کد مطلب:78273 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:364

نشانه ها و ویژگیهای امام











عن ابی الجارود قال: سالت ابا جعفر الباقر (ع) بم یعرف الامام؟

قال علیه السلام بخصال: اولها نص من الله تبارك و تعالی علیه و نصبه علما للناس حتی یكون علیهم حجه، لان رسول الله (ص) نصب علیا و عرفه الناس باسمه و عینه و كذلك الائمه ینصب الاول الثانی و ان یسال فیجیب و ان یسكت عنه فیبتدی و یخبر الناس بما یكون فی غد و یكلم الناس بكل لسان و لغه.[1].

«ابو جارود گفت: از حضرت امام محمد باقر علیه السلام پرسیدم، امام چگونه و به چه نشانی شناخته می شود؟ امام علیه السلام فرمود:

با خصال و ویژگیهای: نخستین آنها نص خدای تبارك و تعالی است. و خدای عز و جل امام (ع) را مانند پرچمی در میان مردم برمی افرازد تا نسبت به آنان اتمام حجت كند. همانگونه كه پیامبر خدا (ص) امام علی (ع) را به امامت مردم نصب كرد، و او را به نام و شخص به مردم شناسانید و آن حضرت را به مقام امامت تعیین كرد. و همین گونه ائمه ی اطهار

[صفحه 17]

علیهم السلام- در مورد امام پس از خود- عمل می كنند، یعنی امام نخستین امام دوم را نصب و معین می كند. ویژگی دیگر امام اینكه:

پاسخ هر پرسشی را می گوید و هرگاه مردم- به دلیل ناآگاهی از امری- از گفتار بازمانده و ساكت شدند، در این حال امام (ع) آغاز سخن كند. و نیز مردم را از- حوادث- فردای زندگی آنها با خبر كند، و امام با هر زبان و لغتی با مردم سخن می گوید».

عن ابی عبدالله (ع) قال عشر خصال من صفات الامام:

العصمه و النصوص و ان یكون اعلم الناس، و اتقاهم لله و اعلمهم بكتاب الله و ان یكون صاحب الوصیه الظاهره، و یكون له المعجز و الدلیل و تنام عینه و لا ینام قلبه و لایكون له فی ء، و یری من خلفه كما یری من بین یدیه.[2].

«امام جعفر صادق علیه السلام فرمود، ده خصلت از صفات امام معصوم است:

1-پاكدامنی و عصمت 2- نص و صراحت بر امامت 3- داناترین مردم 4- پرهیزگارترین مردم برای خدا 5- داناتر از همه به كتاب خدا 6- صاحب وصیت و سفارش آشكار 7- دارا بودن معجزه و دلیل برای اثبات امامت 8- به هنگام خواب چشمان امام به خواب می رود ولی دلش بیدار است 9- امام سایه ندارد 10- امام از پشت سر مشاهده می كند، همانگونه كه از پیش رو می بیند».[3].

[صفحه 18]

عن سدیر عن ابی عبدالله (ع) قال قلت له: جعلت فداك ما انتم؟

قال علیه السلام: نحن خزان الله علی علم الله، نحن تراجمه وحی الله، نحن الحجه البالغه علی مادون السماء و فوق الارض.[4].

«سدیر گوید كه از امام صادق (ع) پرسیدم، فدایت شوم، شما كیستید؟ امام علیه السلام ائمه اطهار را به سه 3 صفت ممتاز معرفی كرده و فرمود:

1- ما خزانه داران علم و دانش پروردگاریم.

2- ما مفسران و توضیح دهندگان وحی آفریدگاریم.

3- ما حجت رسا و آشكار خدا بر آفریدگان او در زیر آسمان و روی زمین می باشیم».

عن علی بن موسی الرضا (ع) قال للامام علامات:

یكون اعلم الناس و احكم الناس و اتقی الناس و احلم الناس و اشجع الناس و اسخی الناس و اعبد الناس و یلد مختونا و یكون مطهرا و یری من خلفه كما یری من بین یدیه و لا یكون له ظل.[5].

«امام علی بن موسی الرضا علیه السلام فرمود، امام دارای نشانه ها و ویژگیهایی است:

امام داناترین، حكیم ترین، پرهیزگارترین و بردبارترین مردم است. و از همه ی مردم دلیرتر، گشاده دست تر، پارساتر و خداپرست تر است. امام پاك و منزه و ختنه شده به دنیا می آید. امام از پشت سر می بیند همانگونه

[صفحه 19]

كه از پیش رو می بیند و امام علیه السلام را سایه ای نباشد».

عن ابی عبدالله (ع) قال: ان الامام یعرف الذی من بعده فیوصی له.[6].

«امام صادق علیه السلام فرمود: همانا هر امام و پیشوایی، امام و رهبر پس از خود را معرفی كرده درباره ی او- به مردم- سفارش می كند.»

عن ابی هاشم الجعفری قال سمعت الرضا (ع) یقول:

لنا اعین لا تشبه اعین الناس و فیها نور لیس للشیطان فیها نصیب.[7].

«ابوهاشم جعفری گفت: شنیدم امام علی بن موسی الرضا علیه السلام فرمود:

ما را چشمانی است كه به چشمهای مردم مانند نیست.[8] و در دیدگان ما نوری است كه شیطان را در آن بهره و نصیبی نیست».

عن السجاد (ع): الامام منا لا یكون الا معصوما و لیست العصمه فی ظاهر الخلقه و لذلك لا یكون الا منصوصا.[9].

«حضرت امام علی بن الحسین علیهم السلام فرمود:

امام معصوم (پاكدامن و دور از گناه) جز از خاندان ما (عترت پیامبر) نباشد. و عصمت در ظاهر انسان نیست كه شناخته شود و به همین دلیل امام باید منصوص و معین از سوی خدا و پیامبر (ص) باشد.»

در ارتباط با مساله ی جانشینی و خلافت پس از پیامبر اكرم (ص) و

[صفحه 20]

امامت امت اسلامی شیعیان امیرالمومنین علی علیه السلام و یازده امام از نسل پاك و مطهر آن امام همام، عقیده دارند كه امام باید معصوم باشد. و یكی از ویژگیها و نشانه های امام را عصمت می دانند. و از آنجا كه عصمت امری باطنی و پنهان از چشم مردم است و نشانی در ظاهر خلقت انسان ندارد. بنابراین شیعیان معتقدند امام معصوم را تنها خدای متعال برمی گزیند، كه دانای به پیدا و پنهان و اسرار دل و افكار انسانهاست. و هم اوست كه در خلوت و در جلوت از اندیشه، اراده، نیت و عمل همه ی بندگان و آفریدگانش آگاه است. به همین دلیل براساس حدیث فوق از آنجا كه تشخیص و شناخت عصمت در زندگی انسانها از عهده ی هیچ كس از فرزندان آدم (ع) برنمی آید، گزینش و اعلام امامت امام معصوم فقط مربوط به آفریدگار عالمیان است. و امام امت اسلامی باید براساس نص صریح از سوی خدا و پیامبر (ص) و امام قبل از خود به مردم معرفی شود. چرا كه مردم را در انتخاب و معرفی امام، حق و رایی نیست، به دلیلی كه پیش از این بیان شد.

با بیان احادیث فوق از زبان خاندان رسالت و پرچمداران حمایت و هدایت انسانها، آشنایی مختصری با امام (ع) و ویژگیها و نشانه های مخصوص او فراهم آمد. و در مباحث آینده كه از دید و نظر خوانندگان محترم خواهد گذشت، به خواست خدای منان بیش از این آشنا خواهیم شد.

[صفحه 21]


صفحه 17، 18، 19، 20، 21.








    1. بحارالانوار، ج 25، ص 141.
    2. بحارالانوار، ج 25، ص 140.
    3. شاید مقصود اینستكه همانگونه كه در زمان حال امام به حقایق امور آگاه است، از آینده و حوادث و اخبار آن نیز آگاهی كامل دارد.
    4. بحارالانوار، ج 26، ص 105.
    5. بحارالانوار، ج 25، ص 116.
    6. بحارالانوار، ج 23، ص 73.
    7. بحارالانوار، ج 26، ص 66.
    8. شاید مقصود امام از این عبارت، روشنی دل و نورانیت ذاتی اهل البیت (ع) باشد، كه فیض خدادادی است و دیگران از این قداست دل و طهارت ضمیر محرومند.
    9. المحجه البیضاء، ج 1، ص 232.