کد مطلب:28966 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:128

پیشتاز












«وَ السَّبِقُونَ السَّبِقُونَ * أُوْلَل-ِكَ الْمُقَرَّبُونَ».[1].

و پیشتازان، مقدّم اند. آنان اند همان مقرّبان [ خدا].

«وَ السَّبِقُونَ الْأَوَّلُونَ مِنَ الْمُهَجِرِینَ وَالْأَنصَارِ»[2].

و پیشتازانِ نخستین از مهاجران و انصار.

3092. الأمالی - به نقل از ابن عبّاس -:از پیامبر خدا درباره سخن خدا عزوجل:«و پیشتازان، مقدّم اند. آنان اند همان مقرّبان [ خدا]، در باغستان های پُر نعمت»، پرسیدم. فرمود:«جبرئیل به من گفت:این [ ها]، علی و پیروان اویند. آنان، پیشتازان به [ سوی] بهشت اند و به لطف خدا بر آنان، مقرّبان درگاه الهی اند».[3].

3093. پیامبر خدا:پیشتازان، سه نفرند:پیشتاز [ در ایمان آوردن] به موسی علیه السلام یوشع بن نون است، پیشتاز [ در ایمان آوردن] به عیسی علیه السلام صاحب یاسین است، و پیشتاز به محمّد، علی بن ابی طالب است.[4].

3094. امام علی علیه السلام - در زمان خلافت عثمان در خطابش به مهاجران و انصار -:شما را به خدا، آیا می دانید وقتی آیات «و پیشتازانِ نخستین از مهاجران و انصار» و «پیشتازان، مقدّم اند. آنان اند همان مقرّبان» نازل شد، از پیامبر خدا درباره آنها پرسیده شد، فرمود:«خداوند تعالی، آن را درباره پیامبران و اوصیای آنان فرستاده است و من، برترینِ پیامبران و رسولان خداوندم و علی بن ابی طالب، وصیّ من و برترینِ اوصیاست»؟

گفتند:خدا شاهد است كه آری![5].

3095. امام حسن علیه السلام:خداوند عزوجل فرموده است:«وَ السَّبِقُونَ السَّبِقُونَ * أُوْلَل-ِكَ الْمُقَرَّبُونَ و پیشتازان، مقدّم اند. آنان اند همان مقرّبان» و پدرم، پیشتازترینِ پیشتازان به سوی خداوند عزوجل و پیامبرش، و نزدیك ترینِ نزدیكان بود. همانا خداوند متعال فرمود:«لَا یَسْتَوِی مِنكُم مَّنْ أَنفَقَ مِن قَبْلِ الْفَتْحِ وَ قَتَلَ أُوْلَل-ِكَ أَعْظَمُ دَرَجَةً؛[6] كسانی از شما كه پیش از فتح [ مكّه] انفاق و جهاد كرده اند، [ با دیگران] یكسان نیستند. آنان به درجه بزرگ ترند». پدرم در اسلام و ایمان آوردن، نخستینِ آنان بود، و در مهاجرت و پیوستن به خدا و پیامبر خدا، اوّلینِ آنان بود، و در تلاش و گستردگی انفاق، نخستین آنان بود.

خداوند سبحان فرمود:«وَ الَّذِینَ جَآءُو مِن م بَعْدِهِمْ یَقُولُونَ رَبَّنَا اغْفِرْ لَنَا وَ لِإِخْوَ نِنَا الَّذِینَ سَبَقُونَا بِالْإِیمَنِ وَ لَا تَجْعَلْ فِی قُلُوبِنَا غِلاًّ لِّلَّذِینَء َامَنُواْ رَبَّنَآ إِنَّكَ رَءُوفٌ رَّحِیمٌ؛[7] و [ نیز] كسانی كه بعد از آنان (مهاجران و انصار) آمده اند [ و] می گویند:پروردگارا! بر ما و بر آن برادرانمان كه در ایمان آوردن بر ما پیشی گرفتند، ببخشای و در دل هایمان نسبت به كسانی كه ایمان آورده اند، [ هیچ گونه] كینه ای مگذار. پروردگارا! راستی كه تو رئوف و مهربانی».

پس مردم از بین همه ملّت ها به جهت پیشتازی او در ایمان به پیامبرش برای او استغفار می كنند، به خاطر آن كه هیچ كس در ایمان بر او پیشی نگرفت. خداوند متعال فرموده:«و پیشتازانِ نخستین از مهاجران و انصار، و كسانی كه با نیكوكاری از آنان پیروی كردند».

او پیشتازِ همه پیشتازان بود و خداوند، همان گونه كه پیشتازان را به بر جایْ ماندگان و دیرْپیوستگان برتری داده است، پیشتازِ پیشتازان را هم بر پیشتازان، برتری داده است.[8].

3096. الدرّ المنثور - به نقل از ابن عبّاس، درباره سخن خداوند متعال:«و پیشتازان، مقدّم اند» -:درباره حزقیل (مؤمن آل فرعون)، حبیب نجّار (كه در سوره یاسین یادشده) و علی بن ابی طالب علیه السلام نازل شده است. هر كدام از آنان، پیشتاز امّت خود هستند و علی علیه السلام در پیشتازی، برترینِ آنان است.[9].

ر. ك:ج 9، ص 163 (نخستین مسلمان).

شواهد التنزیل:297 - 291/1.









    1. واقعه، آیه 10 و 11.
    2. توبه، آیه 100.
    3. الأمالی، مفید:7/298، الأمالی، طوسی:104/72؛ شواهد التنزیل:927/295/2.
    4. المعجم الكبیر:11152/77/11، الصواعق المحرقة:125، البدایة والنهایة:231/1.
    5. كمال الدین:25/276، الاحتجاج:56/341/1، التحصین:632.
    6. حدید، آیه 10.
    7. حشر، آیه 10.
    8. الأمالی، طوسی:1174/563، بحار الأنوار:29/152/72.
    9. الدرّ المنثور:7/8.