کد مطلب:301285 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:240
پیشگفتار
بنام خداوند بخشنده مهربان
خداوندا تو را سپاس می گزارم، ای كسی كه سر لوحه نامه اعمال ما را دوستی اولیاء و ولایت دوستانت قرار داده و دل های ما را شیفته زهرای بتول نموده ای كه شادمانی دل آخرین فرستاده و همسر نخستین پیشوای پاك بوده است، آن بانوی بزرگواری كه مردان نمونه و شخصیتهای برجسته از بزرگداشتش ناتوان مانده اند آن انسان با بركتی كه تمام پیامبران و فرستادگان الهی با چنگ زدن و در آویختن به ریسمان ولایتش رستگار و كامیاب شده اند.
فاطمه ای كه در توصیف و شناخت واقعیش زبان ها و خردها از كار افتاده و حیران گشته است.
طاهره ای كه والاتر از شناخته شدن با گفتار است و بزرگتر از آن است كه آثار و نوشتجات راهنمائی به سویش باشند و نامه ها و مسندات، بازگو كننده ی شان او، گردند.
و خلاصه آنكه هر آنچه كه گفته اند و درباره اش گفته شده فروتر از شان و مقام او است. در نمودار شخصیت او همین سخن كافی است كه پدرش او را (ام ابیها) خوانده و به او «فداها ابوها» گفته است.
بعد از حمد و سپاس الهی، درود و تحیات، بر پدر فاطمه، سرور و آقای ما، حضرت مصطفی صلی الله علیه و آله و سلم، و بر شوهر فاطمه، مولی و امام ما، حضرت مرتضی علیه السلام، و بر فرزندان فاطمه علیهم السلام، پیشوایان تمامی آفریدگان، و نفرین و لعنت بر دشمنان فاطمه علیهاالسلام، از آغاز آفرینش تا روز كیفر و مجازات.
و بعد از این درود و نفرین، خاك پای پایبندان و در آویختگان به ریسمان ولایت و دوستی فاطمه، بنده گنهكار خدای، «احمد رحمانی همدانی» گوید: شبها را سپری كرد، و روزها را به شب می آوردم، سالها یكی بعد از دیگری بر عمرم می گذشت و همیشه با خود می گفتم و آرزو داشتم كه ای كاش كتابی در زندگانی و شرح حال بانوی دو سرای حضرت فاطمه زهراء علیهاالسلام بنویسم تا ذخیره ای برای دهشت سرای قبرم باشد و در دوران تنهائی و غربتم، در روز تنگدستی و نیازمندی انیس و همدمم گردد و والاترین اسوه و سر مشق را به زنان با ایمان جامعه مان كه ره پویان و پیروان حضرتش هستند نشان دهم، لكن كم مایگی علمی و ناتوانی جسمی مرا از این توفیق باز می داشت، در عین حال اشتعال جرقه های محبتش و شدت سرور دوستی و ولایتش بدان بهانه ها قانع نشده و این آوا را در گوش دل ندا می دادند كه: «ارزش هر انسانی به اندازه همت اوست» و هر كس دنبال چیزی برود به تمامی آن و یا مقداری از خواسته اش خواهد رسید، از این جهت با توجهات و عنایات آفریدگار آسمان ها و زمین نگارش این صفحات و اوراق را آغاز كردم. برای تنظیم مطالب و آسان بودن دست رسی به مقصود كتاب را به چندین بخش تقسیم كرده و تحت عناویت زیر تدوین نمودم:
در آغاز، گفتار دانشمندان و پژوهشگران درباره حضرتش را نوشتم و آنگاه به فضائل مشترك بین آن حضرت و پدر و شوهر و فرزندانش پرداختم و دیگر فضائلش را با استناد به كتب شیعه و سنی آوردم و سپس
نمونه هائی از فرمایشات و بیانات حكمت آمیزش را در مسائل علمی و عملی و یا دعاهائی كه از آن حضرت نقل شده بود متذكر شدم بعد جهت گیری و موضع آن حضرت را در مسائل سیاسی و اجتماعی و رویدادهائی آوردم كه در این زمینه برایش پیش آمده و ظلم و ستم تجاوزاتی كه بر او وارد شد به حدی كه با حال ناراحتی و تاسف بر گرفتاریهای دامن گیر امت اسلامی و مردم مسلمان از دنیا رخت بر بست مردمی كه دچار محبت دنیا و حرص و آز نسبت به آن شده بودند تا جائیكه بر نابودی و هلاك حضرتش پافشاری نموده و در این زمینه كارهای خطرناك و زشت دیگری انجام دادند.
بعد از این فصل حالات و ویژگی های شخصی آن حضرت را از اسامی و القاب و فرزندان بازگو كرده ام. و در پایان اسامی كتب و رساله هائی، كه درباره شخصیت و نبوغ ان حضرت نوشته شده، آوردم.
در این چند فصل مطالب مهم و ارزنده ای آورده شده است كه پژوهشگران در امر ولایت و كسانی كه در صدد تحقیق و بررسی شخصیت بی نظیر حضرتش می باشند، بدان نیازمندند.
در پایان دست نیاز و زاری به سوی پروردگار گشوده و خواهان آنم كه به خوبی قبول فرماید و از خوانندگان بزرگوار می خواهم كه با دیده ی انصاف بنگرند و از انتقاد بی مورد و بیراهه روی به دور دارند و اگر اشتباه و انحرافی دیدند مرا تذكر دهند، كه اجر و پادششان با خدای بزرگ باد.
احمد رحمانی همدانی
نازل شد، سومی خورشید و ماه، دختر بهترنی انسان، پاك زاد، و به اجماع و اتفاق نظر اندیشمندان ژرف نگر، بانویی بزرگ می باشد. [1] .
2- استاد عبدالزهراء گوید: هنگامی كه می خواهیم درباره حضرت زهراء كه نهال پیامبری و درخت امامت است سخن گوئیم، ابعاد مجسم شده رسالت اسلامی در زوایای گوناگون شخصیت حضرتش برایمان جلوه گر شده و به دنبالش راه می افتیم، در همسریش نسبت به علی بن ابی طالب چهره زنده ای كه از اسلام و قرآن مجید و كتاب آسمانی ترسیم نموده و آفریدگار جهان خواهان آن چهره است آشكار می شود، و در موضع گیری های قهرمانانه او بعد از رحلت پدر بزرگوارش،
چشم انداز ژرفی را كه اسلام در حقوق و وظایف زن مسلمان تعیین كرده و میزان نقش سازنده او را در ساختار جامعه اسلامی مشخص ساخته می بینیم و دیگر جنبه های شخصیت آن حضرت بر این پایه سنجیده می شود. [2] .
3- علامه محمد بن طلحه شافعی گوید: بدان، خداوند به وسیله روحی از سوی خود تو را تایید و پشتیبانی فرماید، پیشوایان پاكی كه در این نوشتار سخن از فضائل آنانست، و رهبران نیكوكاری كه در این كتاب می خواهیم ویژگیهایشان را باز گوئیم، غیر از پیوند نسبی با رسول خدا مزیتی دیگر بخاطر پیوند از طریق حضرت زهراء علیهاالسلام دارند، به واسطه آن حضرت، خداوند رتبه ای افزونتر و شرافتی برتر، ارزشی والا و الائی ارزشمندتر، جایگاهی برین و برتری مقام، ریشه ای پاك، و پاكیزگی ریشه مقدر ساخته است، پس در پرتو روشن بینی خود- خداوند تو را با هدایتش یاری فرماید- به مفهوم این آیه شریفه، [3] و سبك عبارات و چگونگی اشاراتش به مقام والای فاطمه علیهاالسلام در درجات شرافت و بزرگواری نگاه كن، خداوند مقام حضرتش را بیان كرده و سر و رمز دقیق آن را در اینجا آورده كه او را بین حضرت رسول و حضرت علی قرار داده و از پیش رو و پشت سر اطرافش را گرفته تا بدین وسیله مقام و رتبه او را بازگو فرماید، از آنجا كه مقصود از كلمه «انفسنا» نفس علی به همراه پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم است فاطمه علیهاالسلام را بین آن دو قرار داده است زیرا بیان نگهداری كسی به وسیله خود انسان از نگهداری به وسیله فرزندان رساتر
است. [4] .
4- حافظ ابونعیم اصفهانی گوید: از پارسایان برگزیده و برگزیدگان پرهیزگار فاطمه رضی الله تعالی عنها است او بانوی بتول، و پاره تن رسول، و نزدیك ترین فرزندانش به قلب مبارك و نخستین نفر آنان در پیوستن به آن حضرت بعد از رحلتش بود، او از دنیا و بهره هایش بر كنار به اسرار و رموز پیچیده آفات و زشتی های دنیا آشنا بود. [5] .
5- عبدالحمید ابن ابی الحدید گوید: رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم فاطمه علیهاالسلام را بیش از آن چه كه مردم گمان داشته و به دخترانشان احترام می گذاشتند گرامی می داشت، تا آن جا كه از مرز محبت پدران نسبت به فرزندان گذشت نه یكبار بلكه بارها و در جاهای گوناگون، نه فقط یك جا، در حضور عام و خاص چنین فرمود:
«انها سیده نساء العالمین، و انها عدیله مریم بنت عمران، و انها اذا مرت فی الموقف نادی مناد من جهه العرش: یا اهل الموقف غضوا ابصاركم بتعبر فاطمه بنت محمد صلی الله علیه و آله و سلم.»
یعنی: او بانوی زنان جهنیان و همتای مریم دختر عمران است، به هنگام عبور از موقف قیامت منادی از سوی عرش فریاد می زند: ای اهل محشر دیدگانتان را فروبندید تا فاطمه دختر محمد عبور كند.
این حدیث از احادیث صحیحه است و از اخبار ضعیفه و بی اعتبار نیست، رسول خدا هنگامی او را به همسری علی درآورد كه خداوند متعال او را در آسمان با گواهی ملائكه به همسری علی در آورد، و نه یكبار بلكه بارها فرمود:
«یوذینی ما یوذیها و یغضبنی ما یغضبها، و انها بضعه منی یریبنی ما رابها» [6] .
یعنی: آزار می دهد مرا آن چه كه او را آزار می دهد و به خشم درمی آورد مرا آن چه كه او را به خشم درمی آورد، او پاره تن من است آن چه كه او را ناراحت كند مرا ناراحت می كند.
6- استاد توفیق ابوعلم گوید: او زنی بود بزرگ منش با خوئی ارزنده، شخصیتی گرامی، احساسی برین، فهم و هوشی تند، ذهنی پویا، نظری بلند، ارزش هائی والا، پرچوش و خروش، سینه ای گشاده، دلی محكم و استوار، غیور و غرمتمند و به دور از خود خواهی و خود پسندی... او در بلندای قله عفاف و راستی، پاكدامنی و خویشتن داری و پاك چشمی... او در بین تمام دختران حواء بدون هیچ گونه اختلافی در این مساله، از تباری بزرگ و خاندانی اصیل بود... او در شرافت و بزرگی وابسته به خود بود و نیازی به دیگران نداشت گویا در بین فرزندان آدم و حواء از دیگران بر كنار بود و تنها خود یك شخصیت داشت. [7] .
7- استاد عباس محمود عقاد مصری گوید: در هر دیانتی چهره ای از زن كامل و ارزنده وجود دارد كه معتقدان به آن دیانت در مقابل او تعظیم می كنند و او را بسان آیتی از خدا در بین آفریدگانش از زن و مرد می ستایند، وقتی در بین مسیحیان چهره حضرت مریم عذراء، مقدس است، در اسلام به ناچار می بایست صورت فاطمه زهراء مقدس باشد. [8] .
8- دكتر علی ابراهیم حسن گوید: زندگانی حضرت فاطمه صفحه ی برجسته ای از صفحات تاریخ را تشكیل داده است، در آن صفحه چهره های
گوناگونی از برزگی و عظمت را مشاهده می كنیم، او هم چون بلقیس یا كلئوپاتر نیست كه عطمت خود را از تخت بزرگ و ثروت كلان و زیبائی كم نظیر خود داشته اند،و شهامتش در اعزام و رهبری لشكرها و فرماندهی بر مردان است، بلكه ما در مقابل شخصیتی قرار گرفته ایم توانسته است هاله ای از حكمت و شكوه را بر پهنه ی گیتی بگستراند حكمتی كه به كتابها و فلاسفه و دانشمندان برنمی گردد، بلكه تجربه هائی است از روزگار مملو از دگرگونیها و پیش آمدهای ناگهانی، شكوهی كه از فرمانروائی و ثروت برنخاسته بلكه از درون روح و اعماق جان او نشات گرفته است... [9] .
9- علامه اربلی گوید: هم اكنون سخن از فاطمه علیهاالسلام به میان می آوریم، همان فاطمه ای كه تابش این انتساب بخاطر تابش انوار وی افزون گشته، و از افتخارات او مزائی به دست آورده و با پرتو والایش بر دیگر نسبت ها برتری یافته و ارج و منزلتش را با شرافت، ارزندگی بخشیده است، او فانوس نبوت است كه شفاعتش پرتو افكنده و انوارش درخشیده و ستارگان آسمانش با جلا بخشیدن ابرهای سفید، فروغ و درخشش یافته است. وی پیام رسالت را به جان خرد، نیوشیده و بر بلندای هفت آسمان بالا و بالاتر رفته است، بر جایگاه هایی برین نشسته و درجات روشن و نورانی داشته، بزرگ منش و والاتبار بوده و شرافتمند و گرامی نسب است. پاك و پاكزاد، درخشان و دارای فرزندانی تابناك، با اجماع درست اندیشان بانوی بزرگ، برگزیده ی از نیكان، سومی خورشید و ماه دختر بهترین انسان، مادر امامان بزرگوار، پاك و خالص از
تیرگی ها و كدورت ها و به رغم منكران و ناباورانش برگزیده از سوی خداوند است كه به جواهر جلال و شكوه آراسته و بر بلندترین رتبه های كمال جای گرفته و بر تمامی زنان و مردان برتری یافته است، درود خداوند بر او و بر پدر و شوهر و فرزندانش كه سروروان سر بلند و برجسته و وارثان نبوت و كتابند و سلام و شرافت و گرامی داشت و عظمت بر آنها باد. [10] .
10- وی در جای دیگر گوید: همانا فاطمه علیهاالسلام، چكیده نبوت و كسی است كه از پستان بزرگواری و كرامت شیر مكیده، در صدف بزرگ منشی، سپیده درخشان خورشید روز، و پرتو چراغ دان نورها و برگزیده شرف وجود و واسطه گردن بند هستی، نقطه دائره مفاخر، ماه تابناك ارزش ها، زهره زهراء، درخشنده درخشان بلند جایگاه است آن كسی كه در درجه ای عالی در كرانه آسمان بر جایگاهی رفیع جای گرفته است نورش می درخشد، پرتوش همه جا را روشن ساخته و نامش از تعریف و معرفی بی نیازش كرده است. نور دیدگان پدر و آرامش دل مادر، آراسته به جواهر والا و بر كنار از زرق و برق دنیا، كنیز خدا و بانوی زنان، زینت پدران و شرافت فرزندان است، آدم از وجود او فخر می كند و نوح از شان او مباهات می نماید، ابراهیم از داشتن ذریه ای هم چون او به خود می بالد و اسماعیل از وجود این شاخه بر درخت وجودش بر دیگر برادرانش اعلام پیروزی می كند، او گل خوشبوی محمد صلی الله علیه و آله و سلم در بین افراد خانواده اش بوده در میدان مسابقه مفاخر هیچ كس هماورد او نشد مگر اینكه شكست خورد و در بزرگواری، هر كس در مقابلش عرض اندام كرد مورد سرزنش قرار گرفت حق او را كسی جز فرومایه انكار نكرد و چهره اخلاص
از او برنگردانید مگر آنكس كه مغبون و خسارت دیده است. [11] .
11- علامه خیبر ابن شهر آشوب گوید: و گفتیم آن كس كه گفتارش راست، احوالش با بركت، كردارش پاك و آراسته به عدالت، خشنود در گفتار، پسندیده در راهنمائی، با دلسوزی و مهربانی گویای حدیث، آزاد زن بخاطر انفاق، بانوی زنان در دادن صدقه، خویشتن دار و در همه جا و بریده از همگان برای همیشه، درخشان بر اثر احسان و در پوشش بسان مریم كبری و رازش پنهان و به نیكی از دیگران جدا، شهودش تابناك و پرستشش آسمانی، در پارسائی بی اعتنا به همه چیزی، در زایمان پاك و دست نخورده، پارسای برگزیده، پرستش گر خشنود، خشنود از پروردگار و مورد پسند او، شب زنده دار گرامی، نیایش گر پاكدامن، بانوی بانوان، محبوب حبیب خدا، از نگهبانان بهشت، در حجاب برگزیده خدای رحمان، دختر بهترین رسولان و نور چشم سرور همه آفریدگان، رشته پیوند بین زنان جهانیان، دادخواه پیشگاه عرش در روز جزاء، میوه نبوت، مادر امامان، شكوفه دل شفیع امت، زهراء گرامی، سپید روی شكوهمند، مورد احترام در زیر گنبد كبود حوریه انسان نما، بتول عذراء، ششمین نفر از زنان بزرگ. وارث سرور پیامبران، همسر سرور اوصیاء فاطمه الزهراء، صدیقه كبری، آسایش جان حضرت مصطفی، درد آشنای بی فریاد و ناله، دارنده درخت طوبی آن كس كه در شان او و همسر و فرزندانش سوره «هل اتی»نازل گشته است، دختر پیامبر، همدم وی، مادر سبطین، جده امامان، بانوی زنان دنیا و آخرت، همسر مرتضی، مادر مجتبی، دختر مصطفی، بزرگ بانوی ناشناخته گرامی، زن ستمدیده شهیده، بانوئی خردمند، همتای مریم، دختر محمد گرامی، بر كنار از
هر بدی، نشان دار هر خوبی، آن كس كه وصفش در انجیل مده و به نیكی و بزرگی از او یاد گشته، گوهر تابناك رسول خدا كه دارنده وحی و قرآن است، جدش خلیل و ستایشگرش خدای جلیل كه به فرمان پروردگار، خطبه عقدش را مرتضی را جبرئیل قرائت كرد. [12] .
12- محقق شهیر حاج ملا محمد باقر صاحب كتاب «الخصائص فی الفاطمیه» گوید: پاك و منزهی تو ای پروردگار، ای آفریدگار آسمان های بالا و ای شكافنده دانه و هسته، توئی آن خداوندی كه اسمی را از یكی از اسامی خود جدا ساخته، و از نور خویش شكافته، اسمت را درخشش بخشیدی تا روشنگر ظهورت باشد و آنگاه آن اسم را مجموعه ای از اسامی خود قرار دادی، كه آن نور، ریشه اصلی بانوی كنیزان تو بود، آتگاه در بین ساكنان آسمان ها اعلام كردی كه من «فاطر» هستم و این فاطمه است، با نور او تمامی موجودات از آغاز تا فرجام آشكار شد، بنابراین اسم او اسم تو و نور او نور تو و ظهور او ظهور تو بود و جز تو خدائی نیست، هر كمالی سایه تو و هر وجودی سایه وجود تو است. هنگامی كه او را آفریدی از تیرگی های بشری دورش ساختی و به ویژگی های فاطمی مخصوصش نمودی، از سست عنصری بر كنار داشتی و از هر گونه كمبودی منزه كردی، تمام منش های پسندیده را در او گرد آوردی به پایه ای كه خردها از دركش ناتوان مانده و مردم از شناخت كنه ذات او دستشان كوتاه شد، ملائكه در آسمان ها خدا را به حق روشنی آسمانی و به فاطمه یاری شده دعا كردند... مادر سبطین و بزرگترین حجت های خداوند بر شرق و غرب، گل خوشبوی درخت سدره المنتهی و كلمه تقوی، و ریسمان مطمئن و پرده آویخته خدا، خوشبخت بزرگ، مریم
كبری، نماز وسطی، حوریه انسان نما كه قرون نخستین بر محور شناخت او می چرخیده است.
چگونه ثنای او گویم، با اینكه ویژگی های برین او را شمارشی نیست و برتری هایش بی پایان است؟! او بتول عذراء، آزاد زن سپید روی، مادر پدرش و بزرگ بانوی پیروان و فرزندانش می باشد. ملكه پیامبران، صدیقه، فاطمه الزهراء است. و چه خوب سروده است آن كس كه گوید:
خجلا من نور بهجتها تتواری الشمس فی الافق
و حیاء من شمائلها یغطی الغصن فی الورق [13] .
یعنی از شرمندگی نور پرفروغ او خورشید در افق پنهان و بخاطر آذرم از چهراش شاخه از برگ پوشیده گشت.
13- محقق اندیشمند و بزرگوار سید كاظم قزوینی گوید: فاطمه، و تو چه می دانی كه فاطمه كیست؟ یكتا انسانی است كه طبیعت زنانگی را پذیرفته تا شنانی از قدرت رسای پروردگار و توانائی شگفت انگیز و نوآور او باشد زیرا خداوند متعال حضرت محمد صلی الله علیه و آله و سلم را به عنوان نشانه قدرتش در بین پیامبران آفرید و سپس پاره تن و دخترش فاطمه زهراء را از وجود او آفرید تا نشانه و علامتی بر قدرت او در آفرینش آفریده ای از جنس زن باشد كه مجموعه ای از فضائل و مجتمعی از مواهی و بخشش ها است.
خداوند متعال به حضرت فاطمه زهراء بیشترین بهره از عظمت و برترین نصیب از شكوه و جلالت بخشیده، بطوری كه برای هیچ زنی امكان دست رسی به آن نیست، او نتیجه و ثمره آن عده از اولیاء الهی است كه آسمان نسبت به عظمت آنها اعتراف كرده پیش از آن كه اهل زمین آنها را
بشناسند، و در قرآن مجید در شان آنها آیاتی نازل شده است كه از آغاز نزولش تا به امروز و تا روز قیامت شبانه روز تلاوت می شود، شخصیتی كه هر اندازه آگاهی بشر از رهگذر فهم و اندیشه بر اسرار آفرینش افزوده گردد، عظمت او به طور گسترده تری آشكار می شود و معانی و مزایایش به گونه ای واضح تر تجلی می كند، او فاطمه زهراء است كه خداوند ثناگوی او است بخاطر خشنودیش خشنود و از خشمش به خشم می آید، و رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم عظمت و ارزندگی او را اعلام داشته و امیرالمومنین علیه السلام به چشم بزرگی و عظمت به او می نگرد و پیشوایان اهل البیت به نظر تقدیش و احترام نگاهش می كنند. [14] .
[1] الفصول المهمه، ط بيروت، / 143.
[2] الفصول المهمه،ط بيروت، 12- 13.
[3] آل عمران، 61: فقل تعالوا ندع ابنائنا و ابنائكم و نساءنا و نساءكم و انفسنا و انفسكم ثم نبتهل فنجعل لعنه الله علي الكاذبين.
[4] مطالب السوول ط ايران 6-،.
[5] حليه الاولياء ط بيروت 2/ 39.
[6] شرح نهج البلاغه 9/ 193.
[7] اهل البيت 132- 133.
[8] اهل البيت تاليف توفيق ابوعلم /128.
[9] فاطمه الزهراء عليهاالسلام تاليف علامه دخيل / 171.
[10] كشف الغمه ط تبريز 1/ 448.
[11] كشف الغمه ط تبريز 1/ 448.
[12] المناقب 3/ 357- 358.
[13] الخصائص الفاطميه / 1.
[14] فاطمه الزهراء عليهاالسلام من المهد الي اللحد، مقدمه / 13- 14.