کد مطلب:78281 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:375

شناخت قرآن در بیان حدیث











شناخت قرآن و دستیابی به معرفت آن از گذرگاه تامل و اندیشه در سخنان حكمت آفرین خاندان رسالت، یكی از بهترین راههای عرفان كتاب خدا است. چرا كه خدای حكیم حقیقت قرآن و اسرار و رموز آن را در سینه ی پیامبر اكرم (ص)، و اندیشه و قلب عترت معصوم آن بزرگواران جای داده است. جان و دل پیامبر خدا فرودگاه وحی الهی است و خانه ی پاك و مطهر قلب عترت پاك و معصوم آن حضرت، گنجینه ی اسرار و حقایق و علوم قرآنی است. از اینرو شایسته ترین افراد در معرفی قرآن، خاندان معظم رسالت می باشند، كه آئینه ی جانشان به فروغ وحی الهی روشن و حدیث زندگیساز و هدایت بخش آنان، به زیور آیات قرآنی مزین است. و به همین دلیل پس از آنكه قرآن را از زبان خود قرآن شناختیم، اینك برآنیم تا قرآن صامت را (كتاب خدا) از بیان و حدیث قرآن ناطق (پیامبر اكرم و ائمه ی اطهار علیهم السلام) نیز بشناسیم. در این ارتباط پیامبر اكرم (ص) فرمود:

فاذا التبست علیكم الفتن كقطع اللیل المظلم فعلیكم بالقرآن فانه شافع مشفع و ما حل مصدق و من جعله امامه قاده الی الجنه و من جعله خلفه ساقه

[صفحه 82]

الی النار و هو الدلیل یدل علی خیر سبیل و هو كتاب فیه تفصیل و بیان و تحصیل و هو الفصل لیس بالهزل و له ظهر و بطن، فظاهره حكم و باطنه علم، ظاهره انیق و باطنه عمیق، له نجوم و علی نجومه نجوم، لا تحصی عجائبه و لاتبلی غرائبه، فیه مصابیح الهدی و منار الحكمه و دلیل علی المعرفه لمن عرف الصفه، فلیجل جال بصره و لیبلغ الصفه نظره ینج من عطب و یتخلص من نشب فان التفكر حیات قلب البصیر، كما یمشی المستنیر فی الظلمات بالنور، فعلیكم بحسن التخلص و قله التربص.

«پس هر گاه آشوبها مانند پاره های شب تاریك، شما را فراگرفت به قرآن روی آورید، چرا كه قرآن شفاعت كننده ایست كه شفاعت او پذیرفته است. و قرآن گزارشگری است كه گفتارش تصدیق شده است. هر كس قرآن را پیش روی خود قرار داد، (قرآن را رهبر و الگوی خود برگزید) قرآن او را به بهشت رهبری كند و هر كس كه از قرآن پیشی گرفت و آن را پشت سر خود قرار داد، (قرآن را واگذاشت و به آن توجه نكرد) او را به سوی دوزخ كشاند.

و قرآن راهنمایی است كه به بهترین راهها هدایت می كند و كتابی است كه در آن تفصیل و بیان و تحصیل فراهم آمده است. و قرآن جداكننده است (حق را از باطل جدا می كند) و كتاب شوخی و هزل نیست قرآن را ظاهر و باطنی است، ظاهر آن حكم و فرمان (خدا) و باطن آن علم و عرفان است. قرآن از ظاهری زیبا و باطنی ژرف و عمیق برخوردار است. قرآن ستارگانی دارد و ستارگانش نیز ستارگانی، شگفتیهای قرآن را شماره نیست و عجایب آن هرگز كهنه نخواهد شد.

[صفحه 83]

چراغهای هدایت و پایگاه حكمت و نور و راهنمای معرفت، برای كسی كه صفات را بشناسد در قرآن است. بنابراین این انسان تیزبین باید در قرآن به دقت نظر كند و این دقت نظر را تا درك صفت آن ادامه دهد، زیرا قرآن كسی را كه به هلاكت افتاده نجات می دهد و آن كسی را كه راه رهایی ندارد، رهایی می بخشد. چرا كه تفكر مایه ی حیات و زندگانی دل بیناست، آن چنانكه هر كس جویای روشنی است، در تاریكیها به وسیله ی نور راه می پیماید. پس بر شما باد كه به نیكی رهایی یابید و اندكی چشم براه و منتظر باشید».[1].

قال رسول الله (ص): القرآن هدی من الضلاله و تبیان من العمی و استقاله من العثره و نور من الظلمه و ضیاء من الاحداث و عصمه من الهلكه و رشد من الغوایه و بیان من الفتن و بلاغ من الدنیا الی الاخره و فیه كمال دینكم و ما عدل احد عن القرآن الا الی النار.[2].

«پیامبر اكرم صلی الله علیه و آله فرمود: قرآن راهنمایی و هدایت است در گمراهیها و بیانگر و روشنی بخش است از كوری و سبب گذشت از لغزشها و نور و روشنایی در تاریكی هاست. قرآن به هنگام پیشامد بدعتها، فروغی هدایت بخش و حافظ و نگهبان انسان از هلاك و نابودی است. قرآن در گمراهی ها باعث رشد و راه جویی و بیانگر فتنه ها و لغزشهاست. (یعنی قرآن اسباب و انگیزه های فتنه و لغزش را برای مردم بیان كرده است)

[صفحه 84]

قرآن وسیله ی رهایی انسان از دنیا و راهنمایی او به سوی آخرت است و كمال و نهایت هدایت دینی در قرآن جلوه گر است. و هیچ كس از قرآن روی بر نتافت، مگر آنكه به سوی دوزخ شتافت».

قال رسول الله (ص):

انا اول و افد علی العزیز الجبار یوم القیامه و كتابه و اهل بیتی ثم امتی، ثم اسالهم ما فعلتم بكتاب الله و باهل بیتی؟[3].

«پیامبر اكرم صلی الله علیه و آله فرمود:

من نخستین كسی هستم كه با كتاب خدا و عترت خود، بر خدای عزیز و جبار وارد می شوم. و پس از من امت من- بر خدای وارد می شوند- آنگاه از ایشان می پرسم كه با كتاب خدا و اهل بیت من چه كردید؟».

قال ابوعبدالله علیه السلام:

ان العزیز الجبار انزل علیكم كتابه و هو الصادق البار فیه خبر كم و خبر من قبلكم و خبر من بعد كم و خبر السماء و الارض و لو اتاكم من یخبركم عن ذلك لتعجبتم.[4].

«امام جعفر صادق علیه السلام فرمود:

همانا خدای عزیز و جبار كتاب خود (قرآن) را بر شما فروفرستاده، و او خدای راستگو و نیكخواه است. و در این كتاب (قرآن) خبر شما و خبرهای كسانی كه پیش از شما بوده و پس از شما می آیند، بیان شده است. و نیز اخبار آسمان و زمین در كتاب خدا فراهم آمده است. و مگر

[صفحه 85]

چنین نیست كه اگر كسی به نزد شما بیاید و از همه ی این خبرها آگاهتان كند، براستی دچار شگفتی می شوید».

امیرمومنان حضرت امام علی علیه السلام در توصیف قرآن مجید فرمود:

«از گفتار روشن خدا بهره مند شوید و از پندهای خدا بهره ببرید و نصیحت الهی را بپذیرید...

بدانید این قرآن اندرزگوی خالصی است كه (در ارشاد) خیانت نمی كند، راهنمایی است كه گمراه نمی كند و سخنگویی است كه دروغ نمی گوید.

كسی با این قرآن ننشست مگر آنكه چون از نزد او بر خاست، با زیادی و كاستی بود: زیادی در هدایت، و كاهش در كوردلی.

بدانید كسی را بعد از (ایمان و شناخت) قرآن تنگدستی و نیازی نیست و هیچ كس را پیش از آشنایی با قرآن بی نیازی نخواهد بود. پس شفای دردهایتان را از آن بخواهید و در سختی و گرفتاری از او یاری طلبید، كه به راستی در آن شفا و درمان بزرگترین درد و مرض، یعنی كفر و دورویی و نادانی و گمراهی، فراهم آمده است».[5].

قال ابو عبدالله (ع)، كان فی وصیه امیرالمومنین علیه السلام اصحابه:

اعلموا ان القرآن هدی النهار و نور اللیل المظلم علی ما كان من جهد وفاقه.[6].

[صفحه 86]

«امام صادق (ع) فرمود، در سفارش امیرالمومنین علیه السلام به یارانش آمده است: بدانید كه به راستی قرآن برای مردم راهبر روز و روشنای شب تاریك است، اگر چه در سختی و تنگدستی باشند.»

قال علی بن الحسین علیه السلام:

لو مات من بین المشرق و المغرب لما استوحشت بعد ان یكون القرآن معی. و كان علیه السلام اذا قرا «مالك یوم الدین» یكررها حتی كاد ان یموت.[7].

«امام علی بن الحسین علیه السلام فرمود:

اگر همه ی مردمی كه در فاصله ی مشرق و مغرب زندگی می كنند بمیرند، من از تنهایی هراسی ندارم، مشروط به اینكه قرآن با من باشد. و سیره ی آن امام بزرگوار این بوده، كه هرگاه آیه ی «مالك یوم الدین» را قرائت می فرمود، آنقدر این آیه را تكرار می كرد كه نزدیك بود بمیرد».

عن ابی بصیر قال: سمعت اباعبدالله علیه السلام یقول:

ان القرآن زاجر و امر: یامر بالجنه و یزجر عن النار.[8].

«از ابوبصیر روایت شده كه گفت: شنیدم حضرت امام صادق علیه السلام می فرمود:

همانا قرآن باز دارنده و فرمان دهنده است. چرا كه قرآن به بهشت فرمان می دهد و از دوزخ بازمی دارد».

[صفحه 87]


صفحه 82، 83، 84، 85، 86، 87.








    1. اصول كافی، ج 4، ص 399.
    2. اصول كافی، ج 4، ص 401.
    3. اصول كافی، ج 4، ص 400.
    4. اصول كافی، ج 4، ص 399.
    5. گزیده و ترجمه از خطبه 175 نهج البلاغه.
    6. اصول كافی، ج 4، ص 400.
    7. اصول كافی، ج 4، ص 403.
    8. اصول كافی، ج 4، ص 401.