کد مطلب:231751 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:328

مقدمه
بعد از قرآن مجید كه كلام الهی و وحی خداوندی است، حدیث منزلتی برتر و اهمیتی بیشتر از سایر منابع اسلامی دارد؛ زیرا نه تنها تفسیر و فقه از آن بحر زخار سیرآب شده است، كه تاریخ اسلام و علوم ادبی و بلاغی عرب نیز از آبشخور آن شاداب گشته. بدین جهت از سده ی دوم بیش از پیش مورد توجه و حفظ و گردآوری مسلمانان قرار گرفت و جوامع حدیثی و صحاح تدوین شد، مخصوصا كه توصیه ی رسول مكرم و اهل بیت معصومش - صلوات الله علیهم - هم به یادگیری و حفظ نقل آن شده بود. [1] .

از احادیثی كه به این حفظ و ابلاغ ترغیب كرده حدیثی است مشهور و مستند كه با الفاظ گوناگون در كتب شیعه و اهل سنت [2] .



[ صفحه 6]



آمده، و امام ابوالحسن الرضا - علیه آلاف التحیة و الثناء - آن را به نقل از پدران خود از پیامبر اكرم صلی الله علیه و آله چنین روایت كرده اند:

من حفظ علی امتی أربعین حدیثا ینتفعون بها بعثه الله یوم القیامه فقیها عالما: [3] .

هر كس برای امت من چهل حدیث كه از آن نفع برند حفظ كند خداوند او را در روز رستاخیز فقیهی دانشمند برانگیزاند.

این حدیث انگیزه ی تألیف كتابهایی به نام «اربعین» یا «چهل حدیث» شد، كه هر یك بر حسب نظر و انتخاب مؤلف موضوع یا موضوعاتی را در بر دارد و معمولا با شرح و بسطی لازم همراه است.

به پیروی از این سنت پسندیده ی دینی دفتر حاضر شامل چهل حدیث از امام هشتم حضرت رضا علیه السلام فراهم آمد، به صورتی كه آیتی محكم از اعتقادات اسلامی و آینه ای درخشان از معارف عترت پیامبر اكرم صلی الله علیه و آله باشد. برای نیل به این مقصود احادیثی



[ صفحه 7]



انتخاب شد كه هم اصول اعتقادی را در برداشته باشد، مانند توحید و كیفیت انتساب صفات به آفریدگار و مسأله ی امامت و جبر و تفویض، و هم اخلاق و تربیت اسلامی و آداب اجتماعی را بیان كند، و بر روی هم بینش درست شیعه و سیره ی ائمه ی معصوم و منصوص ما را از زبان عالم آل محمد علیه السلام ارائه دهد، و بدین صورت انتظار بجایی كه از بنیاد پژوهشهای اسلامی آستان قدس رضوی در نشر معارف شیعه می رود برآورده گرداند.


[1] درباره ي وجه تسميه «حديث» و زمان به كتابت درآوردن آن و دستور امام باقر عليه السلام در اين باب ر ك: كاظم مدير شانه چي، علم الحديث، انتشارات دانشگاه فردوسي، آذر 30 - 29 ،1354.

[2] براي آگاهي از «گونه هاي حديث اربعين در منابع فريقين» و سند آن و انواع كتابهاي اربعين ر ك: اربعين جامي، مقدمه و تصحيح و استخراج احاديث توسط كاظم مدير شانه چي، مؤسسه ي چاپ و انتشارات آستان قدس رضوي، بهمن 1363، مقدمه 15 - 4.

[3] ر ك: شرح چهل حديث (اربعين حديث)، امام خميني سلام الله عليه، مؤسسه ي تنظيم و نشر آثار امام خميني قدس سره، چاپ دوازدهم، 2 - 1 ،1376.