کد مطلب:223652 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:254
طبس
حدود و وضع طبیعی: طبس محدود است از شمال به كاشمر و كویر و خار و توران از جنوب بخاك كرمان و كویر لوت - از مشرق بفردوس و بجستان و قاینات - از مغرب بخاك یزد و كویر خور و بیابانك.
شهر طبس
شهر طبس كه بر سر راه مشهد به یزد قرار گرفته بواسطه ی مجاورت با كویر لوت هوایش گرم و دارای اشجار خرما و مركبات می باشد و ارتفاع آن از سطح دریا قریب 550 متر و بین دو كوه موسوم به شتران و شوراب واقع شده - شهر طبس از نقاط قدیمی و معروف ایران محسوب محمد الله مستوفی در كتاب نزهة القلوب راجع بآن چنین نوشته: «طبس گیلكی شهری است كوچك و از اقلیم سیم است طولش از جزایر خالدات (صبط) و عرض از خط استوا (لط) در هفت روزه راه یزد است و هوایش بغایت گرم است و خرما و ترنج و نارنج بسیار دارد و در خراسان غیر از آن جای دیگری نیست و آبش از چشمه است مقدار دو آسیاگردان آب با حصاری محكم دارد و در جوار آن علف نیست و چند پاره دیه از توابع آنست [1] و یاقوت حموی در معجم البلدان چنین گوید: «طبسان بفتح اول و ثانی و آن تثنیه طبس است كه ناحیه ایست بین نیشابور و اصفهان طبس مشتمل بر دو شهر است كه یكی طبس عناب و دیگری طبس تمر باشد [2] اصطخری گوید طبس شهر كوچكی است كوچكتر از قاین و در آن نخلستان زیادیست و دور آن حصار می باشد بنای آن از گل و خشت و آب آن از قنواتست. عرب آنرا باب خراسان نامیده زیرا كه در زمان عثمان بن عفان وقتی قصد تسخیر خراسان شد اول ناحیه ای كه گشوده شد آن بود».
بنابراین مسلم است كه طبق قبل از اسلام آباد بوده و در زمان عثمان بدست قشون عرب فتح شده است - از ابنیه قدیمی در شهر طبس بنای ارگ است و همچنین بنای مسجد جامع شهر كه قابل توجه می باشد این ابنیه جزو آثار باستانی به ثبت رسیده است: 1 - منار كبیر متعلق بعهد سلجوقی.
[ صفحه 37]
2 - منار مدرسه دو منار عهد سلجوقی. 3 - امامزاده حسین بن موسی الكاظم كه بقعه و بنای آن مورخ بسال 449 می باشد.
شهر فعلی طبس دارای دو خیابان است كه اطراف آن اشجار نارنج كاشته شده - در شهر دو دبستان و یك دبیرستان سه كلاسه دایر و یك بیمارستان هم بنام بیمارستان شیبانی از محل موقوفات شیبانی اداره می شود و دارای ده تخت خوابست - شهر طبس كم آبست و آب آن از رودخانه طبس كه از 36 كیلومتری شهر جاری و عبارت از چندین چشمه است كه جمع شده و پس از شش كیلومتر در 30 كیلومتری طبس وارد مجرای حفر شده گردیده و پس از 10 كیلومتر از قنات خارج و در مجرای روباز 20 كیلومتر گذشته و در مشرق طبق وارد باغ گلشن شده و از آنجا برای شرب شهر تقسیم می شود ولی چنانچه برای طبس تهیه ی آب بشود بواسطه وقوع بر سر راه یزد به مشهد و كرمان به مشهد استعداد آبادی دارد فاصله شهر طبس تا یزد 406 كیلومتر و تا مشهد 604 كیلومتر می باشد و جمعیت آن قریب 9432 نفر است.
شهر طبس
شهر طبس كه بر سر راه مشهد به یزد قرار گرفته بواسطه ی مجاورت با كویر لوت هوایش گرم و دارای اشجار خرما و مركبات می باشد و ارتفاع آن از سطح دریا قریب 550 متر و بین دو كوه موسوم به شتران و شوراب واقع شده - شهر طبس از نقاط قدیمی و معروف ایران محسوب محمد الله مستوفی در كتاب نزهة القلوب راجع بآن چنین نوشته: «طبس گیلكی شهری است كوچك و از اقلیم سیم است طولش از جزایر خالدات (صبط) و عرض از خط استوا (لط) در هفت روزه راه یزد است و هوایش بغایت گرم است و خرما و ترنج و نارنج بسیار دارد و در خراسان غیر از آن جای دیگری نیست و آبش از چشمه است مقدار دو آسیاگردان آب با حصاری محكم دارد و در جوار آن علف نیست و چند پاره دیه از توابع آنست [1] و یاقوت حموی در معجم البلدان چنین گوید: «طبسان بفتح اول و ثانی و آن تثنیه طبس است كه ناحیه ایست بین نیشابور و اصفهان طبس مشتمل بر دو شهر است كه یكی طبس عناب و دیگری طبس تمر باشد [2] اصطخری گوید طبس شهر كوچكی است كوچكتر از قاین و در آن نخلستان زیادیست و دور آن حصار می باشد بنای آن از گل و خشت و آب آن از قنواتست. عرب آنرا باب خراسان نامیده زیرا كه در زمان عثمان بن عفان وقتی قصد تسخیر خراسان شد اول ناحیه ای كه گشوده شد آن بود».
بنابراین مسلم است كه طبق قبل از اسلام آباد بوده و در زمان عثمان بدست قشون عرب فتح شده است - از ابنیه قدیمی در شهر طبس بنای ارگ است و همچنین بنای مسجد جامع شهر كه قابل توجه می باشد این ابنیه جزو آثار باستانی به ثبت رسیده است: 1 - منار كبیر متعلق بعهد سلجوقی.
[ صفحه 37]
2 - منار مدرسه دو منار عهد سلجوقی. 3 - امامزاده حسین بن موسی الكاظم كه بقعه و بنای آن مورخ بسال 449 می باشد.
شهر فعلی طبس دارای دو خیابان است كه اطراف آن اشجار نارنج كاشته شده - در شهر دو دبستان و یك دبیرستان سه كلاسه دایر و یك بیمارستان هم بنام بیمارستان شیبانی از محل موقوفات شیبانی اداره می شود و دارای ده تخت خوابست - شهر طبس كم آبست و آب آن از رودخانه طبس كه از 36 كیلومتری شهر جاری و عبارت از چندین چشمه است كه جمع شده و پس از شش كیلومتر در 30 كیلومتری طبس وارد مجرای حفر شده گردیده و پس از 10 كیلومتر از قنات خارج و در مجرای روباز 20 كیلومتر گذشته و در مشرق طبق وارد باغ گلشن شده و از آنجا برای شرب شهر تقسیم می شود ولی چنانچه برای طبس تهیه ی آب بشود بواسطه وقوع بر سر راه یزد به مشهد و كرمان به مشهد استعداد آبادی دارد فاصله شهر طبس تا یزد 406 كیلومتر و تا مشهد 604 كیلومتر می باشد و جمعیت آن قریب 9432 نفر است.
[1] نزهة القلوب ص 145.
[2] معجم البلدان حرف ط ص 27 ج 6 - جغرافياي اداره آمار.