کد مطلب:2757 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:338
چکیده
1- در هر دین و آیین پس از رحلت بنیان گذار آن دین ، اختلافاتی در میان پیروان دین رخ می دهد و این اختلافها گاه به قدری عمیق است كه سبب پیدایش مذاهب مختلف می گردد. موضوع این اختلافات متعدد است ولی مهمترین آنها اختلافات عقیدتی است كه محل بحث ماست .
2- علم فرق و مذاهب اسلامی علمی است كه به شیوه توصیفی و تاریخی درباره مذاهب اسلامی بحث می كند و به معرفی آنها می پردازد.
3- علم كلام اسلامی از هر سه لحاظ روش ، غایت و موضوع با علم فرق و مذاهب اسلامی تفاوت دارد. روش كلام ، عقلی - نقلی است ولی روش علم مذاهب صرفا نقلی و تاریخی است . غایت علم كلام استنباط عقاید و دفاع از آنهاست ولی غایت علم مذاهب معرفی مكاتب اعتقادی است . موضوع علم كلام ، اعتقادات دینی و موضوع علم مذاهب ، فرقه های اعتقادی است .
4- كتابهای نوشته شده در مورد ملل و نحل سه دسته اند: الف ) كتابهایی مثل ملل و نحل شهرستانی و الفصل ابن حزم كه همه فرق ، اعم از اسلامی و یا غیر اسلامی ، را معرفی می كنند؛ ب ) كتابهایی مثل مقالات الاسلامیین اشعری و الفرق بغدادی كه درباره همه مذاهب اسلامی است ؛ ج ) كتابهایی مثل فرق الشیعه نوبختی و المقالات اشعری كه مختص یكی از مذاهب اسلامی است .
5- پیدایش مذاهب مختلف در اثر پیدایش اختلافات میان مسلمانان بوده است كه علل این اختلافات عبارت اند از: الف ) خلاء رهبری مورد قبول همه مسلمین پس از پیامبر اكرم صلی الله علیه و آله ؛ ب ) تعصبات قبیله ای ؛ ج ) پیروی از هوای نفس گرایش به منافع مادی و لجاجت ؛ د) فتوحات مسلمین و گسترش حوزه جغرافیایی اسلام و ورود ادیان و عقاید دیگر
6- اولین اختلاف اعتقادی مهم ، اختلاف بر سر امامت و خلافت پیامبر صلی الله علیه و آله بود كه سب پیدایش دو فرقه اهل تسنن و شیعه شد.
7- دومین اختلاف در سپاه امام علی علیه السلام در سالهای 36 و 37 ه رخ داد كه مبداء پیدایش فرقه خوارج شد. فرقه های مرجئه و معتزله نیز در واكنش به آرای خوارج شكل گرفتند.
8- اختلاف سوم در مورد مساءله جبر و اختیار انسان بود كه به پدید آمدن فرقه جبریه و قدریه انجامید.
2- علم فرق و مذاهب اسلامی علمی است كه به شیوه توصیفی و تاریخی درباره مذاهب اسلامی بحث می كند و به معرفی آنها می پردازد.
3- علم كلام اسلامی از هر سه لحاظ روش ، غایت و موضوع با علم فرق و مذاهب اسلامی تفاوت دارد. روش كلام ، عقلی - نقلی است ولی روش علم مذاهب صرفا نقلی و تاریخی است . غایت علم كلام استنباط عقاید و دفاع از آنهاست ولی غایت علم مذاهب معرفی مكاتب اعتقادی است . موضوع علم كلام ، اعتقادات دینی و موضوع علم مذاهب ، فرقه های اعتقادی است .
4- كتابهای نوشته شده در مورد ملل و نحل سه دسته اند: الف ) كتابهایی مثل ملل و نحل شهرستانی و الفصل ابن حزم كه همه فرق ، اعم از اسلامی و یا غیر اسلامی ، را معرفی می كنند؛ ب ) كتابهایی مثل مقالات الاسلامیین اشعری و الفرق بغدادی كه درباره همه مذاهب اسلامی است ؛ ج ) كتابهایی مثل فرق الشیعه نوبختی و المقالات اشعری كه مختص یكی از مذاهب اسلامی است .
5- پیدایش مذاهب مختلف در اثر پیدایش اختلافات میان مسلمانان بوده است كه علل این اختلافات عبارت اند از: الف ) خلاء رهبری مورد قبول همه مسلمین پس از پیامبر اكرم صلی الله علیه و آله ؛ ب ) تعصبات قبیله ای ؛ ج ) پیروی از هوای نفس گرایش به منافع مادی و لجاجت ؛ د) فتوحات مسلمین و گسترش حوزه جغرافیایی اسلام و ورود ادیان و عقاید دیگر
6- اولین اختلاف اعتقادی مهم ، اختلاف بر سر امامت و خلافت پیامبر صلی الله علیه و آله بود كه سب پیدایش دو فرقه اهل تسنن و شیعه شد.
7- دومین اختلاف در سپاه امام علی علیه السلام در سالهای 36 و 37 ه رخ داد كه مبداء پیدایش فرقه خوارج شد. فرقه های مرجئه و معتزله نیز در واكنش به آرای خوارج شكل گرفتند.
8- اختلاف سوم در مورد مساءله جبر و اختیار انسان بود كه به پدید آمدن فرقه جبریه و قدریه انجامید.