کد مطلب:62453 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:286
امام علی (ع ) می فرماید: اجعل من نفسك علی نفسك رفیبا؛[1] از حوادث مراقبی بر خویشتن قرار بده. خود كنترلی به معنای نظارت و مواظبت فرد بر اعمال و رفتار خویش، و در نتیجه انجام دادن وظایف به نحو مطلوب و پرهیز از انحراف و تخلف شغلی و اداری می باشد. این روش در مقایسه با روش نظارت بیرونی (نظارت سازمان بر عملكرد كاركنان ) كم هزینه تر است، و كاركردی بهتر و كارآمدتر دارد. نظارت بیرونی در صورتی اثر بخش خواهد بود كه همراه با خود كنترلی كاركنان باشد؛ زیرا در نظارت بیرونی، چه بسا مواردی از عملكرد و رفتار فرد از دید ناظران مخفی بماند و هیچ گاه مورد ارزیابی قرار نگیرد؛ در نتیجه نظارت اعمال شده، ناقص خواهد بود. از سوی دیگر، معمولا در نظارت های بیرونی این دغدغه وجود دارد كه آیا نظارت به عمل آمده از اعتبار و صحت كافی برخوردار است یا آن كه شائبه ها و غرض ورزی ها و دوستی ها و دشمنی ها در آن نقش داشته است. از این رو، همواره باید بر ناظران نیز نظارت كنندگان دیگری گماشت تا مراقب نظارت آنان باشند و به این ترتیب ناظران مرحله بالاتر نیز محتاج ناظران دیگری هستند؛ اما در صورتی كه ناظران خود دارای عامل بازدارنده درونی و باصطلاح خود كنترلی باشند، این دغدغه و نگرانی به میزان قابل توجهی كاهش می یابد، و گزارش های آنان از ضریب اطمینان بالاتر و صحت بیش تری برخوردار خواهد شد.
یكی از عناصر حیاتی مدیریت سالم و كار آمد، وجود نظامی كامل و دقیق برای نظارت و كنترل است. نظارت بر اجرای هر چه بهتر برنامه ها و وظایف كاركنان، ضرورتی است كه بخش عمده ای از وقت مدیران را به خود اختصاص داده است. از سوی دیگر كنترل عملكرد كاركنان از سوی مدیران، اصولا باعث بروز مقاومت از سوی كاركنان شده و دیواری از بی اعتمادی را میان مدیران و كاركنان ایجاد می كند. هر گاه بتوان در كاركنان مراقبتی ایجاد می كند. هر گاه بتوان در كاركنان مراقبتی از درون خودشان ایجاد نمود، می توان امیدوار بود كه این پیامد به وجود نیاید و در عین حال عملكردها نیز مورد نظارت قرار بگیرند. این جاست كه مسأله خود كنترلی شكل می گیرد.