کد مطلب:35376 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:268

ابومنذر هشام بن محمدبن سائب كلبی كوفی. (م204) او از تبار شناسان بزرگ و از مؤلفان سختكوش است كه افزون بر 150 اثر بدو نسبت داده اند. نجاشی آثار وی را گزارش كرده و در ضمن آنها از كتابی یاد كرده است با عنوان «كتاب الخطب».[1] محقق جلیل حضرت شیخ عزیزالله عطاردی پس از نقل سخن نجاشی، نوشته اند:

«محتمل است كه این كتاب مجموعه ای از خطب علی (ع) باشد».[2].

گویا نباید تردیدی داشت كه «كتاب الخطب» مجموعه ای است از خطبه های علی (ع). ابن ندیم در ضمن شمارش آثار هشام نوشته است:

«كتاب خطب علی (ع)».[3].

رجالیان بر هشام نیز طعن زده اند. ابن عساكر، ریشه این طعن را نشان داده و نوشته است:

«رافضی لیس بثقه».[4].

شمس الدین ذهبی و ابن حجر كه این سخن را از ابن عساكر درباره ی وی آورده اند، تفسیر آیه ای از قرآن را به نقل از پدرش نیز از هشام گزارش كرده اند كه به خوبی می تواند نشانگر سمت و سوی اندیشه كلبی باشد[5] و دلیل طعن رجالیان بر او. گزارشهای او از نیاكان مردمان و افشاگریهای او علیه تبار جباران نیز در این طعنها بی تأثیر نبوده است.[6] هرچند از آثار كلبی جز اندكی باقی نمانده است، اما تأثیر او در آثار مورخان و محدثان اسلامی بسی گسترده است.[7].

[صفحه 7]

صفحه 7.

1. رجال النجاشی، ص434.
2. یادنامه ی كنگره هزاره نهج البلاغه، ص300.
3. الفهرست، ص108؛ و نیز بنگرید به: معجم الأدبأ، ج19، ص288؛ هدیة العارفین، ج2، ص508؛ معجم رجال الحدیث، ج19، ص308.
4. میزان الأعتدال، ج7، ص89؛ لسان المیزان، ج7، ص270.
5. میزان الأعتدال، ج7، ص89؛ لسان المیزان، ج7، ص270.
6. ر.ك: مقدمه ی كتاب «المثالب العرب» تحقیق، نجاح الطائی.
7. همان. محقق كتاب، نشانه هایی از این تأثیر گذاریها را نشان داده است.