کد مطلب:23 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:454
روزه
تعریف روزه
مساءله 246 :
روزه آن است كه انسان برای انجام دادن فرمان خداوند عالم ، از اذان صبح تا مغرب ، از چیزهایی كه روزه را باطل می كند و شرح آنها بعداً گفته می شود، خودداری كند.
نیّت روزه
مساءله 247 :
انسان می تواند در هر شب از ماه رمضان ، برای روزه فردای آن نیّت كند. همچنین جایز است كه شب اوّل ماه روزه همه ماه را نیّت كند.
مساءله 248 :
اگر انسان بخواهد غیر از روزه رمضان ، روزه واجب دیگری بگیرد، بنابر اقوی باید آن را معین كند مثلاً نیّت كند كه ((روزه قضا)) یا ((روزه نذر)) می گیرم ولی در ماه رمضان ، لازم نیست نیّت كند كه روزه ماه رمضان را می گیرم .
مساءله 249 :
اگر روزی را كه شك دارد آخر شعبان است یا اوّل ماه رمضان ، به نیّت روزه قضا یا روزه مستحبی و مانند آن ، روزه بگیرد و در بین روز بفهمد كه ماه رمضان است باید نیّت روزه رمضان كند.
مبطلات روزه
مساءله 250 :
نُه چیز روزه را باطل می كند:
1 - خوردن و آشامیدن
2 - استمنا
3 - دروغ بستن به خدا و پیغمبر ص و جانشینان پیغمبر و معصومان
4 - رساندن غبار به حلق
5 - جماع
6 - اماله كردن
7 - باقی ماندن بر جنابت و حیض و نفاس تا اذان صبح
8 - فرو بردن تمام سر در آب
9 - قی كردن
احكام مبطلات روزه
خوردن و آشامیدن
مساءله 251 :
اگر روزه دار، چیزی را عمداً بخورد یا بیاشامد، روزه او باطل می شود، چه خوردن و آشامیدن آن چیز، معمول باشد (مثل نان و آب ) و چه معمول نباشد (مثل خاك و شیره درخت ) و چه كم باشد و چه زیاد.
مساءله 252 :
اگر روزه دار، چیزی را سهواً بخورد یا بیاشامد، روزه اش باطل نمی شود.
مساءله 253 :
احتیاط واجب آن است كه روزه دار، از استعمال آمپولی كه بجای غذا بكار می رود، خودداری كند (بلكه اجتناب خالی از وجه نیست )، ولی تزریق آمپولی كه عضو را بی حس می كند، یا به جهت دیگر استعمال می شود، اشكال ندارد.
مساءله 254 :
اگر روزه دار، چیزی را كه بین دندان مانده است ، عمداً فرو ببرد، روزه اش باطل می شود.
مساءله 255 :
جویدن غذا برای بچه یا پرنده و چشیدن غذا و مانند اینها كه معمولاً به حلق نمی رسد، اگر چه اتّفاقاً به حلق برسد، روزه را باطل نمی كند.
مساءله 256 :
انسان نمی تواند برای ضعف ، روزه را بخورد، ولی اگر ضعف او به قدری است كه مشقّت شدیدی دارد، به طوری كه معمولاً نمی شود آن را تحمّل كرد، خوردن روزه اشكال ندارد، ولی اگر تا سال دیگر خوب شد، باید قضای آن را بگیرد.
استمناء
مساءله 257 :
اگر روزه دار استمنا كند. یعنی با خود كاری كند كه منی از او بیرون آید، روزه اش باطل می شود.
دروغ بستن به خدا و پیغمبر
مساءله 258 :
اگر روزه دار به گفتن یا به نوشتن یا به اشاره و مانند اینها، به خدا و پیغمبر و جانشینان آن حضرت ، عمداً نسبت دروغ بدهد، روزه او باطل است . و خالی از وجه نیست كه به دروغ بستن به پیغمبران و جانشینان آنها و حضرت زهرا3 ملحق به دروغ بستن به خدا باشد و روزه را باطل كند.
رساندن غبار غلیظ به حلق
مساءله 259 :
رساندن غبار یا دود غلیظ به حلق ، بنابر اظهر، روزه را باطل می كند، چه آن غبار، غبار چیزی باشد كه خوردن آن حلال است مثل (غبار آرد) و یا غبار چیزی باشد كه خوردن آن حرام باشد.
مساءله 260 :
اگر غبار و مانند آن ، بی اختیار، به حلق برسد، روزه باطل نمی شود.
جماع
مساءله 261 :
نزدیكی ، روزه را باطل می كند اگر چه فقط به مقدار ختنه گاه داخل شود و منی هم بیرون نیاید.
مساءله 262 :
اگر كمتر از مقدار ختنه گاه داخل شود و منی هم بیرون نیاید روزه باطل نمی شود، ولی اگر كسی كه آلتش را بریده اند كمتر از ختنه گاه را داخل كند بطلان و عدم بطلان روزه اش محل اشكال است .
مساءله 263 :
اگر فراموش كند كه روزه است و نزدیكی نماید، یا او را به نزدیكی مجبور نمایند، روزه او باطل نمی شود. ولی چنانچه در هنگام نزدیكی یادش بیاید، یا دیگر مجبور نباشد، باید فوراً از حال نزدیكی خارج شود و اگر خارج نشود، روزه او باطل است .
اماله
مساءله 264 :
اماله كردن با چیز مایع اگر چه از روی ناچاری و برای معالجه بنابر اظهر روزه را باطل می كند
باقی ماندن بر جنابت ، حیض و نفاس تا اذان صبح
مساءله 265 :
اگر جنب عمداً تا اذان صبح غسل نكند، روزه اش باطل می شود و كسی كه وظیفه او تیمم است اگر عمداً تیمم ننماید، روزه اش باطل است .
مساءله 266 :
كسی كه جنب است و می خواهد روزه واجبی بگیرد كه وقت آن معین است مثل روزه رمضان ، اگر عمداً غسل نكند تا وقت تنگ شود باید با تیمم روزه بگیرد و روزه او بنابر اظهر صحیح است .
مساءله 267 :
اگر زن در ماه رمضان پیش از اذان صبح از حیض یا نفاس پاك شود و عمداً غسل نكند، یا اگر وظیفه او تیمم است عمداً تیمم نكند، روزه اش باطل است و وجوب كفاره خالی از وجه نیست .
مساءله 268 :
اگر زن نزدیك اذان صبح از حیض و نفاس پاك شود و برای هیچكدام از غسل و تیمم وقت نداشته باشد، یا بعد از اذان بفهمد كه پیش از اذان پاك شده روزه او صحیح است .
مساءله 269 :
اگر زن بعد از اذان صبح از خون حیض یا نفاس پاك شود یا در بین روز خون حیض یا نفاس ببیند، اگر چه نزدیك مغرب باشد روزه او باطل است .
مساءله 270 :
اگر زنی كه در حال استحاضه است غسلهای خود را به تفصیلی كه در احكام استحاضه گفته شد بجا آورد روزه او صحیح است ، و بی وجه نیست كه صحت روزه او مشروط به انجام غسلی باشد كه باید برای نماز صبح انجام دهد، ولی بنابر اظهر غسل نمازهای مغرب و عشای شب گذشته و شب آینده در صحیح بودن روزه او شرط نیست .
و بنابر احتیاط واجب مستحاضه متوسطه هم مثل كثیره انجام غسلی كه بر او واجب است در صحیح بودن روزه اش شرط است ولی وضوی واجب بر مستحاضه قلیله ، شرط صحت روزه نیست .
مساءله 271 :
در تمام مواردی كه غسل واجب است اگر نتوانست غسل كند وجوب تیمم خالی از وجه نیست و بنابر احتیاط واجب بعد از تیمم باید تا اذان صبح بیدار بماند.
فرو بردن سر در آب
مساءله 272 :
اگر روزه دار تمام سر را، عمداً در آب فرو برد اگر چه بقیه بدن از آب بیرون باشد بنابر اقوی روزه اش باطل می شود.
مساءله 273 :
اگر روزه دار با مانع و حائل غلیظی ، دور سر را پوشانده باشد و یا سر را به چیزی آغشته كرده باشد كه مانع از رسیدن آب به آن بشود، فرو بردن تمام سر در آب ، بنابر اظهر، روزه را باطل نمی كند.
مساءله 274 :
فرو بردن سر در آب مضاف ، بنابر احوط، روزه را باطل می كند.
مساءله 275 :
اگر روزه دار بی اختیار در آب بیفتد و تمام سر او را آب بگیرد، یا فراموش كند كه روزه است و سر را در آب فرو برد، روزه او باطل نمی شود.
مساءله 276 :
اگر انسان فراموش كند كه روزه است و سر را در آب فرو برد، یا دیگری ، به زور سر او را در آب فرو برد، چنانچه در زیر آب ، یادش بیاید كه روزه است ، یا آن شخص دست خود را بردارد، باید فوراً سر را بیرون آورد و چنانچه بیرون نیاورد، روزه اش باطل می شود.
قی كردن
مساءله 277 :
هر گاه روزه دار، عمداً قی كند، اگر چه به واسطه مرض و مانند آن ناچار باشد، روزه اش باطل می شود، ولی اگر سهواً و یا بی اختیار قی كند، اشكال ندارد، ولی نباید آن را عمداً فرو ببرد.
كفاره روزه
مساءله 278 :
كسی كه روزه ماه مبارك رمضان ، بر او واجب است ، اگر به عمد یا شبه عمد، روزه خود را باطل كند، باید علاوه بر قضای آن ، كفّاره هم بدهد.
مساءله 279 :
كسی كه كفّاره روزه رمضان بر او واجب است باید:
یا یك بنده آزاد كند
یا دو ماه روزه بگیرد
یا شصت فقیر را سیر كند و یا به هر كدام ، یك مُدّ (تقریبا ده سیر) طعام ، یعنی گندم یا جو و مانند اینها، بدهد.
دادن پول طعام كافی نیست ، ولی اگر فقیر را در خریدن و قبول آن وكیل كند و فقیر نیز انجام دهد، كافی است .
مساءله 280 :
كسی كه می خواهد به عنوان كفّاره قضای عمدی ماه رمضان ، دو ماه روزه را بگیرد، باید سی و یك روز آن را پی در پی بگیرد و اگر بقیه آن پی در پی نباشد، اشكال ندارد.
مساءله 281 :
اگر روزه دار در ماه رمضان با زن خود كه روزه دار است نزدیكی كند چنانچه زن را مجبور كرده باشد كفّاره روزه خودش و روزه زن را باید بدهد ولی اگر در اثناء، زن راضی شود، بنابر احتیاط واجب مرد دو كفّاره بدهد و زن یك كفاره و اگر زن به نزدیكی راضی بوده بر هر كدام یك كفّاره واجب می شود.
مساءله 282 :
اگر زنی شوهر روزه دار خود را مجبور كند كه نزدیكی نماید یا كار دیگری كه روزه را باطل می كند انجام دهد واجب نیست كفاره روزه شوهر را بدهد.
مساءله 283 :
كسی كه به سبب مسافرت یا بیماری روزه نمی گیرد، نمی تواند زن روزه دار خود را مجبور به نزدیكی كند.
مساءله 284 :
اگر كفاره واجب شود و چند سال آنرا بجا نیاورد چیزی بر آن اضافه نمی شود.
كسانی كه روزه بر آنها واجب نیست
مساءله 285 :
اگر كسی مریض باشد به طوری كه بداند یا گمان كند روزه گرفتن برای او ضرر دارد، نباید روزه بگیرد، و اگر روزه بگیرد روزه اش صحیح نیست ، و در صورت خوف ضرر در صورتی كه خوف او عقلایی باشد، می تواند روزه اش را افطار كند.
مساءله 286 :
كسی كه به علت پیری نمی تواند روزه بگیرد یا برای او مشقت دارد، روزه بر او واجب نیست ، و چنانچه تا رمضان بعد بتواند روزه بگیرد، اقوی وجوب قضا است ، و در صورتی كه نتواند تا رمضان بعد روزه را قضا كند، واجب است برای هر روزه یك مُد طعام - كه تقریباً ده سیر است - از گندم یا جو و مانند اینها صدقه دهد و همچنین كسی كه توانایی قضای روزه را داشته ولی به سبب ندانستن حكم ، قضای آن را تا رمضان بعد تاءخیر انداخته ، باید علاوه بر قضای روزه به مقداری كه گفته شد كفاره دهد.
مساءله 287 :
بر پسر یا دختری كه تازه بالغ شده اند و قدرت بر روزه گرفتن ندارند، روزه واجب نیست و كفاره هم ندارد، ولی قضاء دارد.
مساءله 288 :
زنی كه زاییدن او نزدیك است و روزه برای حملش یا خودش ضرر دارد، واجب است افطار نماید و برای هر روز یك مُد طعام به فقیر بدهد و در هر صورت روزه هایی را كه نگرفته ، بعداً قضا نماید.
مساءله 289 :
زنی كه بچه شیر می دهد و شیر او كم است ، چه مادر بچه باشد یا دایه او، چه با اجرت شیر بدهد یا بی اجرت ، اگر روزه برای خودش یا بچه ای كه شیر می دهد ضرر دارد، واجب است افطار كند و برای هر روز یك مُد طعام به فقیر بدهد، و در هر دو صورت روزه هایی را كه نگرفته بعد از برطرف شدن عذر، باید قضا نماید، و اگر كسی پیدا شود كه بی اجرت بچه را شیر دهد، یا برای شیر دادن بچه ، از پدر یا مادر بچه یا از شخص دیگری كه اجرت او را بدهد اجرت بگیرد، واجب است كه بچه را به او بدهد و روزه بگیرد.
روزه حرام - روزه مستحب
مساءله 290 :
روزه عید فطر و قربان حرام است
مساءله 291 :
بنابر احتیاط روزه مستحبی برای زن ، بدون اذنِ شوهر صحیح نیست ، چه منافات با حق شوهر داشته باشد و چه نداشته باشد، و اگر شوهر به خاطر منافات با حقش ، زن را از روزه ای كه به نحوی بر خود واجب نموده منع كند، در صورتی كه وقت روزه وسعت دارد زن نباید روزه بگیرد، ولی اگر وقت روزه تنگ شود اذن شوهر شرط نیست .
مساءله 292 :
بنابر احتیاط مستحب در صحیح بودن روزه مستحبی فرزند، اذن پدر و مادر شرط است ، گرچه بنابر اقوی همین كه موجب ناراحتی آنها نشود و یا نهی نكرده باشند روزه اش صحیح است .
مساءله 246 :
روزه آن است كه انسان برای انجام دادن فرمان خداوند عالم ، از اذان صبح تا مغرب ، از چیزهایی كه روزه را باطل می كند و شرح آنها بعداً گفته می شود، خودداری كند.
نیّت روزه
مساءله 247 :
انسان می تواند در هر شب از ماه رمضان ، برای روزه فردای آن نیّت كند. همچنین جایز است كه شب اوّل ماه روزه همه ماه را نیّت كند.
مساءله 248 :
اگر انسان بخواهد غیر از روزه رمضان ، روزه واجب دیگری بگیرد، بنابر اقوی باید آن را معین كند مثلاً نیّت كند كه ((روزه قضا)) یا ((روزه نذر)) می گیرم ولی در ماه رمضان ، لازم نیست نیّت كند كه روزه ماه رمضان را می گیرم .
مساءله 249 :
اگر روزی را كه شك دارد آخر شعبان است یا اوّل ماه رمضان ، به نیّت روزه قضا یا روزه مستحبی و مانند آن ، روزه بگیرد و در بین روز بفهمد كه ماه رمضان است باید نیّت روزه رمضان كند.
مبطلات روزه
مساءله 250 :
نُه چیز روزه را باطل می كند:
1 - خوردن و آشامیدن
2 - استمنا
3 - دروغ بستن به خدا و پیغمبر ص و جانشینان پیغمبر و معصومان
4 - رساندن غبار به حلق
5 - جماع
6 - اماله كردن
7 - باقی ماندن بر جنابت و حیض و نفاس تا اذان صبح
8 - فرو بردن تمام سر در آب
9 - قی كردن
احكام مبطلات روزه
خوردن و آشامیدن
مساءله 251 :
اگر روزه دار، چیزی را عمداً بخورد یا بیاشامد، روزه او باطل می شود، چه خوردن و آشامیدن آن چیز، معمول باشد (مثل نان و آب ) و چه معمول نباشد (مثل خاك و شیره درخت ) و چه كم باشد و چه زیاد.
مساءله 252 :
اگر روزه دار، چیزی را سهواً بخورد یا بیاشامد، روزه اش باطل نمی شود.
مساءله 253 :
احتیاط واجب آن است كه روزه دار، از استعمال آمپولی كه بجای غذا بكار می رود، خودداری كند (بلكه اجتناب خالی از وجه نیست )، ولی تزریق آمپولی كه عضو را بی حس می كند، یا به جهت دیگر استعمال می شود، اشكال ندارد.
مساءله 254 :
اگر روزه دار، چیزی را كه بین دندان مانده است ، عمداً فرو ببرد، روزه اش باطل می شود.
مساءله 255 :
جویدن غذا برای بچه یا پرنده و چشیدن غذا و مانند اینها كه معمولاً به حلق نمی رسد، اگر چه اتّفاقاً به حلق برسد، روزه را باطل نمی كند.
مساءله 256 :
انسان نمی تواند برای ضعف ، روزه را بخورد، ولی اگر ضعف او به قدری است كه مشقّت شدیدی دارد، به طوری كه معمولاً نمی شود آن را تحمّل كرد، خوردن روزه اشكال ندارد، ولی اگر تا سال دیگر خوب شد، باید قضای آن را بگیرد.
استمناء
مساءله 257 :
اگر روزه دار استمنا كند. یعنی با خود كاری كند كه منی از او بیرون آید، روزه اش باطل می شود.
دروغ بستن به خدا و پیغمبر
مساءله 258 :
اگر روزه دار به گفتن یا به نوشتن یا به اشاره و مانند اینها، به خدا و پیغمبر و جانشینان آن حضرت ، عمداً نسبت دروغ بدهد، روزه او باطل است . و خالی از وجه نیست كه به دروغ بستن به پیغمبران و جانشینان آنها و حضرت زهرا3 ملحق به دروغ بستن به خدا باشد و روزه را باطل كند.
رساندن غبار غلیظ به حلق
مساءله 259 :
رساندن غبار یا دود غلیظ به حلق ، بنابر اظهر، روزه را باطل می كند، چه آن غبار، غبار چیزی باشد كه خوردن آن حلال است مثل (غبار آرد) و یا غبار چیزی باشد كه خوردن آن حرام باشد.
مساءله 260 :
اگر غبار و مانند آن ، بی اختیار، به حلق برسد، روزه باطل نمی شود.
جماع
مساءله 261 :
نزدیكی ، روزه را باطل می كند اگر چه فقط به مقدار ختنه گاه داخل شود و منی هم بیرون نیاید.
مساءله 262 :
اگر كمتر از مقدار ختنه گاه داخل شود و منی هم بیرون نیاید روزه باطل نمی شود، ولی اگر كسی كه آلتش را بریده اند كمتر از ختنه گاه را داخل كند بطلان و عدم بطلان روزه اش محل اشكال است .
مساءله 263 :
اگر فراموش كند كه روزه است و نزدیكی نماید، یا او را به نزدیكی مجبور نمایند، روزه او باطل نمی شود. ولی چنانچه در هنگام نزدیكی یادش بیاید، یا دیگر مجبور نباشد، باید فوراً از حال نزدیكی خارج شود و اگر خارج نشود، روزه او باطل است .
اماله
مساءله 264 :
اماله كردن با چیز مایع اگر چه از روی ناچاری و برای معالجه بنابر اظهر روزه را باطل می كند
باقی ماندن بر جنابت ، حیض و نفاس تا اذان صبح
مساءله 265 :
اگر جنب عمداً تا اذان صبح غسل نكند، روزه اش باطل می شود و كسی كه وظیفه او تیمم است اگر عمداً تیمم ننماید، روزه اش باطل است .
مساءله 266 :
كسی كه جنب است و می خواهد روزه واجبی بگیرد كه وقت آن معین است مثل روزه رمضان ، اگر عمداً غسل نكند تا وقت تنگ شود باید با تیمم روزه بگیرد و روزه او بنابر اظهر صحیح است .
مساءله 267 :
اگر زن در ماه رمضان پیش از اذان صبح از حیض یا نفاس پاك شود و عمداً غسل نكند، یا اگر وظیفه او تیمم است عمداً تیمم نكند، روزه اش باطل است و وجوب كفاره خالی از وجه نیست .
مساءله 268 :
اگر زن نزدیك اذان صبح از حیض و نفاس پاك شود و برای هیچكدام از غسل و تیمم وقت نداشته باشد، یا بعد از اذان بفهمد كه پیش از اذان پاك شده روزه او صحیح است .
مساءله 269 :
اگر زن بعد از اذان صبح از خون حیض یا نفاس پاك شود یا در بین روز خون حیض یا نفاس ببیند، اگر چه نزدیك مغرب باشد روزه او باطل است .
مساءله 270 :
اگر زنی كه در حال استحاضه است غسلهای خود را به تفصیلی كه در احكام استحاضه گفته شد بجا آورد روزه او صحیح است ، و بی وجه نیست كه صحت روزه او مشروط به انجام غسلی باشد كه باید برای نماز صبح انجام دهد، ولی بنابر اظهر غسل نمازهای مغرب و عشای شب گذشته و شب آینده در صحیح بودن روزه او شرط نیست .
و بنابر احتیاط واجب مستحاضه متوسطه هم مثل كثیره انجام غسلی كه بر او واجب است در صحیح بودن روزه اش شرط است ولی وضوی واجب بر مستحاضه قلیله ، شرط صحت روزه نیست .
مساءله 271 :
در تمام مواردی كه غسل واجب است اگر نتوانست غسل كند وجوب تیمم خالی از وجه نیست و بنابر احتیاط واجب بعد از تیمم باید تا اذان صبح بیدار بماند.
فرو بردن سر در آب
مساءله 272 :
اگر روزه دار تمام سر را، عمداً در آب فرو برد اگر چه بقیه بدن از آب بیرون باشد بنابر اقوی روزه اش باطل می شود.
مساءله 273 :
اگر روزه دار با مانع و حائل غلیظی ، دور سر را پوشانده باشد و یا سر را به چیزی آغشته كرده باشد كه مانع از رسیدن آب به آن بشود، فرو بردن تمام سر در آب ، بنابر اظهر، روزه را باطل نمی كند.
مساءله 274 :
فرو بردن سر در آب مضاف ، بنابر احوط، روزه را باطل می كند.
مساءله 275 :
اگر روزه دار بی اختیار در آب بیفتد و تمام سر او را آب بگیرد، یا فراموش كند كه روزه است و سر را در آب فرو برد، روزه او باطل نمی شود.
مساءله 276 :
اگر انسان فراموش كند كه روزه است و سر را در آب فرو برد، یا دیگری ، به زور سر او را در آب فرو برد، چنانچه در زیر آب ، یادش بیاید كه روزه است ، یا آن شخص دست خود را بردارد، باید فوراً سر را بیرون آورد و چنانچه بیرون نیاورد، روزه اش باطل می شود.
قی كردن
مساءله 277 :
هر گاه روزه دار، عمداً قی كند، اگر چه به واسطه مرض و مانند آن ناچار باشد، روزه اش باطل می شود، ولی اگر سهواً و یا بی اختیار قی كند، اشكال ندارد، ولی نباید آن را عمداً فرو ببرد.
كفاره روزه
مساءله 278 :
كسی كه روزه ماه مبارك رمضان ، بر او واجب است ، اگر به عمد یا شبه عمد، روزه خود را باطل كند، باید علاوه بر قضای آن ، كفّاره هم بدهد.
مساءله 279 :
كسی كه كفّاره روزه رمضان بر او واجب است باید:
یا یك بنده آزاد كند
یا دو ماه روزه بگیرد
یا شصت فقیر را سیر كند و یا به هر كدام ، یك مُدّ (تقریبا ده سیر) طعام ، یعنی گندم یا جو و مانند اینها، بدهد.
دادن پول طعام كافی نیست ، ولی اگر فقیر را در خریدن و قبول آن وكیل كند و فقیر نیز انجام دهد، كافی است .
مساءله 280 :
كسی كه می خواهد به عنوان كفّاره قضای عمدی ماه رمضان ، دو ماه روزه را بگیرد، باید سی و یك روز آن را پی در پی بگیرد و اگر بقیه آن پی در پی نباشد، اشكال ندارد.
مساءله 281 :
اگر روزه دار در ماه رمضان با زن خود كه روزه دار است نزدیكی كند چنانچه زن را مجبور كرده باشد كفّاره روزه خودش و روزه زن را باید بدهد ولی اگر در اثناء، زن راضی شود، بنابر احتیاط واجب مرد دو كفّاره بدهد و زن یك كفاره و اگر زن به نزدیكی راضی بوده بر هر كدام یك كفّاره واجب می شود.
مساءله 282 :
اگر زنی شوهر روزه دار خود را مجبور كند كه نزدیكی نماید یا كار دیگری كه روزه را باطل می كند انجام دهد واجب نیست كفاره روزه شوهر را بدهد.
مساءله 283 :
كسی كه به سبب مسافرت یا بیماری روزه نمی گیرد، نمی تواند زن روزه دار خود را مجبور به نزدیكی كند.
مساءله 284 :
اگر كفاره واجب شود و چند سال آنرا بجا نیاورد چیزی بر آن اضافه نمی شود.
كسانی كه روزه بر آنها واجب نیست
مساءله 285 :
اگر كسی مریض باشد به طوری كه بداند یا گمان كند روزه گرفتن برای او ضرر دارد، نباید روزه بگیرد، و اگر روزه بگیرد روزه اش صحیح نیست ، و در صورت خوف ضرر در صورتی كه خوف او عقلایی باشد، می تواند روزه اش را افطار كند.
مساءله 286 :
كسی كه به علت پیری نمی تواند روزه بگیرد یا برای او مشقت دارد، روزه بر او واجب نیست ، و چنانچه تا رمضان بعد بتواند روزه بگیرد، اقوی وجوب قضا است ، و در صورتی كه نتواند تا رمضان بعد روزه را قضا كند، واجب است برای هر روزه یك مُد طعام - كه تقریباً ده سیر است - از گندم یا جو و مانند اینها صدقه دهد و همچنین كسی كه توانایی قضای روزه را داشته ولی به سبب ندانستن حكم ، قضای آن را تا رمضان بعد تاءخیر انداخته ، باید علاوه بر قضای روزه به مقداری كه گفته شد كفاره دهد.
مساءله 287 :
بر پسر یا دختری كه تازه بالغ شده اند و قدرت بر روزه گرفتن ندارند، روزه واجب نیست و كفاره هم ندارد، ولی قضاء دارد.
مساءله 288 :
زنی كه زاییدن او نزدیك است و روزه برای حملش یا خودش ضرر دارد، واجب است افطار نماید و برای هر روز یك مُد طعام به فقیر بدهد و در هر صورت روزه هایی را كه نگرفته ، بعداً قضا نماید.
مساءله 289 :
زنی كه بچه شیر می دهد و شیر او كم است ، چه مادر بچه باشد یا دایه او، چه با اجرت شیر بدهد یا بی اجرت ، اگر روزه برای خودش یا بچه ای كه شیر می دهد ضرر دارد، واجب است افطار كند و برای هر روز یك مُد طعام به فقیر بدهد، و در هر دو صورت روزه هایی را كه نگرفته بعد از برطرف شدن عذر، باید قضا نماید، و اگر كسی پیدا شود كه بی اجرت بچه را شیر دهد، یا برای شیر دادن بچه ، از پدر یا مادر بچه یا از شخص دیگری كه اجرت او را بدهد اجرت بگیرد، واجب است كه بچه را به او بدهد و روزه بگیرد.
روزه حرام - روزه مستحب
مساءله 290 :
روزه عید فطر و قربان حرام است
مساءله 291 :
بنابر احتیاط روزه مستحبی برای زن ، بدون اذنِ شوهر صحیح نیست ، چه منافات با حق شوهر داشته باشد و چه نداشته باشد، و اگر شوهر به خاطر منافات با حقش ، زن را از روزه ای كه به نحوی بر خود واجب نموده منع كند، در صورتی كه وقت روزه وسعت دارد زن نباید روزه بگیرد، ولی اگر وقت روزه تنگ شود اذن شوهر شرط نیست .
مساءله 292 :
بنابر احتیاط مستحب در صحیح بودن روزه مستحبی فرزند، اذن پدر و مادر شرط است ، گرچه بنابر اقوی همین كه موجب ناراحتی آنها نشود و یا نهی نكرده باشند روزه اش صحیح است .