کد مطلب:27 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:407

ازدواج
عقد نكاح یا ازدواج عقدی است كه به وسیله آن زن به مرد حلال می شود.

اقسام عقد

1 - عقد دائم

2 - عقد غیر دائم

عقد دائم

و آن عبارت است از ازدواجی كه مدت در آن معین نشود و زنی را كه به این صورت عقد می كنند ((دائمه )) گویند

عقد غیر دائم

و آن عبارت است از ازدواجی كه مدت در آن معین شود و زنی را كه به این صورت عقد كنند ((متعه )) یا ((صیغه )) می نامند. مثل آنكه به مدت یك ساعت یا یك روز یا یك ماه یا بیشتر عقد نمایند.

احكام عقد

مساءله 293 :

در زناشویی دائم یا غیر دائم ، باید صیغه عقد خوانده شود و تنها راضی بودن زن و مرد كافی نیست و صیغه را یا خود زن و مرد می خوانند یا دیگری را وكیل می كنند كه از طرف آنان بخواند.

مساءله 294 :

وكیل لازم نیست مرد باشد، زن هم می تواند برای خواندن صیغه از طرف دیگر وكیل شود.

شرایط عقد

مساءله 295 :

بنابر اظهر، ترجمه صیغه عقد به فارسی یا زبان دیگر با وجود قدرت بر عربی كافی است . و احتیاط مستحب عربی بودن صیغه است و برای كسی كه آشنا به معنای عربی صیغه نیست و فقط می داند كه صیغه عقد، به این لفظ جاری می شود احتیاط مستحب این است كه هم صیغه عربی و هم ترجمه اش را بخواند و اكتفا كردن او به عربی خالی از تاءمل نیست .

و اگر نمی توانند صیغه عربی را بخوانند و یا وكیل بگیرند ،قطعاً ترجمه كافی است .

مساءله 296 :

كسی كه صیغه عقد را می خواند، چه برای خود و چه به عنوان وكیل ، بنابر احتیاط واجب ، باید بالغ و عاقل باشد و در هنگام خواندن صیغه قصد ایجاد عقد نكاح داشته باشد، و اگر در حال مستی صیغه را بخوانند، عقد صحیح نیست .

مساءله 297 :

ولیّ یا وكیل زن یا مرد كه صیغه عقد را می خوانند، باید زن و شوهر را به قصد و لفظ معین كنند و در صورتی كه زن و شوهر به لفظ یا قصد معین نشود، چه از روی غفلت باشد یا با قصد خلاف ، عقد باطل است .

مساءله 298 :

حضور دو شاهد عادل ، در عقد دائم و غیردائم لازم نیست ، ولی احتیاط مستحب آن است كه حضور داشته باشند.

مساءله 299 :

زن و مرد باید به عقد راضی باشند، ولی اگر زنی را برای مردی بدون اجازه آنان عقد كنند و بعداً زن و مرد بگویند به آن عقد راضی هستیم ، عقد صحیح است .

مساءله 300 :

اگر زن و مرد یا یكی از آن دو را به ازدواج مجبور نمایند و بعد از خواندن عقد راضی شوند و بگویند به آن عقد راضی هستیم ، عقد صحیح است .

مساءله 301 :

اگر پدر و جد پدری غایب باشند، به طوری كه نشود از آنان اذن گرفت و ازدواج برای دختر لازم باشد، یا در ازدواج نكردن ضرر یا حرج (یعنی مشقت شدیدی ) باشد، و همچنین اگر پدر یا جد پدری از ازدواج او با كسی كه هم كفو اوست ، با وجود تمام مقدمات و شرائط، ممانعت كنند، و او نیز تمایل به ازدواج دارد و ازدواج هم به مصلحت او باشد، با اجتماع تمام شرائط می تواند ازدواج نماید.

موارد فسخ عقد

مساءله 302 :

اگر مرد بعد از عقد بفهمد كه زن یكی از این هفت عیب را دارد می تواند عقد را به هم بزند:

1 : دیوانگی .

2 : بیماری خوره .

3 : بیماری برص .

4 : كوری .

5 : شل بودن ، به طوری كه معلوم باشد.

6 : گوشت یا استخوان یا غده ای در فرج او باشد، كه مانع نزدیكی شود.

7 : افضاء شده باشد.

افضاء یعنی چه :

یعنی مجرای بول یا مجرای حیض و غائط او یكی شده باشد، ولی اگر مجرای حیض و غائط او یكی شده باشد، به هم زدن عقد مشكل است و باید احتیاط شود.

مساءله 303 :

اگر زن بعد از عقد بفهمد كه شوهر او دیوانه است ، یا آلت مردی ندارد، یا عنّین است و نمی تواند نزدیكی نماید، یا بیضه های او را كشیده اند، می تواند عقد را به هم بزند.

مساءله 304 :

اگر مرد یا زن ، به سبب یكی از عیوب كه در دو مساءله قبل گفته شد عقد را بهم بزند، از هم جدا می شوند و طلاق لازم نیست .

مساءله 305 :

اگر به علّت آن كه مرد عنّین است و نمی تواند نزدیكی كند، زن عقد را به هم بزند، شوهر باید نصف مهر را بدهد، ولی اگر به علت یكی از عیوب دیگر كه گفته شد، مرد یا زن عقد را به هم بزند، چنانچه مرد با زن نزدیكی نكرده باشد چیزی بر او نیست و اگر نزدیكی كرده ، باید تمام مهر را بدهد.

مساءله 306 :

دختری كه به حدّ بلوغ رسیده و رشیده است یعنی مصلحت خود را تشخیص می دهد اگر بخواهد شوهر كند چنانچه باكره باشد بنابر احتیاط تكلیفاً باید از پدر یا جدّ پدری خود اجازه بگیرد ولی در غیر باكره در صورتیكه بكارتش به سبب شوهر كردن از بین رفته باشد اجازه پدر، جدّ پدری لازم نیست .

احكام عقد دائم

مساءله 307 :

زنی كه عقد دائم شده نباید بدون اجازه شوهر از خانه بیرون رود و باید خود را برای هر لذتی كه او می خواهد تسلیم نماید و بدون عذر شرعی از نزدیكی كردن او جلو گیری نكند، و اگر در این امور از شوهر اطاعت كند، تهیه غذا، لباس ، منزل و لوازم دیگری كه در كتب ذكر شده بر شوهر واجب است و اگر تهیه نكند، چه توانایی داشته باشد یا نداشته باشد، مدیون زن است .

مساءله 308 :

اگر زن در كارهایی كه در مساءله پیش گفته شد اطاعت شوهر نكند، گناهكار است و حق غذا، لباس ، منزل ، و همخوابی ندارد، ولی مهر او از بین نمی رود.

مساءله 309 :

اگر هنگام خواندن عقد دائم برای دادن مهر، مدتی معین نكرده باشد زن می تواند قبل از گرفتن مهر از نزدیكی كردن شوهر جلوگیری كند، چه شوهر توانایی دادن مهر را داشته باشد، چه نداشته باشد. ولی اگر قبل از گرفتن مهر به نزدیكی راضی شود و شوهر با او نزدیكی كند دیگر نمی تواند بدون عذر شرعی از نزدیكی شوهر جلوگیری نماید.

مساءله 310 :

در صورت فوت زن یا مرد قبل از دخول بنابر اقوی مهر نصف می شود.

ازدواجهای حرام

مساءله 311 :

ازدواج با زنهایی كه به انسان ((مَحْرَم )) هستند مثل مادر و خواهر و مادر زن حرام است .

مساءله 312 :

اگر كسی زنی را برای خود عقد نماید اگر چه با او نزدیكی نكند، مادر و مادرِ مادر آن زن و مادر پدر او، و هر چه بالا روند به آن مرد مَحْرَم می شوند.

مساءله 313 :

اگر زنی را عقد كند و با او نزدیكی نماید، دختر و نوه دختری و پسری آن زن هر چه پایین آیند چه در وقت عقد باشند یا بعداً به دنیا بیایند، به آن مرد مَحرَم می شود.

مساءله 314 :

اگر با زنی كه برای خود عقد كرده نزدیكی هم نكرده باشد تا وقتی كه آن زن در عقد اوست نمی تواند با دختر او ازدواج كند.

مساءله 315 :

عمّه و خاله پدر، عمّه و خاله پدرِ پدر، عمّه و خاله مادر، عمّه و خاله مادرِ مادر هر چه بالا روند به انسان محرَم هستند.

مساءله 316 :

پدر و جدّ مرد، هرچه بالا روند، پسر و نوه پسری و دختری او هر چه پایین آیند چه در موقع عقد باشند یا بعداً به دنیا بیایند به زن او مَحْرَم هستند.

مساءله 317 :

اگر زنی را برای خود عقد كند دائم باشد یا غیر دائم تا وقتی كه آن زن در عقد اوست نمی تواند با خواهر آن زن ازدواج نماید.

مساءله 318 :

اگر انسان قبل از آن كه دختر عمه یا دخترخاله خود را بگیرد. نعوذبالله با مادر آنان زنا كند، بنابراحوط، دیگر نمی تواند با آنان ازدواج كند.

مساءله 319 :

اگر با دخترعمه یا دخترخاله خود ازدواج نماید و پیش از آن كه با آنان نزدیكی كند، با مادرشان زنا نماید، عقد آنان اشكال ندارد.

مساءله 320 :

اگر با زنی غیر از عمه و خاله خود زنا كند، بنابراظهر، می تواند با دختر او ازدواج نماید، ولی احتیاط در عدم ازدواج است ولی اگر زنی را عقد نماید و با او نزدیكی كند بعد با مادر او زنا كند، آن زن بر او حرام نمی شود، و همچنین است اگر پیش از آن كه با او نزدیكی كند با مادر او زنا نماید.

مساءله 321 :

زن مسلمان نمی تواند با مرد غیر مسلمان ازدواج نماید و مرد مسلمان هم نمی تواند با زنان كافری كه اهل كتاب نیستند ازدواج كند، ولی با زنانی كه یهودی و یا نصرانی باشند، موقّتاً به صورت صیغه می تواند ازدواج نماید.

مساءله 322 :

اگر با زنی كه در عدّه طلاق رجعی است زنا كند، آن زن بر او حرام می شود، و اگر با زنی كه در عدّه طلاق بائن ، یا عدّه وفات است زنا كند، بعداً می تواند او را عقد نماید.

مساءله 323 :

اگر با زن بی شوهری كه در عدّه نیست ، زنا كند، بنابراظهر مكروه است كه بعداً آن زن را برای خود عقد نماید، بلكه احتیاط مستحب آن است كه با او ازدواج ننماید، مگر این كه زن از كار خود توبه نموده باشد.

مساءله 324 :

اگر زنی را كه در عدّه دیگری است برای خود عقد كند، چنانچه مرد و زن ، یا یكی از آنان بدانند كه عدّه زن تمام نشده و بدانند عقد كردن زن در عدّه حرام است ، آن زن بر او حرام می شود، اگر چه مرد بعد از عقد با آن زن نزدیكی نكرده باشد.

مساءله 325 :

اگر انسان بداند زنی شوهر دارد و با او ازدواج كند، باید از او جدا شود و بعداً هم نمی تواند او را برای خود عقد كند، مگر این كه نداند زن شوهر دارد و با او هم نزدیكی نكرده باشد، كه در این صورت فقط عقد باطل است ، ولی بعد از طلاق او و تمام شدن ایّام عدّه ، ازدواج با آن زن ، بنابراظهر مانعی ندارد.

مساءله 326 :

اگر مرد طواف نساء را كه یكی از اعمال حج است بجا نیاورد، زنش كه به واسطه مُحْرِم شدن بر او حرام شده بود حلال نمی شود.

ونیز اگر زن طواف نساء نكند، شوهرش بر او حلال نمی شود، ولی اگر طواف نساء را انجام دهند، به یكدیگر حلال می شوند.

مساءله 327 :

مادر، خواهر، و دختری كسی كه لواط داده ، بر لواط كننده حرام است ، اگر چه لواط كننده و لواط دهنده بالغ نباشند، ولی اگر گمان كند كه دخول شده ، یا شك كند كه دخول شده یا نه ، بر او حرام نمی شود.

احكام نگاه كردن

مساءله 328 :

نگاه كردن مرد به بدن زنان نا مَحْرَم و همچنین نگاه كردن به موی آنان چه با قصد لذت و چه بدون آن حرام است ، و نگاه كردن به صورت و دستهای آنها اگر به قصد لذت باشد حرام است .

و امّا بدون قصد لذّت ، نگاه به آنها بنابر اظهر جایز است

مساءله 329 :

بنابر احتیاط واجب نگاه كردن مرد به بدن و موی دختری كه نُه سالش تمام نشده ولی خوب و بد را می فهمید جایز نیست . اگر چه بدون قصد لذت هم باشد.

مساءله 330 :

نگاه كردن زن به بدن مرد نامَحْرَم ، بنابر احتیاط واجب حرام است و همچنین نگاه كردن زن به بدن پسری كه بالغ نشده ، ولی خوب و بد را می فهمد جایز نیست و اما جواز نگاه كردن زن به قسمتی از بدن مرد نامحرم كه غالباً باز است ، مثل سر، خالی از وجه نیست مگر اینكه این نگاه كردن كمك به معصیت باشد.

مساءله 331 :

دست زدن مرد به بدن زن نامحرم یا دست زدن زن به بدن مرد نامحرم مثل نگاه كردن حرام است ، و دست زدن مرد به صورت و دستهای زن نامحرم و بالعكس نیز بنابر اظهر، جایز نیست .

مساءله 332 :

نگاه كردن به زنان اهل ذمّه بلكه به زنان كافری كه از هنگام تولد محكوم به كفر هستند به جاهایی از بدن آنها كه عادتاً پوشانیده نمی شود، بدون قصد لذّت و در صورتی كه خوف واقع شدن در حرام نباشد، جایز است . و بنابراظهر نگاه كردن به زنان بادیه نشین و غیر آنها كه عادت به پوشانیدن ندارند، بدون قصد لذّت ، جایز است مگر در صورت خوف وقوع در حرام ، پس معاشرت با آنها در داد و ستد و سایر نیازها، جایز است .

مساءله 333 :

شنیدن صدای زن نا محرم بدون قصد لذت جایز است .

مساءله 334 :

زن باید بدن و موی خود را از مرد نامَحْرَم بپوشاند اگرچه كمك به حرام و قصد لذتی در بین نباشد، بلكه احتیاط واجب آن است كه از پسر غیربالغ كه خوب و بد را می فهمد نیز خود را بپوشاند. و همچنین احتیاط واجب آن است كه مرد هم بدن خود را از زن نامَحْرَم بپوشاند اگرچه كمك بر حرام نباشد، و اگر كمك بر حرام باشد پوشاندن بدن قطعاً واجب است ، همان طور كه پوشاندن عورت از زن نامَحْرَم واجب است . و نیز احتیاط واجب آن است كه مرد بدن خود را از دختر نامحرمی كه نُه سالش تمام نشده ولی خوب و بد را می فهمد بپوشاند، اگرچه قصد لذّتی در بین نباشد.

مساءله 335 :

نگاه كردن به عورت دیگر حتی به عورت بچه ممیزی كه خوب و بد را می فهمد حرام است ولی زن و شوهر می توانند به تمام بدن یكدیگر چه ظاهر و چه باطن را نگاه كنند.

مساءله 336 :

نگاه كردن مرد به بدن مرد دیگر با قصد لذت و همچنین نگاه كردن زن به بدن زن دیگر با قصد لذت حرام است ، ولی بدون قصد لذت جایز است .

مساءله 337 :

اگر مرد برای معالجه زن نا محرم و یا زن برای معالجه مرد نامحرم ناچار شود كه او را نگاه كند و دست به بدن او بزند اشكال ندارد. ولی اگر با نگاه كردن بتواند معالجه كند نباید دست به بدن او بزند و اگر با دست زدن بتواند معالجه كند نباید نگاه كند.

مساءله 338 :

اگر انسان برای معالجه كسی ناچار شود كه به عورت او نگاه كند اشكال ندارد.

مساءله 339 :

نگاه كردن و دست زدن به بدن پیر زن و بچه غیر ممیز كه خوب و بد را نمی فهمد، بدون قصد لذت جایز است .

مساءله 340 :

نگاه كردن مرد به صورت زنی كه می خواهد با او ازدواج كند جایز است به شرط آنكه بداند كه مانع شرعی از ازدواج با او نیست و احتمال هم بدهد كه زن ازدواج را قبول می كند، و احتمال بدهد كه با این نگاه كردن اطلاع تازه ای پیدا می كند و با این شرائط، نگاه كردن فقط برای مرد جایز است ، اگر چه چند مرتبه باشد، بلكه ، چنین نگاه كردنی برای جلوگیری از نزاع بعد از عقد مستحب نیز هست و اجازه زن هم در آن لازم نیست .

و بنابر اظهر نگاه كردن به مو و محاسن دیگر آن زن هم با همین شرایط جایز است ، و وجهی دارد كه زن هم بتواند به مردی كه می خواهد با او ازدواج كند با شرایطی كه گفته شد نگاه كند.