کد مطلب:150185 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:265
اخبار
مشروح ماجرا به این صورت است كه امینی، نخست وزیر وقت در سیزدهم ماه رجب 1381 ه.ق مطابق با دیماه 1340 ش مصادف با ولادت باسعادت مولای متقیان حضرت علی (ع) به ملاقات علمای عظام و مراجع عالیقدر تقلید به قم آمد و با یك یك آقایان ملاقات نیم ساعته داشت و مقطع زمانی این ملاقاتها، چند ماه پس از رحلت آیة الله العظمی بروجردی مرجع عالیقدر بود. حكومت وقت تلاش داشت با جلب عواطف و علایق روحانیت، دست به برخی از اعمال به اصطلاح اصلاحی بزند و تلطیفی از آنان به عمل آورد تا حمایت آنان را جلب نماید. امینی با دیگر مراجع تقلید عالیقدر ملاقات كرده بود. به هنگام ورود به بیت حضرت امام واقع در باغ قلعه قم، نگارنده نیز حضور داشتم.
قسمتهای مهمی از سخنان و گفتگوهای آن جلسه را یادداشت نمودم و پس از تنظیم بدون معطلی در اختیار هفته نامه «ندای حق» كه به سرپرستی و مدیریت مرحوم سید حسن عدنانی منتشر می گردید قرار دادم. این هفته نامه مذهبی یكی از دو سه نشریه دینی و مذهبی بود كه در كشور انتشار می یافت. این هفته نامه در شماره 596 دی ماه همان سال - شاید یك هفته پس از تاریخ مصاحبه آن را چاپ و منتشر ساخت. اكنون پس از گذشت سی سال از آن تاریخ (با تشكر از فرزند مرحوم كه از كارمندان عالیرتبه بانك ملی است و شماره مزبور را در اختیار قرار دادند.) بار دیگر حاصل آن دیدار و مذاكره را در اختیار علاقه مندان امام امت قرار می دهم تا معلوم گردد كه حتی در آن روزهای حاكمیت ترور و وحشت و در آن روزگار استبداد و طاغوت، رهبر بزرگوار انقلاب اسلامی ایران چگونه دولتمردان و رجال قدرتمند رژیم را مورد انتقاد و تذكر قرار می دادند و چگونه از همان وقت انقلاب اسلامی بزرگ در اندیشه والای ایشان زمینه و طرح داشته است. و چه سان مناعت، عزت و بزرگواری روحانی را در مقابل بدخواهان و معاندان حفظ می نمودند و چون تعبدات مربوط به آن دوران می باشد محض حفظ اصالت تاریخ با اعتذار از خوانندگان همان سیاق اصیل خود را حفظ می نمایم.
اینك خلاصه ای از متن گفتگو كه در نشریه فوق درج گردیده است:
«برای نگارنده سعادت و توفیق دست داد كه در ملاقات آقای نخست وزیر با حضرت آیة الله خمینی حضور داشته ضمن یادداشت مذاكرات خلاصه ای از آن را در اختیار خوانندگان عزیز روزنامه «ندای حق» قرار دهد».
«حدود ساعت 12/5 بود كه نخست وزیر با جمعی از یاران و معاونین و مسئولین شهر قم وارد منزل آیةالله العظمی واقع در باغ قلعه شدند. پس از تعارفات معمولی و صرف چای، حضرت آیة الله شروع به صحبت نمودند و اینچنین آغاز سخن نمودند:
«خداوند متعال در وجود و جوهره هر فرد از افراد بشر، استعداد خاص و شایستگی ویژه ای به ودیعت نهاده است كه اگر با روش صحیح و اسلوب درست مورد استفاده قرار گیرد همیشه قابلیت ترقی و پیشرفت را دارد، و هر فرد بشر هر مقدار ترقی و پیشرفت نماید به همان اندازه تكالیف و مسئولیتهای او نیز در قبال خداوند و جامعه افزون تر و بیشتر می گردد. طبیعی است تفاوت تكالیف طبیعی برحسب تفاوت مراتب استعداد و لیاقتهاست. هرگز مسئولیت یك فرد عادی با یك فرد عالم و اندیشمند مساوی نیست. مثلا جنابعالی كه امروز در رأس حكومت و دولت قرار گرفته اید مسئولیت شما شبیه و همانند مسئولیت یك فرد عادی نیست و به طور یقین تكالیف و مسئولیتهای شما خیلی سنگین تر از دیگران است و وظایفی متوجه شخص جنابعالی است كه دیگران فاقد آن هستند. علی (ع) در ضمن یكی از خطبه های خود می فرماید:
«آگاه باشید هر كدام از شما به مثابه شبان گوسفندان هستند و مسئولیت شبان، نگهداری از گوسفندان و تحت نظر و اشراف قرار دادن آنها است».
شما كه امروز تصدی امور دولت را دارید، یقینا مسئولیت شما هموزن و همطراز با مسئولیت افراد عادی نیست. شما مسئولیتی چندین برابر افراد عادی را دارید.
اكنون كه شما عهده دار دولت هستید باید طوری به نفع مردم و اجتماع گام بردارید و خدمت كنید كه در پیشگاه خداوند متعال و وجدان خود احساس مسئولیت و تقصیر ننمایید. مملكت ایران تاكنون صدراعظم ها و نخست وزیران فراوانی به خود دیده است. امیركبیرها، قائم مقام ها و نخست وزیران دیگر. برخی از آنها خاطره ای خوب از خود در تاریخ به جا گذاشته اند و برخی خاطره ای بد، یا به تعبیر دیگر برخی مرحوم بوده اند و مورد استرحام مردم و برخی مورد نفرت و لعن بودند و ملعون. آنان كه به این مملكت و ملت خدمت كرده اند و مسئولیت خود را درست انجام داده اند هرگز از خاطره ها بیرون نمی روند. مثلا مردم ما همیشه از امیركبیر ذكر خیر دارند و در حق او طلب رحمت و مغفرت می كنند، ولی نخست وزیرانی هم بوده اند كه همیشه مورد لعن و نفرین مردم بوده و هستند. شما سعی كنید از آن گروه دوم نباشید. شما با مردم در امور دیانت و مذهب طوری رفتار داشته باشید تا ذكر خیری و خاطره ی نیكی از شما به یادگار بماند، چون خداوند متعالی می فرماید: «و الباقیات الصالحات خیر عند ربك وابقی» كارهای نیك و اعمال خیر در پیشگاه الهی ماندگار هستند. بقیه امور موقتی و رفتنی هستند. بقاء از آن ذات ربوبی است. شما یقین داشته باشید هرچه به این مردم خدمت كردید همان قدر محبوب و مورد علاقه ی مردم هستید و در پیشگاه الهی عزیز و محترم خواهید بود.
سپس حضرت آیة الله به نقش حوزه علمیه قم اشاره نموده و فرمودند: «در حوزه علمیه قم حدود پنج تا شش هزار تن محصل و طلبه وجود دارد كه مشغول تحصیلات علوم دینی هستند. اینان افرادی هستند كه گرمی و سردی دنیا را چشیده و با كمال عشق و علاقه درس می خوانند. آنان جوانی و نشاط زندگی و بهار عمر خود را در راه تحصیل علم صرف می كنند و با كمترین هزینه زندگی امرار معاش می نمایند، بی آنكه كوچكترین تحمیلی به دولت داشته باشند یا از دولت توقع و انتظار كمك مالی و مادی بنمایند و یا سربار فرهنگ و آموزش شده در بودجه دولت كسر و نقصانی فراهم آورند. اینان افرادی هستند كه نتیجه مطالعات و محصول تحصیلات عالیه خود را رایگان در اختیار ملت قرار می دهند و مردم را به راه راست و صلاح دعوت می كنند و پلیس معنوی و درونی را در ملت زنده و بیدار نگه می دارند. آنان با تبلیغات و ارشادات درست و صحیح خود مردم را از دزدی و خیانت و تعدی به مال و ناموس دیگران و تقلب و دروغ و فریب برحذر می دارند. مسلم خدمات ارزشمند آنان خیلی نافع تر از دستگاه عریض و طویل پلیس انتظامی كشور است كه بودجه هنگفتی را به خود اختصاص می دهد تا آن را سرپای خود نگه دارد. (تصدیق نخست وزیر و حضار) انتظار از دولت آن است كه در راه تحصیلات و تبلیغات اینان، موانعی ایجاد نشود تا آنان به راحتی به گسترش و تبلیغ احكام اسلام اشتغال ورزند».
نخست وزیر گفت: حضرت آیة الله توجه دارند كه امروز، مملكت ما بیش از حد دچار انحطاط اخلاق و ضعف و سقوط مبانی دینی شده و دچار مشكلات گوناگون و عجیب اجتماعی است. به حدی كه در هر نقطه از كشور، مردم دارای عقاید و نظریات خاصی شده اند. تنها سد محكم و دژ قابل اطمینان و امید، همین آقایان روحانیون و اهل علم هستند و انصافا خدمات آنان همانگونه كه اشاره فرمودید نسبت به جامعه و كشور قابل تردید و انكار نیست؛ ولی با همه این احوال، دولت و مردم از آقایان روحانیون توقعات و انتظارات بیشتری دارند. آنان باید با دولت و فرهنگ و آموزش كشور همكاری نزدیك تری داشته باشند و علیه تمام مفاسد و آلودگیهایی كه متأسفانه دامنگیر اجتماع ما شده است قیام و اقدام نمایند.
حضرت آیة الله فرمودند: البته روحانیت هم از دولت خواستها و انتظارات دینی و معنوی دارد كه اگر برآورده شود، صد در صد به نفع خود دولت و جامعه و مردم خواهد بود. من این درخواستها را در دوران زعامت حضرت آیة الله بروجردی رحمة الله علیه به ایشان نوشتم تا با دولت در میان بگذارند و به مسئولین تذكر دهند. نمی دانم ایشان یا تذكر ندادند، یا گوشزد كردند ولی دولت عمل ننمود. از تقوا و تعهد آیة الله بروجردی بعید می دانم مسائلی را كه در رابطه با سرنوشت اعتقادی و اسلامی مردم بود به دولت تذكر ندهند. یقینا ایشان تذكر داده اند ولی این دولت بوده است كه به تذكرات روحانیت توجه نداشته است.
اكنون كه شما در رأس دولت قرار دارید و به حوزه علمیه قم آمده اید حرفهای ما را بشنوید و آنها را مورد توجه قرار دهید، اینجانب آن موارد نیاز را در اختیار شما قرار می دهم و انتظار ترتیب اثر دارم و خود پیگیر و تعقیب كننده مسائل می باشم.
قسمتهای مهمی از سخنان و گفتگوهای آن جلسه را یادداشت نمودم و پس از تنظیم بدون معطلی در اختیار هفته نامه «ندای حق» كه به سرپرستی و مدیریت مرحوم سید حسن عدنانی منتشر می گردید قرار دادم. این هفته نامه مذهبی یكی از دو سه نشریه دینی و مذهبی بود كه در كشور انتشار می یافت. این هفته نامه در شماره 596 دی ماه همان سال - شاید یك هفته پس از تاریخ مصاحبه آن را چاپ و منتشر ساخت. اكنون پس از گذشت سی سال از آن تاریخ (با تشكر از فرزند مرحوم كه از كارمندان عالیرتبه بانك ملی است و شماره مزبور را در اختیار قرار دادند.) بار دیگر حاصل آن دیدار و مذاكره را در اختیار علاقه مندان امام امت قرار می دهم تا معلوم گردد كه حتی در آن روزهای حاكمیت ترور و وحشت و در آن روزگار استبداد و طاغوت، رهبر بزرگوار انقلاب اسلامی ایران چگونه دولتمردان و رجال قدرتمند رژیم را مورد انتقاد و تذكر قرار می دادند و چگونه از همان وقت انقلاب اسلامی بزرگ در اندیشه والای ایشان زمینه و طرح داشته است. و چه سان مناعت، عزت و بزرگواری روحانی را در مقابل بدخواهان و معاندان حفظ می نمودند و چون تعبدات مربوط به آن دوران می باشد محض حفظ اصالت تاریخ با اعتذار از خوانندگان همان سیاق اصیل خود را حفظ می نمایم.
اینك خلاصه ای از متن گفتگو كه در نشریه فوق درج گردیده است:
«برای نگارنده سعادت و توفیق دست داد كه در ملاقات آقای نخست وزیر با حضرت آیة الله خمینی حضور داشته ضمن یادداشت مذاكرات خلاصه ای از آن را در اختیار خوانندگان عزیز روزنامه «ندای حق» قرار دهد».
«حدود ساعت 12/5 بود كه نخست وزیر با جمعی از یاران و معاونین و مسئولین شهر قم وارد منزل آیةالله العظمی واقع در باغ قلعه شدند. پس از تعارفات معمولی و صرف چای، حضرت آیة الله شروع به صحبت نمودند و اینچنین آغاز سخن نمودند:
«خداوند متعال در وجود و جوهره هر فرد از افراد بشر، استعداد خاص و شایستگی ویژه ای به ودیعت نهاده است كه اگر با روش صحیح و اسلوب درست مورد استفاده قرار گیرد همیشه قابلیت ترقی و پیشرفت را دارد، و هر فرد بشر هر مقدار ترقی و پیشرفت نماید به همان اندازه تكالیف و مسئولیتهای او نیز در قبال خداوند و جامعه افزون تر و بیشتر می گردد. طبیعی است تفاوت تكالیف طبیعی برحسب تفاوت مراتب استعداد و لیاقتهاست. هرگز مسئولیت یك فرد عادی با یك فرد عالم و اندیشمند مساوی نیست. مثلا جنابعالی كه امروز در رأس حكومت و دولت قرار گرفته اید مسئولیت شما شبیه و همانند مسئولیت یك فرد عادی نیست و به طور یقین تكالیف و مسئولیتهای شما خیلی سنگین تر از دیگران است و وظایفی متوجه شخص جنابعالی است كه دیگران فاقد آن هستند. علی (ع) در ضمن یكی از خطبه های خود می فرماید:
«آگاه باشید هر كدام از شما به مثابه شبان گوسفندان هستند و مسئولیت شبان، نگهداری از گوسفندان و تحت نظر و اشراف قرار دادن آنها است».
شما كه امروز تصدی امور دولت را دارید، یقینا مسئولیت شما هموزن و همطراز با مسئولیت افراد عادی نیست. شما مسئولیتی چندین برابر افراد عادی را دارید.
اكنون كه شما عهده دار دولت هستید باید طوری به نفع مردم و اجتماع گام بردارید و خدمت كنید كه در پیشگاه خداوند متعال و وجدان خود احساس مسئولیت و تقصیر ننمایید. مملكت ایران تاكنون صدراعظم ها و نخست وزیران فراوانی به خود دیده است. امیركبیرها، قائم مقام ها و نخست وزیران دیگر. برخی از آنها خاطره ای خوب از خود در تاریخ به جا گذاشته اند و برخی خاطره ای بد، یا به تعبیر دیگر برخی مرحوم بوده اند و مورد استرحام مردم و برخی مورد نفرت و لعن بودند و ملعون. آنان كه به این مملكت و ملت خدمت كرده اند و مسئولیت خود را درست انجام داده اند هرگز از خاطره ها بیرون نمی روند. مثلا مردم ما همیشه از امیركبیر ذكر خیر دارند و در حق او طلب رحمت و مغفرت می كنند، ولی نخست وزیرانی هم بوده اند كه همیشه مورد لعن و نفرین مردم بوده و هستند. شما سعی كنید از آن گروه دوم نباشید. شما با مردم در امور دیانت و مذهب طوری رفتار داشته باشید تا ذكر خیری و خاطره ی نیكی از شما به یادگار بماند، چون خداوند متعالی می فرماید: «و الباقیات الصالحات خیر عند ربك وابقی» كارهای نیك و اعمال خیر در پیشگاه الهی ماندگار هستند. بقیه امور موقتی و رفتنی هستند. بقاء از آن ذات ربوبی است. شما یقین داشته باشید هرچه به این مردم خدمت كردید همان قدر محبوب و مورد علاقه ی مردم هستید و در پیشگاه الهی عزیز و محترم خواهید بود.
سپس حضرت آیة الله به نقش حوزه علمیه قم اشاره نموده و فرمودند: «در حوزه علمیه قم حدود پنج تا شش هزار تن محصل و طلبه وجود دارد كه مشغول تحصیلات علوم دینی هستند. اینان افرادی هستند كه گرمی و سردی دنیا را چشیده و با كمال عشق و علاقه درس می خوانند. آنان جوانی و نشاط زندگی و بهار عمر خود را در راه تحصیل علم صرف می كنند و با كمترین هزینه زندگی امرار معاش می نمایند، بی آنكه كوچكترین تحمیلی به دولت داشته باشند یا از دولت توقع و انتظار كمك مالی و مادی بنمایند و یا سربار فرهنگ و آموزش شده در بودجه دولت كسر و نقصانی فراهم آورند. اینان افرادی هستند كه نتیجه مطالعات و محصول تحصیلات عالیه خود را رایگان در اختیار ملت قرار می دهند و مردم را به راه راست و صلاح دعوت می كنند و پلیس معنوی و درونی را در ملت زنده و بیدار نگه می دارند. آنان با تبلیغات و ارشادات درست و صحیح خود مردم را از دزدی و خیانت و تعدی به مال و ناموس دیگران و تقلب و دروغ و فریب برحذر می دارند. مسلم خدمات ارزشمند آنان خیلی نافع تر از دستگاه عریض و طویل پلیس انتظامی كشور است كه بودجه هنگفتی را به خود اختصاص می دهد تا آن را سرپای خود نگه دارد. (تصدیق نخست وزیر و حضار) انتظار از دولت آن است كه در راه تحصیلات و تبلیغات اینان، موانعی ایجاد نشود تا آنان به راحتی به گسترش و تبلیغ احكام اسلام اشتغال ورزند».
نخست وزیر گفت: حضرت آیة الله توجه دارند كه امروز، مملكت ما بیش از حد دچار انحطاط اخلاق و ضعف و سقوط مبانی دینی شده و دچار مشكلات گوناگون و عجیب اجتماعی است. به حدی كه در هر نقطه از كشور، مردم دارای عقاید و نظریات خاصی شده اند. تنها سد محكم و دژ قابل اطمینان و امید، همین آقایان روحانیون و اهل علم هستند و انصافا خدمات آنان همانگونه كه اشاره فرمودید نسبت به جامعه و كشور قابل تردید و انكار نیست؛ ولی با همه این احوال، دولت و مردم از آقایان روحانیون توقعات و انتظارات بیشتری دارند. آنان باید با دولت و فرهنگ و آموزش كشور همكاری نزدیك تری داشته باشند و علیه تمام مفاسد و آلودگیهایی كه متأسفانه دامنگیر اجتماع ما شده است قیام و اقدام نمایند.
حضرت آیة الله فرمودند: البته روحانیت هم از دولت خواستها و انتظارات دینی و معنوی دارد كه اگر برآورده شود، صد در صد به نفع خود دولت و جامعه و مردم خواهد بود. من این درخواستها را در دوران زعامت حضرت آیة الله بروجردی رحمة الله علیه به ایشان نوشتم تا با دولت در میان بگذارند و به مسئولین تذكر دهند. نمی دانم ایشان یا تذكر ندادند، یا گوشزد كردند ولی دولت عمل ننمود. از تقوا و تعهد آیة الله بروجردی بعید می دانم مسائلی را كه در رابطه با سرنوشت اعتقادی و اسلامی مردم بود به دولت تذكر ندهند. یقینا ایشان تذكر داده اند ولی این دولت بوده است كه به تذكرات روحانیت توجه نداشته است.
اكنون كه شما در رأس دولت قرار دارید و به حوزه علمیه قم آمده اید حرفهای ما را بشنوید و آنها را مورد توجه قرار دهید، اینجانب آن موارد نیاز را در اختیار شما قرار می دهم و انتظار ترتیب اثر دارم و خود پیگیر و تعقیب كننده مسائل می باشم.