسی بگوید این طبیعت دعاست كه برای همیشه سبك واحد داشته باشد و دارای كلمات یكسان باشد. در جواب خواهیم گفت كه چنین نیست به عنوان مثال در ادب فارسی دعای قدیم دارای كلمات و سبك قدیم است و در دوره‌ی معاصر سبك و كلمات ویژه خودش را دارد.