کد مطلب:193932 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:186
حکایت
یكی از زهاد را پس از مرگ در خواب [1] دیدند و از او پرسیدند: حالت چطور است؟ گفت حالم خوب است، ولی یك بار در دنیا گفته بودم: امروز، روز خوبی است. به كیفر این سخن مدتی است كه گرفتارم. به من می گویند: مگر روزهای دیگر بد بود كه گفتی آن روز، روز خوبی است. ملائك و مأمورین آخرت مفهوم سخن ها را به خوبی درك می كنند.
در علم اصول فقه، آنهایی كه می گویند لقب مفهوم ندارد، یعنی دائما مفهوم ندارد و كشف دائمی نمی كند، به عبارت ساده ترین لقب و مفهوم رابطه علیت برقرار نیست برخلاف شرط و مفهوم آن كه بین این دو، رابطه علیت و معلولیت برقرار است.
در دادگاه به او گفته بودند: كدام روز ما بد بود كه گفتی آن روز خوب است. البته پرسیدن این سؤالها مقام و مرتبه بالایی را می طلبد كه در بین انسان های معمولی یافت نمی شود. ممكن است از من و امثال من چنین سؤالی نشود؛ زیرا با هر كسی به فراخور حال و درك و فهمش برخورد می شود. اگر ده لیوان شربت و چای، روی فرشی كه رنگش كدر است بریزند كسی متوجه نمی شود؛ چرا كه رنگ فرش از رنگ شربت و چایی تیره تر است. اما اگر شیشه عینك را جلو دهانمان بگیریم نفس بكشیم، بخار موجود در بازدم
[ صفحه 139]
روی شیشه عینك می نشیند و شیشه كدر می شود؛ چرا كه شیشه عینك شفاف است. سؤالاتی كه در قیامت از انسان ها پرسیده می شود براساس فضایل و مقاماتی است كه به دست آورده اند. البته، تمام این مقامات و فضایل، اكتسابی و به دست آوردن آنها برای همگان میسر است. آن كه در مراتب خیلی پایین قرار دارد، می تواند به تدریج خود را بالا برد و به مدارج بالاتر دست یابد. تاریخ نگاران در مورد حضرت ابوذر نوشته اند، كه قبل از اسلام، دزد سرگردنه بوده است. این دزد سرگردنه به تدریج بالا رفت تا آن كه جزو اهل بیت علیهم السلام شد و پیامبر اكرم صلی الله علیه و آله و سلم در مورد او فرمود: «یا اباذر انك أنت منا اهل البیت [2] ؛ ای ابوذر، تو از ما اهل بیت هستی». این جمله در روایتی آمده است كه در آن بیش از صد و پنجاه بار لفظ «یا اباذر» تكرار شده است. در این روایت مطالب فراوانی در مورد اصول دین، فروع دین و اخلاق وجود دارد. مرحوم علامه مجلسی مقداری از این روایت را شرح كرده اند.
حضرت ابوذر می فرماید: روزی به مسجد رفتم و دیدم در مسجد كسی به جز پیامبر اكرم صلی الله علیه و آله و سلم و حضرت علی علیه السلام نیست. به پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم عرض كردم: یا رسول الله، مرا نصیحت فرمایید، پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم نصایحی فرمودند و در بین این سخنان فرمودند: «ای ابوذر تو از ما اهل بیت هستی». فرمایش پیامبر به این معنا نیست كه ابوذر هم معصوم است. فرض كنید به كسی كه با یك خانواده رفاقت و دوستی زیادی دارد و همدیگر را بسیار دوست دارند، گفته شود: تو از مایی. معنای این سخن این نیست كه تو جزو فامیل ما هستی. بلكه این سخن به این معنا است كه روح ما با یكدیگر تناسب دارد. این سخن رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم نیز ربطی به عصمت ندارد، اما نشان از مقام بسیار بلندی برای ابوذر دارد. آری، می شود انسان آن قدر بالا رود كه رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم در مورد او چنین جمله ای بر زبان آورد. این كار شدنی است و به تدریج می توان به این مقام دست یافت.
[ صفحه 140]
در علم اصول فقه، آنهایی كه می گویند لقب مفهوم ندارد، یعنی دائما مفهوم ندارد و كشف دائمی نمی كند، به عبارت ساده ترین لقب و مفهوم رابطه علیت برقرار نیست برخلاف شرط و مفهوم آن كه بین این دو، رابطه علیت و معلولیت برقرار است.
در دادگاه به او گفته بودند: كدام روز ما بد بود كه گفتی آن روز خوب است. البته پرسیدن این سؤالها مقام و مرتبه بالایی را می طلبد كه در بین انسان های معمولی یافت نمی شود. ممكن است از من و امثال من چنین سؤالی نشود؛ زیرا با هر كسی به فراخور حال و درك و فهمش برخورد می شود. اگر ده لیوان شربت و چای، روی فرشی كه رنگش كدر است بریزند كسی متوجه نمی شود؛ چرا كه رنگ فرش از رنگ شربت و چایی تیره تر است. اما اگر شیشه عینك را جلو دهانمان بگیریم نفس بكشیم، بخار موجود در بازدم
[ صفحه 139]
روی شیشه عینك می نشیند و شیشه كدر می شود؛ چرا كه شیشه عینك شفاف است. سؤالاتی كه در قیامت از انسان ها پرسیده می شود براساس فضایل و مقاماتی است كه به دست آورده اند. البته، تمام این مقامات و فضایل، اكتسابی و به دست آوردن آنها برای همگان میسر است. آن كه در مراتب خیلی پایین قرار دارد، می تواند به تدریج خود را بالا برد و به مدارج بالاتر دست یابد. تاریخ نگاران در مورد حضرت ابوذر نوشته اند، كه قبل از اسلام، دزد سرگردنه بوده است. این دزد سرگردنه به تدریج بالا رفت تا آن كه جزو اهل بیت علیهم السلام شد و پیامبر اكرم صلی الله علیه و آله و سلم در مورد او فرمود: «یا اباذر انك أنت منا اهل البیت [2] ؛ ای ابوذر، تو از ما اهل بیت هستی». این جمله در روایتی آمده است كه در آن بیش از صد و پنجاه بار لفظ «یا اباذر» تكرار شده است. در این روایت مطالب فراوانی در مورد اصول دین، فروع دین و اخلاق وجود دارد. مرحوم علامه مجلسی مقداری از این روایت را شرح كرده اند.
حضرت ابوذر می فرماید: روزی به مسجد رفتم و دیدم در مسجد كسی به جز پیامبر اكرم صلی الله علیه و آله و سلم و حضرت علی علیه السلام نیست. به پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم عرض كردم: یا رسول الله، مرا نصیحت فرمایید، پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم نصایحی فرمودند و در بین این سخنان فرمودند: «ای ابوذر تو از ما اهل بیت هستی». فرمایش پیامبر به این معنا نیست كه ابوذر هم معصوم است. فرض كنید به كسی كه با یك خانواده رفاقت و دوستی زیادی دارد و همدیگر را بسیار دوست دارند، گفته شود: تو از مایی. معنای این سخن این نیست كه تو جزو فامیل ما هستی. بلكه این سخن به این معنا است كه روح ما با یكدیگر تناسب دارد. این سخن رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم نیز ربطی به عصمت ندارد، اما نشان از مقام بسیار بلندی برای ابوذر دارد. آری، می شود انسان آن قدر بالا رود كه رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم در مورد او چنین جمله ای بر زبان آورد. این كار شدنی است و به تدریج می توان به این مقام دست یافت.
[ صفحه 140]
[1] خواب حجيت شرعي ندارد، مگر در صورتي كه منطبق با خارج يا بر ادله شرعيه و بر حسب فرمايش كساني باشد كه از غيب خبر دارند، مثلا اگر كسي در خواب ديد كه پولي دستش رسيد و همان روز نيز مقداري پول به دستش رسيد، يا خواب ديد كه به حج رفته و در همان سال نيز به حج مشرف شد معلوم مي شود كه رؤيايش، رؤياي صادقه بوده چرا كه خوابش با خارج منطبق بوده است، يا اگر كسي در خواب يزيد را در جهنم يا سلمان فارسي را در بهشت ديد رؤيايش صادق است چرا كه اين خواب مطابق ادله و فرمايش بزرگان دين است غير از اين دو مورد خواب حجيتي ندارد، مگر خواب كسي كه عصمت دارد و خواب و بيداري اش مانند هم است. در قرآن كريم به رؤياي صادقه و غير صادقه اشاره شده است و از خواب هاي صادقه به «رؤيا» تعبير شده است.
[2] بحارالانوار، ج 74، ص 76، اين جمله در ضمن وصيت رسول الله به اباذر آمده است. و اين وصيتنامه از سوي حضرت آقاي سيد صادق شيرازي تدريس شده و از نوار استخراج و پس از نگارش و ويرايش به صورت كتابي با عنوان «اي ابوذر اين گونه باش» به چاپ رسيده است. (ويراستار).