کد مطلب:78275 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:313

سیمای محمد و خاندان او در نهج البلاغه











یكی از مهمترین اصولی كه در تكوین شخصیت و هویت انسانها نقش بنیادی و اساسی دارد، اصل وراثت (ژنتیك) است. همه ی دانشمندان روان شناس و آگاهان و متخصصان علوم تربیتی به اتفاق آراء عقیده دارند كه وراثت و ویژگیهای خانوادگی و ژنتیك در ساختار شخصیت انسان نقشی مهم و غیر قابل انكار دارد. چرا كه ویژگیهای اخلاقی، عقلانی و جسمانی والدین، نسل اندر نسل در حیات و كیفیت وجودی فرزندان تاثیر می گذارد. و بر این اساس هر مولودی میراث بر خصوصیات اخلاقی، عقلانی و جسمانی پدر و مادر و نیاكان خویش است. امام در جامعه ی اسلامی اسوه ی همه جانبه و شاخص و الگوی نهایی امت اسلامی است. و همه ی مسلمانان به فرمان پروردگار وظیفه دارند، تا حركت و سمت گیری و هدف زندگانی خود را با حركت، جهت گیری و هدف امام علیه السلام هماهنگ و منطبق سازند. بنابراین امام امت اسلامی می بایست از همه ی فضایل و كرامات انسانی كه یكی از آنها اصالت و شرافت و طهارت دودمان است، برخوردار باشد. چرا كه علاوه بر همه ی امتیازات خدادادی امام، طهارت و كرامت خاندان ایشان در گذرگاه تاریخ حیات انسان، كرامتی بزرگ و عنایتی خاص از سوی پروردگار برای امام است. با توجه به این حقیقت امام علی (ع) در ارتباط با فضیلت دودمان خود و

[صفحه 26]

فرزندانش كه به خاندان پیامبر (ص) و ابراهیم خلیل (ع) مربوط است، در خطبه 93 نهج البلاغه به طهارت و اصالت دودمان خویش تصریح می فرماید. امام علیه السلام در این خطبه پس از حمد و ثنای خدای بزرگ و توانا به توصیف پیامبران الهی پرداخته و در نهایت به وصف پیامبر اكرم (ص) می پردازد و چنین می فرماید:

كلما مضی منهم سلف قام منهم بدین الله خلف حتی افضت كرامه الله سبحانه الی محمد (ص) فاخرجه من افضل المعادن منبتا و اعز الارومات مغرسا، من الشجره التی صدع منها انبیاءه و انتخب منها امناءه، عترته خیر العتر و اسرته خیر الاسر و شجرته خیر الشجر، نبتت فی حرم و بسقت فی كرم، لها فروع طوال و ثمره لا تنال، فهو امام من اتقی و بصیره من اهتدی و سراج لمع ضووه و شهاب سطع نوره و زند برق لمعه. سیرته القصد و سنته الرشد، و كلامه الفصل و حكمه العدل ارسله علی حین فتره من الرسل و هفوه عن العمل و غباوه من الامم...[1].

«هرگاه یكی از پیامبران از دنیا رفت، جانشینی- از تبار پیامبران- دین خدای را بپاداشت. و سرانجام لطف خدا به وجود حضرت محمد (ص) منتهی شد و آن حضرت را از بهترین معادن (صلب مطهر انبیاء) و برترین ریشه ها، یعنی از شجره ای كه پیامبران الهی را پشت سر گذاشته و امینان خدا از میان آنها برگزیده شده اند، برانگیخت.

دودمان محمد (ص) بهترین خاندان، بستگانش بهترین خویشاوندان و

[صفحه 27]

شجره اش بهترین شجره هاست، كه در حرم خدا (مكه) روئیده و در باغ كرامت بالیده و شاخه هایی بلند دارد كه دست فرومایگان به میوه های آن نمی رسد.

پس او (محمد ص) امام پرهیزگاران و روشنای چشم هدایت طلبان است.

محمد (ص) نورافكنی است كه نورش می درخشد، شهابی است كه درخشندگیش خیره كننده است و آتش زنه ایست كه برق آن چشم را خیره می كند.

روش و سیره ی پیامبر اعظم استقامت و میانه روی، سنت او راه رشد، سخن وی جداكننده ی حق و باطل و قضاوتش بر اساس عدالت است.

خدای او را هنگامی به پیامبری برگزید كه دیرزمانی پیامبری نیامده بود- در نتیجه- لغزشها فراوان و كوتاه فكری همه جا را احاطه كرده بود».

امام علی علیه السلام كه كلامش الهام گرفته از قرآن است و ندای رسایش در، خطبه ی نهج البلاغه ی شریف صدای خداست و آوای دلنشین گفتارش یاد و عطر سخنان هدایت بخش رسول الله را در خاطره ها زنده می كند، نخستین امام معصوم پس از پیامبر اكرم می باشد. و هم اوست كه پیامبر خدا وی را نفس خویش خوانده و گوشت و خون او را گوشت و خون خود دانسته است و بارها درباره ی علی علیه السلام فرمود:

«علی با قرآنست و قرآن با علی است و این دو از هم جدا نمی شوند تا روز رستاخیز در كرانه ی حوض كوثر بر من وارد شوند».

همین علی (ع) كه پیامبر اكرم (ص) همراهی و همگامی او را با قرآن

[صفحه 28]

تا هنگامه ی رستاخیز بشارت داده، در آئینه ی نهج البلاغه تصویرهای زیبا و دلپذیر و فراوانی از سیمای اهل بیت پیامبر، كه جانشینان وی و حجتهای خدا و امینان او در میان امت اسلامی هستند، به نمایش گذاشته است. شیفتگان اهل بیت و معتقدان به امامت عترت پیامبر و خواستاران معرفت ائمه اطهار علیهم السلام را به دیدار این چهره های ملكوتی فرامی خوانیم.


صفحه 26، 27، 28.








    1. خطبه 93، نهج البلاغه فیض الاسلام.