کد مطلب:27789 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:288
مردی میانه بالا كه به كوتاهی و چاقی نزدیك تر می نمود. از خوش سیماترین مردم بود و رویش گویی ماه شب چهارده. پُرتبسّم، گندمگونِ مایل به سبزه، چشمانش سیاه و درشت و اندكی خمار. موی جلوی سرش ریخته بود. گردنش گویی جام نقره بود. ریشش پُر پشت بود و موهای سپیدش را رنگ نمی كرد. چهارشانه بود. كف دستانش زبر، و دست و مچ او محكم و سینه اش پهن بود. شكم داشت. مَفصل هایش سِتَبر، ماهیچه های ساعد و ساق پایش ستبر و سرِ آنها باریك بود. چون راه می رفت، می خرامید و هرگاه به میدان جنگ می رفت، به شتاب می رفت. 47. الطبقات الكبری - به نقل از اسحاق بن عبد اللَّه بن ابی فروه -: از ابو جعفر محمّد بن علی علیهما السلام (امام باقر) پرسیدم: علی علیه السلام چگونه بود؟ فرمود: «مردی به شدّتْ گندمگون، چشمانش درشت و فروهشته، و دارای شكم بود. موی جلوی سرش ریخته بود و [قدش] به كوتاهی نزدیك تر می نمود».[1]. 48. الغارات - به نقل از قدامة بن عتّاب -: علی علیه السلام، فربه شكم و یال و كوپال دار بود. ماهیچه های ساعدش ستبر و سرِ آنها باریك، و ماهیچه های ساق پایش ستبر و سر آنها باریك بود.[2]. 49. مناقب آل أبی طالب - به نقل از مغیره -: علی علیه السلام به هیئت شیر بود. آنچه از آن ستبر است، از آنِ علی علیه السلام هم ستبر بود، و آنچه باریك است، باریك.[3]. 50. الكامل فی التاریخ: علی علیه السلام بالاتر از میانه بالا بود. ماهیچه های ساعدش ستبر و سرِ آنها باریك، و ماهیچه های ساق پایش نیز ستبر و سر آنها باریك بود. از خوش سیماترین مردم بود و موهای سپیدش را رنگ نمی كرد و پُرتبسّم بود.[4]. 51. مقاتل الطالبیّین: گندمگون، میانه بالا و به كوتاهی نزدیك تر بود. فربه شكم، انگشتانش باریك، ساعدهایش ستبر و ساق هایش باریك بود. چشمانش اندكی خمار، ریشش زیاد، موی جلوی سرش ریخته و پیشانی اش بلند بود.[5]. 52. فضائل الصحابة - به نقل از ابو اسحاق -: پدرم گفت: پسركم! می خواهی امیر مؤمنان علی را به تو نشان دهم؟ گفتم: آری. پس مرا بر سر دستانش بلند كرد و من مردی را دیدم كه موی سر و صورتش سفید بود و موی جلوی سرش ریخته بود. فربه شكم و چهارشانه بود.[6]. 53. مقاتل الطالبیّین - به نقل از داوود بن عبد الجبّار از ابو اسحاق -: پدرم مرا روز جمعه به درون مسجد برد و بلندم كرد. پس علی علیه السلام را دیدم كه بر منبر سخنرانی می كند. سالخورده بود. موهای جلوی سرش ریخته بود. بلند پیشانی و چهارشانه بود. ریشش سینه اش را پوشانده بود و چشمانش اندكی خمار بود. به پدرم گفتم: پدر! این كیست؟ گفت: این، علی بن ابی طالب علیه السلام، پسر عموی پیامبر خدا و برادر پیامبر خدا و وصیّ پیامبر خدا و امیر مؤمنان است.[7]. 54. الطبقات الكبری - به نقل از رزام بن سعد ضبّی -: شنیدم كه پدرم علی علیه السلام را توصیف می كند و می گوید: مردی بود بلندتر از میانه بالا. شانه هایش ستبر و ریشش بلند بود و اگر [از دور] به او می نگریستی، می توانستی بگویی كه گندمگون است، و اگر از نزدیك در او دقّت می كردی، می گفتی: به سبزه از گندمگون، نزدیك تر است.[8]. 55. وقعة صفّین: علی علیه السلام چشمانش درشت و سیاه و چهره اش از زیبایی، گویی ماه شبِ چهارده بود. شكمش فربه، سینه اش پهن، كف دستانش زِبر، استخوان هایش ستبر و گردنش گویی جام نقره بود. موهای جلوی سرش ریخته بود و در سرش مویی نبود، جز موهایی تُنُك در پشت. یال و كوپالی همچون شیر ژیان داشت. چون راه می رفت، می خرامید و پیكرش روان می شد. پشت گردنش به سان كوپال گاو نَر بود. بازویش از ساعدش قابل تشخیص نبود و كاملاً در هم پیچیده بود. مچ دست كسی را نگرفت، جز آن كه نفسش بند آمد و تاب دم برآوردن نیاورد. به سبزه می زد. بینی اش كوتاه و ظریف بود. هرگاه به سوی میدان جنگ حركت می كرد، به شتاب می رفت و خداوند، او را با عزّت و نصرتش تأیید می كرد.[9]. 56. المناقب - به نقل از محمّد بن حبیب بغدادی (صاحب المحبّر) در بیان اوصاف علی علیه السلام -: گندمگون، خوش سیما و مفصل هایش ستبر بود.[10]. 57. تاریخ دمشق - به نقل از مُدرِك -: علی علیه السلام را دیدم كه موهایش بلند و از خوش سیماترینِ مردمان بود.[11]. 58. نثر الدرّ: علی علیه السلام از صفین بازگشت، در حالتی كه گویی [موی] سر و ریشش پنبه است. پس به ایشان گفته شد: ای امیر مؤمنان! چرا [آنها را] رنگ نمی كنی ؟ فرمود: «حنا، زینت است و ما قومی اندوهناكیم».[12]. 59. مناقب آل أبی طالب - به نقل از ابن اسحاق و ابن شهاب -: ثبیت خادم، در دوران زندگی امیر مؤمنان، [وصف] صورت و سیمای آن حضرت را نوشته بود. این نوشته به دست عمرو عاص رسید. پس روی در هم كشید و آن را پاره پاره كرد و [به جای آن] نوشت: «ابو تراب، كاملاً گندمگون، بزرگ شكم و ساقْ باریك بود» و از این گونه چیزها. از این رو، در توصیفش اختلاف ایجاد شد.[13].
متون تاریخی و حدیثی، سیمای امام علی علیه السلام را در هنگام ولادت و یا در كودكی اش به ما نشان نمی دهند و از این رو، آنچه در پی می آید، سیما و اندام زیبای حضرت را در روزگار خلافتش ترسیم می كند و در پرتو این متون، می توانیم آن حضرت را چنین توصیف كنیم:
گفتنی است: علت برخی اختلاف نقل ها و تحریفات در توصیف امام علی علیه السلام، از این نقل، فهمیده می شود و این نقل، نشان می دهد كه دشمنان آن حضرت، به تحریف واقعیت های تاریخی و شخصیت معنوی آن حضرت بسنده نكرده، مشخصات ظاهری آن امام بزرگوار را نیز به گونه ای دیگر جلوه داده اند. )م(.