کد مطلب:278530 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:273
روایات
1- در حدیث لوح از امام صادق علیه السلام آمده است: «بسم الله الرحمن الرحیم، این پیامی است از سوی خدای مقتدر شكست ناپذیر كه در ساخته و پرداخته اش هیچ عیب و نقصی نیست، خطاب به محمد؛ پیامبر، نور، نماینده و پرده دار او و راهنمای بندگانش به سوی خدا، كه روح الامین- جبرئیل علیه السلام - آن را از جانب پروردگار بر او نازل كرد.» آنگاه رشته ی كلام به بیان نام ائمه علیهم السلام كشانده شده تا به حسن بن علی علیهما السلام رسیده و حدیث قدسی چنین ادامه می یابد: «سرانجام سلسله ی امامت را به فرزندش
[ صفحه 37]
م ح م د كه مایه رحمت برای جهان و اهل آن است كامل فرمود، او كمال فرمود، او كمال موسی، درخشش عیسی و پایداری و استقامت ایوب، همه را داراست، اولیاء من در زمان - غیبت- او- نزد جهال و ستمگران عالم - خوار و بی ارزشمند، سرشان از پیكر جدا شده و گویی سرهای كفار ترك و دیلم است كه پادشاهان به یكدیگر پیشكش می كنند، كشته می شوند، به آتش سوزانده می شوند، ترسان و هراسان و - از ترس جان و دینشان - لرزانند، زمین از خونشان رنگین می شود، ناله سوزناك و فریاد- وامظلوما- در بین همسران و خانواده شان به آسمان می رود. اینان به حق و بی شك اولیاء من هستند...» [1] .
2- از امام باقر علیه السلام نقل شده است: «موسی علیه السلام در سفر [2] اول نگاه كرد و آنچه را به قائم آل محمد داده می شود دید. عرض كرد: «پروردگارا مرا قائم آل محمد قرار بده»، پیام آمد: «او از نسل احمد است.» آنگاه موسی در سفر دوم نظر انداخت و درست همان چیزی را كه در سفر اول دیده بود در آن نیز همان را یافت و همان درخواست را كرد و همان جواب را شنید، سپس در سفر سوم نیز همان دید، و همان گفت و شنود تكرار شد.» [3] .
3- از قول پیامبر در بخشی از یك حدیث قدسی طولانی چنین نقل شده است: «خدای عزوجل به پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم فرمود: من علی را وزیر و در بین اهل بیت و امتت جانشین بعد از تو قرار دادم، و از نسلت، از طریق زهرای بتول یازده جانشین مهدی
[ صفحه 38]
(به حق راه یافته) به تو عنایت كردم كه آخرین آنها مردی است كه عیسی بن مریم به امامت او نماز گزارد، او زمین را همانگونه كه از ستم پر شده است از عدالت سرشار خواهد كرد، به دست او انسانها را از هلاكت نجات بخشم و گمراهان را به راست راهبری كنم، دیده ی كوران باز كنم و بیماران را شفا دهم.» [4] .
4- از امام صادق علیه السلام به نقل از امام باقر علیه السلام به نقل از جدش به نقل از رسول الله صلی الله علیه و آله و سلم آمده است: «امام قائم از فرزندان من است، نامش نام من، كنیه اش كنیه ی من، سیما و قامتش چون سیما و قامت من و سیره و روشش، سیره و روش من است، مردم را بر دین و آیئن من استوار نماید و به كتاب خدای عزوجل فراخواند هر كه او را اطاعت كند، مرا اطاعت كرده است و هر كه از او سرپیچی كند مرا سرپیچی كرده است. آن كسی كه در غیبتش او را منكر شود مرا منكر شده و دروغ پندارنده ی او مرا به دروغ نسبت داده، پذیرنده او را به راستی، مرا به درستی باور داشته است. من از كسانی كه سخن مرا درباره ی - وجود و غیبت و فرج و قیام - او تكذیب می كنند و امتم را از راه او منحرف می نمایند به خدا شكایت می برم، (وسیعلم الذین ظلموا ای منقلب ینقلبون) [5] « [6] .
5- از امام صادق علیه السلام به نقل از پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم آمده است كه به علی علیه السلام فرمود: «بدان كه فرزندم از ستمكاران در حق تو و حق شیعیانت، در دنیا انتقام خواهد كشید و در آخرت خداوند آنها را عذاب خواهد كرد.» سلمان سوال كرد: «یا رسول الله او كیست؟» پیامبر فرمود: «نهمین فرزند از نسل پسرم حسین است كه بعد از غیبتی طولانی ظاهر خواهد شد و دین و فرمان خدا را به صدای رسا به جهانیان خواهد رساند و از دشمنان خدا انتقام خواهد كشید و زمین را همان طور كه از ظلم و ستم پر شده است از عدل و داد سرشار خواهد كرد.» [7] .
[ صفحه 39]
6- اصبغ بن نباته می گوید: «دیدم امیرالمؤمنین علیه السلام در حالی كه در فكر فرو رفته است روی زمین خطوطی رسم می كند. گفتم: «چه شده است شما را می بینم كه در اندیشه اید بر زمین خط می كشید، آیا علاقه و تمایلی به خاك و زمین پیدا كرده اید؟»
امام فرمود: «نه به خدا قسم، من هرگز به زمین و دنیا علاقه ای نداشته ام، اما در اندیشه ی كسی هستم كه از نسل من متولد می شود؛ یازدهمین فرزندم كه مهدی است و زمین را همانگونه كه از ستم پر شده است از عدل و داد سرشار خواهد كرد، او دوران غیبتی خواهد داشت كه در آن گروهی نسبت به آن گمراه می شوند و عده ای به راه درست قدم می نهند.»- اصبغ می گوید- گفتم: «یا امیرالمؤمنین! واقعا چنین چیزی اتفاق خواهد افتاد؟» فرمود: «آری چنین است و او پا به عرصه هستی خواهد نهاد، [8] اما ای اصبغ دست تو از فهم این مطلب كوتاه است، آن رهیافتگان، نیكان امت پیامبر و ابرار عترت او هستند.» گفتم: «بعد از آن چه خواهد شد؟» فرمود: «خدا هر چه اراده كند به انجام خواهد رساند، او اراده و اهدافی دارد- كه به آنها جامه ی ظهور و تحقق خواهد پوشاند-» [9] .
7- ابی وایل می گوید: امیرالمؤمنین علیه السلام به فرزندش حسین علیه السلام نگاه كرد و فرمود: «این پسرم سید و سالار است همان طور كه خداوند سید و آقایش نامیده است و از نسل او فرزندی همنام پیامبرتان كه در سیما و اندام و اخلاق و رفتار شبیه اوست متولد خواهد شد و در دوران بیخبری و گمراهی مردم و نابودی حق و غلبه ستم خروج خواهد نمود، به خدا قسم خروج او حتمی است و گرنه گردن زده خواهد
[ صفحه 40]
شد. [10] اهل آسمان و ملائك از خروج او خوشحال می شوند و زمین را همانگونه كه از ستم پر شده است از عدل و داد سرشار خواهد نمود.» [11] .
8- ابی سعید عقیصاء می گوید: هنگامی كه امام مجتبی علیه السلام با معاویه صلح كرد مردم به محضرش شرفیاب شده و عده ای از آنها به خاطر این مصالحه، آن بزرگوار را سرزنش می كردند.حضرت فرمود: «وای بر شما! شما نمی دانید من چه كاری انجام دادم. به خدا قسم آنچه من كردم برای شیعیانم از تمام عالم و آنچه خورشید بر آن می تابد بهتر و پر سودتر است.» تا جایی كه فرمود: «آیا نمی دانید هیچیك از ما اهل بیت از تن دادن به نوعی بیعت با جبار زمانش خلاصی ندارد مگر قائم كه عیسی روح الله نمازش را به او اقتدا خواهد كرد. خداوند عزوجل زمان ولادت او و نیز خودش را از دیده ی مردم پنهان می كند تا در زمان ظهور، در گرو بیعت با كسی نباشد، او نهمین فرزند برادرم حسین است، پسر سرور كنیزان عالم، خداوند در دوره غیبت عمرش را طولانی می كند آنگاه به قدرت خویش در سیمای رشیدی جوانتر از چهل ساله، بر خلق، آشكارش خواهد فرمود تا مردم بدانند كه خداوند بر انجام هر كاری تواناست.» [12] .
9- از امام باقر علیه السلام در بخشی از یك حدیث چنین آمده است: حسین علیه السلام فرمود: خداوند قائم ما را ظاهر می كند واز ستمكاران انتقام می كشد.» به ایشان عرض شد: «یا بن رسول الله! قائم شما چه كسی است؟» فرمود: «هفتمین از نسل فرزندم محمد بن علی (امام باقر)، او حجه بن الحسن بن علی بن محمد بن علی بن موسی بن
[ صفحه 41]
جعفر بن محمد بن علی فرزندم (امام سجاد) است، اوست كه مدتی طولانی پنهان است، سپس ظاهر می شود و زمین را همان طور كه از ستم پر شده است از عدل و داد سرشار خواهد كرد.» [13] .
10- ابو حمزه ثمالی از امام سجاد علیه السلام نقل می كند كه فرمود: «اولوا الارحام بعضهم اولی ببعض فی كتاب الله) [14] و آیه (و جعلها كلمه باقیه فی عقبه) [15] در مورد ما نازل شده و امامت بعد از حسین بن علی بن ابی طالب علیهم السلام تا روز قیامت در خاندان ماست. و قائم ما دو غیبت دارد كه یكی از دیگری طولانی تر است، اولی مدت شش سال و شش ماه و شش روز [16] و دومی آن قدر طول می كشد كه بیشتر معتقدان به غیبت هم از اعتقاد به خود بر می گردند و تنها كسانی بر این اعتقاد باقی می مانند كه دارای یقینی محكم و شناختی درست باشند و نسبت به آنچه ما می گوییم كمترین ناباوری و دلتنگی در پذیرش به خود راه ندهند و كاملا گوش به فرمان ما باشند.» [17] .
11- ابو حمزه ثمالی می گوید: روزی در خدمت امام باقر علیه السلام بودم، وقتی مردم از حضورش مرخص و پراكنده شدند خطاب به من فرموند: «ای ابا حمزه از مسائل مسلم و حتمی در نزد خداوند كه به هیچ رو قابل تغییر نیست قیام قائم ماست، پس هر كه در آنچه می گویم شك كند خدا را در حالی ملاقات خواهد كرد كه به او كفر ورزیده و او را انكار كرده باشد.» سپس فرمود: «پدر و مادرم فدای آنكه همنام من است و كنیه اش همان كنیه من می باشد و هفتمین فرزند از نسل من است. پدرم فدای آنكه بعد از پرشدن زمین از ناراستی و ستم، آن را از عدل و داد سرشار
[ صفحه 42]
خواهد كرد.» سپس فرمود: «ای ابا حمزه هر كه او را درك كند و آن گونه كه به پیامبر و امیرالمؤمنین علیهما السلام معتقد و تسلیم آنها بوده، به او معتقد و تسلیم او نباشد، خداوند بهشت را بر او حرام می كند، جایگاهش جهنم خواهد بود- او ستمكار است - و جایگاه ستمكاران، بدجایگاهی است.» [18] .
12- محمد بن زیاد ازدی می گوید: از آقایم موسی بن جعفر علیهما السلام در مورد آیه (واسبغ علیكم نعمه ظاهره و باطنه) [19] سوال كردم، حضرت فرمود: «نعمت ظاهری، امام ظاهر و آشكار است و نعمت باطنی امام غایب است.» عرض كردم: «آیا در بین ائمه كسی هست كه غایب شود؟» فرمود: «آری، جسمش از دیدگان مردم پنهان می شود اما یادش از دلهای مؤمنین غایب نیست، او دوازدهمین ماست، خداوند هر سختی را بر او آسان می سازد و هر مشكلی را برایش ساده می نماید، گنجینه های زمین را بر او آشكار می سازد، مسافتهای دور و اموری را كه غیر ممكن به نظر می رسد برایش نزدیك و ممكن می كند، ستمگران سركش را به خاك می افكند و به دست او دیو سیرتان نافرمان را نابود می نماید، او فرزند سرور كنیزان عالم است كه تولدش از مردم پنهان است، نامیدن او به اسم برای مردم جایز نیست تا وقتی خداوند او را برایشان ظاهر كند وبه دست او زمین مالامال از ستم را از عدل و داد پر كند.» [20] .
13- از اباصلت هروی نقل شده است كه گفت: شنیدم دعبل خزاعی [21] .
[ صفحه 43]
می گوید: قصیده ای سرودم و برای آقایم علی بن موسی الرضا علیه السلام خواندم كه بیت نخستین آن چنین است:
مدارس آیات خلت من تلاوه
و منزل وحی مقفر العرصات [22] .
وقتی به اینجا رسیدم كه:
خروج امام لا محاله خارج
یقوم علی اسم الله و البركات
یمیز فینا كل حق و باطل
و یجزی علی النماء و النقمات [23] .
امام رضا علیه السلام سخت گریست آنگاه سر مبارك خویش را بلند كرد و فرمود: «ای خزاعی این دو بیت را روح القدس از زبان تو سروده است. آیا می دانی این امام كیست و چه وقت قیام خواهد كرد؟» عرض كردم: «نه، مولای من، من فقط شنیده ام كه از شما اهل بیت امامی ظهور خواهد كرد كه زمین را از تباهی و آلودگی پاك می كند و آن را از عدل سرشار می كند.» پس امام علیه السلام فرمود: امام بعد از من فرزندم محمد، بعد از محمد فرزندش علی، پس از علی فرزندش حسن و بعد از او فرزندش حجت قائم است كه در زمان غیبت، ظهورش را انتظار می كشند و وقتی ظاهر شد همه چیز و همه كس به فرمان اوست. اگر از دنیا حتی یك روز باقی نمانده باشد [24] خداوند آن روز را آنقدر طولانی خواهد كرد تا او ظهور كند و زمین مالامال از ستم را پر از عدل و داد نماید».... [25] .
14- از عبدالعزیز حسنی نقل شده است كه گفت: «بر مولایم محمد بن
[ صفحه 44]
علی علیهما السلام (امام جواد) وارد شدم در حالی كه قصدم این بود از ایشان در مورد قائم سوال كنم و بپرسم كه آیا او همان مهدی است یا غیر از مهدی كس دیگری امام قائم است؟ قبل از اینكه من لب به سخن باز كنم امام جواد خود خطاب به من فرمود: «یا ابا القاسم! قائم ما همان مهدی است كه باید در زمان غیبت منتظر او بود و پس از ظهور به فرمانش گردن نهاد، او سومین فرزند از نسل من است، به خدایی كه محمد را به پیامبری برگزید و امامت را مخصوص ما اهل بیت قرار داد، اگر از دنیا حتی یك روز باقی نمانده باشد خداوند آن روز را آن قدر طولانی خواهد كرد تا او ظهور كند و زمین مالامال از ستم را از عدل و داد پر نماید. خداوند در یك شب كار او را درست خواهد كرد و اسباب فرجش را مهیا خواهد نمود، چنانكه موسی كلیم الله علیه السلام برای گرفتن قطعه ای آتش و گرم كردن خانواده اش از آنها جدا شد اما در حالی به سوی آنها برگشت كه به پیامبری و نبوت رسیده بود [26] - در حالی كه گمان چنین تحول بزرگی وجود نداشت-.» سپس امام علیه السلام فرمود: «ارزشمندترین اعمال شیعیان ما انتظار فرج است.» [27] .
15- ابو هاشم جعفری می گوید: از امام هادی علیه السلام شنیدم كه می فرمود: «جانشین من پسرم حسن است، با جانشین بعد از من جانشین چه خواهید كرد؟ گفتم: «فدایت شوم چرا چنین سوالی می فرمایید؟» فرمود: «زیرا سیما و قامت او را نمی بینید و جایز نیست كه او را با نامش یاد كنید.» عرض كردم: پس چطور او را یاد كنیم؟» فرمود: «بگویید حجت آل محمد صلی الله علیه و آله و سلم». [28] .
16- از محمد بن عبدالجبار نقل شده كه گفت: «به مولایم حسن بن علی علیهما السلام (امام عسكری) عرض كردم: «یا بن رسول الله، خداوند مرا بلاگردانت كند، دوست دارم بدانم بعد از شما امام و حجت خدا بر مردم كیست.»امام علیه السلام فرمود: «امام و
[ صفحه 45]
حجت خدا بعد از من پسرم است، همنام و هم كنیه پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم، او آخرین حجت خدا و پایانبخش خلفای الهی است.» عرض كردم: «یا بن رسول الله، او از كدام زن متولد می شود؟» فرمود: «از نوه ی قیصر پادشاه روم، اما متولد می شود و برای مدتی طولانی از دیدگان مردم پنهان می ماند، آنگاه ظهور می نماید.» [29] .
17- موسی بن جعفر بغدادی می گوید: از امام حسن عسكری علیه السلام شنیدم كه می فرماید: «گویی می بینم كه در مورد جانشین من دچار اختلاف شده اید، پس بدانید كه اگر كسی امامان بعد از پیامبر را قبول داشته باشد اما فرزند مرا انكار كند مثل كسی است كه تمام پیامبران الهی را قبول داشته باشد اما پیامبری حضرت محمد صلی الله علیه و آله و سلم را انكار كند، و كسی كه حضرت محمد را انكار كند مثل كسی است كه تمام پیامبران را انكار كرده است، زیرا گردن نهادن به آخرین فرد ما مثل فرمانبرداری از اولین ماست و منكر آخرین فرد ما همچون منكر اولین ماست. توجه داشته باشید كه فرزندم غیبتی خواهد داشت كه عموم مردم غیر از آنهایی كه خداوند از لغزش حفظشان كند به شك و تردید خواهند افتاد.» [30] .
[ صفحه 37]
م ح م د كه مایه رحمت برای جهان و اهل آن است كامل فرمود، او كمال فرمود، او كمال موسی، درخشش عیسی و پایداری و استقامت ایوب، همه را داراست، اولیاء من در زمان - غیبت- او- نزد جهال و ستمگران عالم - خوار و بی ارزشمند، سرشان از پیكر جدا شده و گویی سرهای كفار ترك و دیلم است كه پادشاهان به یكدیگر پیشكش می كنند، كشته می شوند، به آتش سوزانده می شوند، ترسان و هراسان و - از ترس جان و دینشان - لرزانند، زمین از خونشان رنگین می شود، ناله سوزناك و فریاد- وامظلوما- در بین همسران و خانواده شان به آسمان می رود. اینان به حق و بی شك اولیاء من هستند...» [1] .
2- از امام باقر علیه السلام نقل شده است: «موسی علیه السلام در سفر [2] اول نگاه كرد و آنچه را به قائم آل محمد داده می شود دید. عرض كرد: «پروردگارا مرا قائم آل محمد قرار بده»، پیام آمد: «او از نسل احمد است.» آنگاه موسی در سفر دوم نظر انداخت و درست همان چیزی را كه در سفر اول دیده بود در آن نیز همان را یافت و همان درخواست را كرد و همان جواب را شنید، سپس در سفر سوم نیز همان دید، و همان گفت و شنود تكرار شد.» [3] .
3- از قول پیامبر در بخشی از یك حدیث قدسی طولانی چنین نقل شده است: «خدای عزوجل به پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم فرمود: من علی را وزیر و در بین اهل بیت و امتت جانشین بعد از تو قرار دادم، و از نسلت، از طریق زهرای بتول یازده جانشین مهدی
[ صفحه 38]
(به حق راه یافته) به تو عنایت كردم كه آخرین آنها مردی است كه عیسی بن مریم به امامت او نماز گزارد، او زمین را همانگونه كه از ستم پر شده است از عدالت سرشار خواهد كرد، به دست او انسانها را از هلاكت نجات بخشم و گمراهان را به راست راهبری كنم، دیده ی كوران باز كنم و بیماران را شفا دهم.» [4] .
4- از امام صادق علیه السلام به نقل از امام باقر علیه السلام به نقل از جدش به نقل از رسول الله صلی الله علیه و آله و سلم آمده است: «امام قائم از فرزندان من است، نامش نام من، كنیه اش كنیه ی من، سیما و قامتش چون سیما و قامت من و سیره و روشش، سیره و روش من است، مردم را بر دین و آیئن من استوار نماید و به كتاب خدای عزوجل فراخواند هر كه او را اطاعت كند، مرا اطاعت كرده است و هر كه از او سرپیچی كند مرا سرپیچی كرده است. آن كسی كه در غیبتش او را منكر شود مرا منكر شده و دروغ پندارنده ی او مرا به دروغ نسبت داده، پذیرنده او را به راستی، مرا به درستی باور داشته است. من از كسانی كه سخن مرا درباره ی - وجود و غیبت و فرج و قیام - او تكذیب می كنند و امتم را از راه او منحرف می نمایند به خدا شكایت می برم، (وسیعلم الذین ظلموا ای منقلب ینقلبون) [5] « [6] .
5- از امام صادق علیه السلام به نقل از پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم آمده است كه به علی علیه السلام فرمود: «بدان كه فرزندم از ستمكاران در حق تو و حق شیعیانت، در دنیا انتقام خواهد كشید و در آخرت خداوند آنها را عذاب خواهد كرد.» سلمان سوال كرد: «یا رسول الله او كیست؟» پیامبر فرمود: «نهمین فرزند از نسل پسرم حسین است كه بعد از غیبتی طولانی ظاهر خواهد شد و دین و فرمان خدا را به صدای رسا به جهانیان خواهد رساند و از دشمنان خدا انتقام خواهد كشید و زمین را همان طور كه از ظلم و ستم پر شده است از عدل و داد سرشار خواهد كرد.» [7] .
[ صفحه 39]
6- اصبغ بن نباته می گوید: «دیدم امیرالمؤمنین علیه السلام در حالی كه در فكر فرو رفته است روی زمین خطوطی رسم می كند. گفتم: «چه شده است شما را می بینم كه در اندیشه اید بر زمین خط می كشید، آیا علاقه و تمایلی به خاك و زمین پیدا كرده اید؟»
امام فرمود: «نه به خدا قسم، من هرگز به زمین و دنیا علاقه ای نداشته ام، اما در اندیشه ی كسی هستم كه از نسل من متولد می شود؛ یازدهمین فرزندم كه مهدی است و زمین را همانگونه كه از ستم پر شده است از عدل و داد سرشار خواهد كرد، او دوران غیبتی خواهد داشت كه در آن گروهی نسبت به آن گمراه می شوند و عده ای به راه درست قدم می نهند.»- اصبغ می گوید- گفتم: «یا امیرالمؤمنین! واقعا چنین چیزی اتفاق خواهد افتاد؟» فرمود: «آری چنین است و او پا به عرصه هستی خواهد نهاد، [8] اما ای اصبغ دست تو از فهم این مطلب كوتاه است، آن رهیافتگان، نیكان امت پیامبر و ابرار عترت او هستند.» گفتم: «بعد از آن چه خواهد شد؟» فرمود: «خدا هر چه اراده كند به انجام خواهد رساند، او اراده و اهدافی دارد- كه به آنها جامه ی ظهور و تحقق خواهد پوشاند-» [9] .
7- ابی وایل می گوید: امیرالمؤمنین علیه السلام به فرزندش حسین علیه السلام نگاه كرد و فرمود: «این پسرم سید و سالار است همان طور كه خداوند سید و آقایش نامیده است و از نسل او فرزندی همنام پیامبرتان كه در سیما و اندام و اخلاق و رفتار شبیه اوست متولد خواهد شد و در دوران بیخبری و گمراهی مردم و نابودی حق و غلبه ستم خروج خواهد نمود، به خدا قسم خروج او حتمی است و گرنه گردن زده خواهد
[ صفحه 40]
شد. [10] اهل آسمان و ملائك از خروج او خوشحال می شوند و زمین را همانگونه كه از ستم پر شده است از عدل و داد سرشار خواهد نمود.» [11] .
8- ابی سعید عقیصاء می گوید: هنگامی كه امام مجتبی علیه السلام با معاویه صلح كرد مردم به محضرش شرفیاب شده و عده ای از آنها به خاطر این مصالحه، آن بزرگوار را سرزنش می كردند.حضرت فرمود: «وای بر شما! شما نمی دانید من چه كاری انجام دادم. به خدا قسم آنچه من كردم برای شیعیانم از تمام عالم و آنچه خورشید بر آن می تابد بهتر و پر سودتر است.» تا جایی كه فرمود: «آیا نمی دانید هیچیك از ما اهل بیت از تن دادن به نوعی بیعت با جبار زمانش خلاصی ندارد مگر قائم كه عیسی روح الله نمازش را به او اقتدا خواهد كرد. خداوند عزوجل زمان ولادت او و نیز خودش را از دیده ی مردم پنهان می كند تا در زمان ظهور، در گرو بیعت با كسی نباشد، او نهمین فرزند برادرم حسین است، پسر سرور كنیزان عالم، خداوند در دوره غیبت عمرش را طولانی می كند آنگاه به قدرت خویش در سیمای رشیدی جوانتر از چهل ساله، بر خلق، آشكارش خواهد فرمود تا مردم بدانند كه خداوند بر انجام هر كاری تواناست.» [12] .
9- از امام باقر علیه السلام در بخشی از یك حدیث چنین آمده است: حسین علیه السلام فرمود: خداوند قائم ما را ظاهر می كند واز ستمكاران انتقام می كشد.» به ایشان عرض شد: «یا بن رسول الله! قائم شما چه كسی است؟» فرمود: «هفتمین از نسل فرزندم محمد بن علی (امام باقر)، او حجه بن الحسن بن علی بن محمد بن علی بن موسی بن
[ صفحه 41]
جعفر بن محمد بن علی فرزندم (امام سجاد) است، اوست كه مدتی طولانی پنهان است، سپس ظاهر می شود و زمین را همان طور كه از ستم پر شده است از عدل و داد سرشار خواهد كرد.» [13] .
10- ابو حمزه ثمالی از امام سجاد علیه السلام نقل می كند كه فرمود: «اولوا الارحام بعضهم اولی ببعض فی كتاب الله) [14] و آیه (و جعلها كلمه باقیه فی عقبه) [15] در مورد ما نازل شده و امامت بعد از حسین بن علی بن ابی طالب علیهم السلام تا روز قیامت در خاندان ماست. و قائم ما دو غیبت دارد كه یكی از دیگری طولانی تر است، اولی مدت شش سال و شش ماه و شش روز [16] و دومی آن قدر طول می كشد كه بیشتر معتقدان به غیبت هم از اعتقاد به خود بر می گردند و تنها كسانی بر این اعتقاد باقی می مانند كه دارای یقینی محكم و شناختی درست باشند و نسبت به آنچه ما می گوییم كمترین ناباوری و دلتنگی در پذیرش به خود راه ندهند و كاملا گوش به فرمان ما باشند.» [17] .
11- ابو حمزه ثمالی می گوید: روزی در خدمت امام باقر علیه السلام بودم، وقتی مردم از حضورش مرخص و پراكنده شدند خطاب به من فرموند: «ای ابا حمزه از مسائل مسلم و حتمی در نزد خداوند كه به هیچ رو قابل تغییر نیست قیام قائم ماست، پس هر كه در آنچه می گویم شك كند خدا را در حالی ملاقات خواهد كرد كه به او كفر ورزیده و او را انكار كرده باشد.» سپس فرمود: «پدر و مادرم فدای آنكه همنام من است و كنیه اش همان كنیه من می باشد و هفتمین فرزند از نسل من است. پدرم فدای آنكه بعد از پرشدن زمین از ناراستی و ستم، آن را از عدل و داد سرشار
[ صفحه 42]
خواهد كرد.» سپس فرمود: «ای ابا حمزه هر كه او را درك كند و آن گونه كه به پیامبر و امیرالمؤمنین علیهما السلام معتقد و تسلیم آنها بوده، به او معتقد و تسلیم او نباشد، خداوند بهشت را بر او حرام می كند، جایگاهش جهنم خواهد بود- او ستمكار است - و جایگاه ستمكاران، بدجایگاهی است.» [18] .
12- محمد بن زیاد ازدی می گوید: از آقایم موسی بن جعفر علیهما السلام در مورد آیه (واسبغ علیكم نعمه ظاهره و باطنه) [19] سوال كردم، حضرت فرمود: «نعمت ظاهری، امام ظاهر و آشكار است و نعمت باطنی امام غایب است.» عرض كردم: «آیا در بین ائمه كسی هست كه غایب شود؟» فرمود: «آری، جسمش از دیدگان مردم پنهان می شود اما یادش از دلهای مؤمنین غایب نیست، او دوازدهمین ماست، خداوند هر سختی را بر او آسان می سازد و هر مشكلی را برایش ساده می نماید، گنجینه های زمین را بر او آشكار می سازد، مسافتهای دور و اموری را كه غیر ممكن به نظر می رسد برایش نزدیك و ممكن می كند، ستمگران سركش را به خاك می افكند و به دست او دیو سیرتان نافرمان را نابود می نماید، او فرزند سرور كنیزان عالم است كه تولدش از مردم پنهان است، نامیدن او به اسم برای مردم جایز نیست تا وقتی خداوند او را برایشان ظاهر كند وبه دست او زمین مالامال از ستم را از عدل و داد پر كند.» [20] .
13- از اباصلت هروی نقل شده است كه گفت: شنیدم دعبل خزاعی [21] .
[ صفحه 43]
می گوید: قصیده ای سرودم و برای آقایم علی بن موسی الرضا علیه السلام خواندم كه بیت نخستین آن چنین است:
مدارس آیات خلت من تلاوه
و منزل وحی مقفر العرصات [22] .
وقتی به اینجا رسیدم كه:
خروج امام لا محاله خارج
یقوم علی اسم الله و البركات
یمیز فینا كل حق و باطل
و یجزی علی النماء و النقمات [23] .
امام رضا علیه السلام سخت گریست آنگاه سر مبارك خویش را بلند كرد و فرمود: «ای خزاعی این دو بیت را روح القدس از زبان تو سروده است. آیا می دانی این امام كیست و چه وقت قیام خواهد كرد؟» عرض كردم: «نه، مولای من، من فقط شنیده ام كه از شما اهل بیت امامی ظهور خواهد كرد كه زمین را از تباهی و آلودگی پاك می كند و آن را از عدل سرشار می كند.» پس امام علیه السلام فرمود: امام بعد از من فرزندم محمد، بعد از محمد فرزندش علی، پس از علی فرزندش حسن و بعد از او فرزندش حجت قائم است كه در زمان غیبت، ظهورش را انتظار می كشند و وقتی ظاهر شد همه چیز و همه كس به فرمان اوست. اگر از دنیا حتی یك روز باقی نمانده باشد [24] خداوند آن روز را آنقدر طولانی خواهد كرد تا او ظهور كند و زمین مالامال از ستم را پر از عدل و داد نماید».... [25] .
14- از عبدالعزیز حسنی نقل شده است كه گفت: «بر مولایم محمد بن
[ صفحه 44]
علی علیهما السلام (امام جواد) وارد شدم در حالی كه قصدم این بود از ایشان در مورد قائم سوال كنم و بپرسم كه آیا او همان مهدی است یا غیر از مهدی كس دیگری امام قائم است؟ قبل از اینكه من لب به سخن باز كنم امام جواد خود خطاب به من فرمود: «یا ابا القاسم! قائم ما همان مهدی است كه باید در زمان غیبت منتظر او بود و پس از ظهور به فرمانش گردن نهاد، او سومین فرزند از نسل من است، به خدایی كه محمد را به پیامبری برگزید و امامت را مخصوص ما اهل بیت قرار داد، اگر از دنیا حتی یك روز باقی نمانده باشد خداوند آن روز را آن قدر طولانی خواهد كرد تا او ظهور كند و زمین مالامال از ستم را از عدل و داد پر نماید. خداوند در یك شب كار او را درست خواهد كرد و اسباب فرجش را مهیا خواهد نمود، چنانكه موسی كلیم الله علیه السلام برای گرفتن قطعه ای آتش و گرم كردن خانواده اش از آنها جدا شد اما در حالی به سوی آنها برگشت كه به پیامبری و نبوت رسیده بود [26] - در حالی كه گمان چنین تحول بزرگی وجود نداشت-.» سپس امام علیه السلام فرمود: «ارزشمندترین اعمال شیعیان ما انتظار فرج است.» [27] .
15- ابو هاشم جعفری می گوید: از امام هادی علیه السلام شنیدم كه می فرمود: «جانشین من پسرم حسن است، با جانشین بعد از من جانشین چه خواهید كرد؟ گفتم: «فدایت شوم چرا چنین سوالی می فرمایید؟» فرمود: «زیرا سیما و قامت او را نمی بینید و جایز نیست كه او را با نامش یاد كنید.» عرض كردم: پس چطور او را یاد كنیم؟» فرمود: «بگویید حجت آل محمد صلی الله علیه و آله و سلم». [28] .
16- از محمد بن عبدالجبار نقل شده كه گفت: «به مولایم حسن بن علی علیهما السلام (امام عسكری) عرض كردم: «یا بن رسول الله، خداوند مرا بلاگردانت كند، دوست دارم بدانم بعد از شما امام و حجت خدا بر مردم كیست.»امام علیه السلام فرمود: «امام و
[ صفحه 45]
حجت خدا بعد از من پسرم است، همنام و هم كنیه پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم، او آخرین حجت خدا و پایانبخش خلفای الهی است.» عرض كردم: «یا بن رسول الله، او از كدام زن متولد می شود؟» فرمود: «از نوه ی قیصر پادشاه روم، اما متولد می شود و برای مدتی طولانی از دیدگان مردم پنهان می ماند، آنگاه ظهور می نماید.» [29] .
17- موسی بن جعفر بغدادی می گوید: از امام حسن عسكری علیه السلام شنیدم كه می فرماید: «گویی می بینم كه در مورد جانشین من دچار اختلاف شده اید، پس بدانید كه اگر كسی امامان بعد از پیامبر را قبول داشته باشد اما فرزند مرا انكار كند مثل كسی است كه تمام پیامبران الهی را قبول داشته باشد اما پیامبری حضرت محمد صلی الله علیه و آله و سلم را انكار كند، و كسی كه حضرت محمد را انكار كند مثل كسی است كه تمام پیامبران را انكار كرده است، زیرا گردن نهادن به آخرین فرد ما مثل فرمانبرداری از اولین ماست و منكر آخرین فرد ما همچون منكر اولین ماست. توجه داشته باشید كه فرزندم غیبتی خواهد داشت كه عموم مردم غیر از آنهایی كه خداوند از لغزش حفظشان كند به شك و تردید خواهند افتاد.» [30] .
[1] الجواهر السنيه، ص 204- 203.
[2] سِفر به معني كتاب و سِفرهاي تورات نظير جزءهاي قرآن است.گفته شده است كه تورات داراي پنج سفر است، سفر اول شامل آغاز آفرينش و تاريخ از آدم تا يوسف عليهما السلام، سفر دوم مربوط به مصر و بني اسرائيل و ظهور موسي عليه السلام و هلاكت فرعون و درگذشت هارون عليه السلام ونزول الواح دهگانه، سفر سوم آموزش مختصر قوانين و احكام، سفر چهارم شامل تعداد و آمار بني اسرائيل و نحوه تقسيم زمين بين آنان و نمايندگاني كه موسي عليه السلام آنها را به شام گسيل داشت و اخبار مَنَ و سلوي و غمام (ابر)، سفر پنجم شامل بعضي از احكام و وفات هارون عليه السلام و خلافت يوشع عليه السلام. مترجم نقل از مجمع البحرين.
[3] اثبات الهداه، ج 3، ص 541، روايت 511.
[4] اثبات الهداه، ج 3، ص 588، روايت 809.
[5] شعرا: 227.
[6] اثبات الهداه، ج 3، ص 482، روايت 190.
[7] اثبات الهداه، ج 3، ص 569، روايت 679.
[8] جمله ي «كما انه مخلوق» كه متن فوق ترجمه ي آن است، ممكن است معاني متعدد و دقيقتري را در برداشته باشد در اينجا فقط عين عبارت از باب استعمال لفظ قبل از اتصاف ذات به مبدا اشقاق و مجاز بالمشارفه معني شده است يعني به كسي كه بعدا حتما خلق مي شود از هم اكنون مخلوق بگوييم.
در پايان همين فصل احتمالات معناي دقيقتر توسط مولف محترم ذكر شده است.مترجم.
[9] اثبات الهداه، ج 3، ص 461، روايت 108.
[10] پيداست كه مقصود گردن زده شدن آن حضرت توسط جباران و ستمگراني است كه هميشه كارشان ايستادن رو در روي حق بوده است. يعني اگر امام عليه السلام در زمان مقرر خروج ننمايد شرايط طوري خواهد شد كه به دست ستمكاران مي افتد وكشته مي شود و در آن صورت، غرض از زنده ماندن حجت در دوران طولاني غيبت، نقض خواهد شد، پس بنابراين ظهور آن حضرت، حتمي خواهد بود.مترجم.
[11] اثبات الهداه، ج 3، ص 505، روايت 308.
[12] بحار الانوار، ج 51، ص 132، روايت 1.
[13] اثبات الهداه، ج 3، ص 569، روايت 681.
[14] احزاب:6- خويشاوندان سببي[در حكم ارث يا غير آن]، در كتاب خدا بعضي بر بعضي ديگر مقدمند.
[15] زخرف:28-[خداپرستي و توحيد را]در ذريه اش كلمه ي باقيه و حقيقتي ثابت قرار داد.
[16] احتمالا در اينجا مقصود از غيبت اولي، غيبت از زمان تولد تا زماني كه بر پيكر مطهر پدرش امام عسكري عليهما السلام نماز خواند و اين غير از غيبت صغراي مشهور است.مترجم.
[17] بحار الانوار، ج 51، ص 134، روايت 1.
[18] اثبات الهداه، ج 3، ص 532، روايت 460.
[19] لقمان: 20- خداوند نعمت آشكار و پنهانش را بر شما افزايش داد و تمام كرد.
[20] بحار الانوار، ج 51، ص 150، روايت 2.
[21] دعبل بن علي خزاعي از شعراي متعهد شيعي معاصر حضرت رضا عليه السلام است كه بسيار مورد تاييد و تكريم آن حضرت بوده است. او با اشعار خود مظلوميت و حقانيت اهل بيت را فرياد كرده است.قصيده ي تائيه وي كه ابياتي از آن در متن آمده است معروف است. حكايات شيرين، درس آموز و برانگيزاننده دعبل و تعهد وي به مقام ولايت و ارادت وي به اهل بيت در كتب تاريخ و رجال و حديث نقل شده است.مترجم.
[22] خانه هايي كه جايگاه نزول وحي، تدريس آيات الهي و تفسير قرآن بود و اكنون از جور ستمگران از تلاوت آيات در آن خبري نيست و صحن و سراي آن از اين انوار تهي شده است.
[23] اگر نبود اميدم به - ظهور امامي كه بي ترديد به نام پروردگار و همراه با بركات الهي ظهور خواهد كرد؛ در ميان ما حق و باطل را از هم جدا كرده و مردم را بر نيك و بد اعمالشان جزاي خير و مكافات سخت خواهد داد- قلبم از اندوه و حسرت از هم مي شكافت.
[24] مقصود اين است كه كسي گمان نكند زمان غيبت طولاني شده و احتمال وجود امام غايب و ظهور او منتفي است، بلكه اين امر در علم خداوند حتمي است و از قدرت خداوند هم خارج نيست و استبعادي ندارد. مترجم.
[25] بحار الانوار، ج 51، ص 154، روايت 4.
[26] اشاره به آيات 10 تا 13 سوره ي طه و 7 تا 10 سوره ي نمل.
[27] بحار الانوار، ج 51، ص 156، روايت 1.
[28] بحارالانوار، ج 51، ص 158، روايت 1 از باب دهم.
[29] اثبات الهداه، ج 2، ص 569، روايت 680.
[30] بحارالانوار، ج 51، ص 160، روايت 6.