کد مطلب:326771 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:270

توضیحات
اما رعایت اختصار، مؤلف متن را، از ذكر جزئیات باز داشته
است و لازم بود كه در حواشی به نقل اقوال مختلف فیه اشاره رود تا حقیقت روشنتر گردد و این كاری است كه این جانب با همه قلت مایه و ضیق وقت، انجام دادم و چون پس از ذكر حواشی چند صفحه اول متوجه شدم كثرت مطالب، در پای صفحات، موجب تشتت خاطر می شود، حواشی را به عنوان توضیحات پس از متن آوردم. با این همه متوجه شدم كه بسیاری از مطالب را مؤلف ذكر نكرده است، چه در آن تاریخ بسیاری از اسناد و مدارك منتشر نشده بود و اعتضاد السلطنه به جمع آنها توفیق نیافته است، بعضی وقایع نیز بعد از حیات اعتضاد السلطنه رخ داده، كه اشاره ی به آنها نهایت لزوم را داشت. زیرا در زمان او هنوز بابیه منشعب نشده بودند و هر چه بوده همان بساط باب بوده و همراهان اولیه اش. اما بعدها چنانكه در حواشی و سه مقاله آمده، جریاناتی اتفاق افتاده، كه دین ساختگی سیدعلی محمد دستخوش انشعاب و تفرقه شده و در بین دروغگویان و دین سازان چنان اختلاف و افتراق افتاده، كه «بیان» سید علی محمد از میان رفته و «اقدس» میرزا حسینعلی به جای آن آمده و خلاصه بدعتی به جای بدعت باب و دین ساختگی دیگری به جای دین ساختگی وی به وجود آمده است. بدین معنی كه میرزا حسینعلی خود دستگاه شیادی تازه ای چیده و دین مجعول باب را ناقض و ناسخ شده است و امروز از دین ساختگی بهائیت بیشتر صحبت است تا از آیین مجعول باب. بطوری كه كمتر كسی از جریان اولیه ی كار اطلاع دارد. روی این اصول، مطالبی كه در كتاب المتنبئین نیامده، به صورت «سه مقاله» تنظیم شده و در این مقالات راجع به سید
علی محمد باب و قرة العین و میرزا یحیی ازل و میرزا حسینعلی، با توجه به كتب معتبر، اطلاعاتی به رشته ی تحریر درآمده است.

بی آنكه قصد خودستائی داشته باشم، برای اینكه توضیحات «سه مقاله» مورد توجه بیشتری قرار گیرد، خود را از ذكر این نكته ناگزیر می دانم كه در جمع این مطالب از كلیه ی كتبی كه در این باره نوشته شده چه به زبان فارسی چه به زبانهای خارجی استفاده كرده ام و می توانم بگویم كه كتاب مهمی نیست كه بدان مراجعه نكرده باشم.

از سال 1326 شمسی كه متن كتاب المتنبئین را متوجه شدم الی امروز تا آنجا كه مقدور بشری بوده كلیه ی كتب مربوط به این قسمت از تاریخ ایران را مطالعه كرده ام و خدا داناتر است كه بدون جنبه ی تعصب و بغض شخصی - یا حداقل تصور خود من چنین است - صرفا برای روشن كردن این جریانات تاریخی به نوشتن توضیحات و سه مقاله بلكه انتشار متن كتاب مبادرت ورزیدم. با این حال، آن را بدون نقص و عیب نمی دانم. زیرا آنكه از خطا بركنار و از اشتباه مصون است، تنها ذات حضرت باری تعالی است و اولیاء خاص وی و والا افراد بشر در معرض سهو و نسیان و خطا و اشتباه هستند و من نیز كه به ضعف و قلت مایه ی علمی خویش كاملا آگاهم، هرگز ادعا نمی كنم كه آنچه نوشته ام عین حقیقت است و تنها اگر ادعائی داشته باشم اینست كه سعی داشته ام از جاده ی حقیقت منحرف نشوم.

امیدوارم كه این خدمت ناچیز در پیشگاه ارباب نظر مقبول افتد و برای روشنی ذهن هم وطنان و هم دینان این بنده در راه حق و حقیقت
مؤثر باشد و مانع از آن گردد كه برادران و خواهران ساده ی بی اطلاع به دام دین سازان و شیادان گرفتار آیند.

تهران اول تیرماه 1333 شمسی هجری

عبدالحسین نوائی