کد مطلب:99072 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:771

عقل











سخن صحابیان بدان جهت كه، اسباب نزول را می شناختند و شاهد احكام پیامبر بوده و بر اصول احكام می یافتند و نیز معرفت آنان به زبان عربی، سبب می شود كه سخن آنان به حق و صواب نزدیك باشد.[1].

در اینجا به جای پرداختن به تك تك این ادله و نشان دادن ضعف های آنها

[صفحه 28]

نقدهائی كلی كه بر نظریه عدالت صحابه و حجیت قول آنان، وارد است را بازگو می كنیم:

1- این رای با آیات بسیاری كه صحابه را مذمت كرده و آنان را اهل نفاق می داند، معارض است. مانند:

آیات 8 تا 20 از سوره ی بقره.

آیه 142 از سوره ی نساء،«و لا یاتون الصلاه الا و هم كسالی».

آیه ی 46 از سوره ی انفال،«و لكن كره الله انبعاثهم».

آیه ی 47 از سوره ی توبه،«لو خرجوا فیكم ما زادوكم الا خبالا».

آیه ی 56 از سوره ی توبه،«و یحلفون بالله انهم منكم و ما هم منكم».

آیه ی 49 از سوره ی توبه،«و منهم من یقول ائذن لی و لا تفتنی».

آیه ی 76 از سوره ی توبه،«فلما اتاهم من فضله بخلوا به».

2- این نظریه با روایت های فراوانی كه از پیامبر در مذمت برخی صحابه صادر شده منافات دارد مانند حدیث:

ان فی اصحابی اثناعشر منافقا.[2].

قد كثرت علی الكذابه.[3].

الشرك اخفی فیكم من دبیب النمل.[4].

ان من اصحابی من لا یرانی بعدی و لا اراه.[5].

لا ادری ما تحدثون بعدی.[6].

لا ترجعوا بعدی كفارا.[7].

و...

[صفحه 29]

3- این رای با واقعیت های خارجی سازگار نیست، چرا كه برخی صحابه مرتكب گناهان بزرگی چون زنا، قتل نفس، شرب خمر و شهادت دروغ شده اند.[8].

4- این نظریه با روح اسلام كه ملاك رستگاری و قرب را، ایمان و عمل صالح و تقوا می داند ناسازگار است.

انا جعلناها ما علی الارض زینه لها لنبلوهم ایهم احسن عملا[9].

الذی خلق الموت و الحیاه لیبلوكم ایكم احسن عملا[10].

و العصر ان الانسان لفی خسر الا الذین آمنوا و عملو الصالحات[11].

و جلعناكم قبائل و شعوبا لتعارفوا ان اكرمكم عند الله اتقاكم[12].

نقدهای دیگری نیز بر این نظریه وارد شده كه از ذكر آن صرف نظر می شود.[13].

همچنین در نقد حدیث اصحابی كالنجوم رساله ها و مقالاتی تحریر شده كه سند و دلالت آن را به دقت مورد نقد قرار داده اند.[14].

نتیجه اینكه: از نظر شیعه، سخن صحابه به عنوان صحابی ارزش و اعتباری ندارد مگر آنكه صحابی جزء ائمه معصومین علیهم السلام باشد مانند حضرت علی علیه السلام كه دلیل بر حجیت سخنانش اقامه شد و یا اینكه صحابی راوی سخن پیامبر باشد كه در این صورت هم، اعتبار و حجیت از آن سخن پیامبر است، نه صحابی.[15].

[صفحه 31]


صفحه 28، 29، 31.








    1. المیسر فی اصول الفقه الاسلامی، ص 172.
    2. كنزالعمال، ج 1، ش 857-856.
    3. بحارالانوار، ج 2، ص 225.
    4. كنزالعمال، ج 3، ض 8847.
    5. همان، ج 11، ش 31491-31211.
    6. بحارالانوار، ج 99، ص 296.
    7. كنزالعمال، ج 11، ش 30928-30901.
    8. نظریه عداله الصحابه، ص 48-44.
    9. سوره ی كهف، آیه 7.
    10. سوره ی ملك، آیه ی 2.
    11. سوره ی عصر، آیه 2-1.
    12. سوره ی حجرات، آیه ی 13.
    13. مجله علوم حدیث، ش 1، ص 181-176.
    14. مانند: حدیث اصحابی كالنجوم، علی الحسینی المیلانی، مجله علوم حدیث، ش 1، ص 181-153.
    15. جهت اطلاع بیشتر در این زمینه رجوع شود به: نظریه عداله الصحابه، میزان الاصول، ج 1، ص 705-697، المیسر فی اصول الفقه الاسلامی، ص 174-170، الاصابه فی تمییز الصحابه، ج 1، ص 9-6، حدیث اصحابی كالنجوم، مقاله ی نقدی بر حدیث اصحابی كالنجوم، مجله علوم حدیث، ش 1، ص 181-153.