کد مطلب:30007 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:107

ابوهَیثم












مالك بن تَیِّهان بن مالك كه به كُنیه اش (ابوهَیثم) مشهور است، جزو نخستین گروه انصار بود كه پیش از هجرت پیامبر صلی الله علیه وآله در مكّه ایمان آوردند.[1] او قبل از اسلام هم موحّد بود و از پرستش بت، تن می زد.[2].

ابوهیثم در تمام نبردهای پیامبر خدا شركت داشت[3] و از جمله كسانی است كه «حدیث غدیر» را روایت كرده اند.[4].

او از پیش گامان شناخت حق پس از پیامبر خداست كه پس از ایشان در شناخت خلافت حق، پیشتاز شد[5] و به دیگرسانی خلافت، تن نداد[6] و در زمره دوازده نفری بود كه در مسجد النبی، به دفاع از مولاعلیه السلام در برابر دگرگونی مسیر خلافت، فریاد اعتراض برآوردند.[7].

چنین بود كه ابو هیثم، از آغاز شكل گیری خلافت علی علیه السلام با ایشان همراه شد و همراه با عمّار بن یاسر، مسئول بیعت گرفتن از مردم شد.[8].

امام علیه السلام ابو هیثم را به همراه عمّار بن یاسر، بر بیت المال گمارد كه نشانی است از سلامت نفس او.[9].

علی علیه السلام در اوج تنهایی و در تنگنای سستی همراهانش، آن گاه كه با سوز و گداز، یاران استوار گامِ از دست رفته اش را یاد كرده است، از مالك بن تَیّهان نیز نام برده و بر نبودش تأسف خورده است.[10].

مورّخان در زمان درگذشت ابو هیثم، یكْ داستان نیستند؛ امّا از سخنانی كه علی علیه السلام ایراد نموده و از نبود او، عمّار و خزیمة بن ثابت ذو الشهادتین با سوز یاد كرده و فرموده است:«كجایند برادران من كه بر راه [ صحیح] رفتند و با حق گذشتند؟ كجاست عمّار؟ و كجاست ابن تیّهان؟ و كجاست ذو الشهادتین؟ و كجایند برادران همانند ایشان كه پیمان مرگ بستند و سرهایشان را برای فاجران فرستادند؟»، روشن می شود كه وی در صفّین به شهادت رسیده است.[11]. 197) ابن ابی الحدید[12] و علّامه محمّد تقی شوشتری[13] بر این نظر، تصریح كرده اند.









    1. الطبقات الكبری:448/3، سیر أعلام النبلاء:22/190/1، الاستیعاب:2286/404/3.
    2. الطبقات الكبری:448/3، سیر أعلام النبلاء:22/190/1.
    3. الطبقات الكبری:448/3، تاریخ الإسلام:221/3، سیر أعلام النبلاء:22/190/1.
    4. الغدیر:16/1.
    5. رجال الكشّی:181/1.
    6. الخصال:9/607، عیون أخبار الرضا:1/126/2.
    7. الخصال:4/465 الاحتجاج:9/197/1، رجال البرقی:66.
    8. الأمالی، طوسی:1530/728.
    9. الاختصاص:152.
    10. نهج البلاغة:خطبه 182.
    11. الطبقات الكبری:449/3، الاستیعاب:2286/404/3، اُسد الغابة:4572/13/5. در منبع اخیر آمده است:«و گفته شده است كه اندكی پس از آن زیست».
    12. شرح نهج البلاغة:108/10.
    13. قاموس الرجال:462/7.