کد مطلب:36445 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:797
در زمان صلح چه باید كرد؟ آیا باید به قرارداد صلح پای بند بود؟ امام علی (ع) در عهدنامه ی خود به مالك اشتر چنین می گوید: و لا تدفعن صلحا دعاك الیه عدوك لله فی رضی، فان فی الصلح دعه لجنودك، و راحه من همومك، و امنا لبلادك، و لكن الحذر كل الحذر من عدوك بعد صلحه، فان العدو ربما قارب لیتغفل، فخذ بالحزم، و اتهم فی ذلك حسن الظن، و انعقدت بینك و بین عدو لك عقده او البسته منك ذمه فحط عهدك بالوفاء، و ارع ذمتك بالامانه، و اجعل نفسك جنه دون ما اعطیت،... «... از آشتی با دشمن وقتی او ترا بدان می خواند و خشنودی خداوند در آن است، رو مگردان كه آشتی مایه ی آسایش سپاهیان تو، و آرام بخش اندوه تو و موجب امنیت شهرهای توست. [صفحه 82] اما بهوش باش و از دشمنی كه با تو از در آشتی در آمده حذر كن، چه بسا كه دشمن نزدیكی به تو را مایه ی فریب سازد و تو را غافلگیر كند. پس احتیاط و دوراندیشی را از دست مده، و به دشمن گمان نیكو مبر. و اگر با دشمن پیمان بستی، و به پیمان او را از زنهار دادی به آن وفا كن. بر سر پیمان بمان و تا پای جان بر آن استوار باش. چه هیچ یك از فریضه های خداوند مانند وفای به عهد نیست كه همه ی مردم با وجود اندیشه های گوناگون و اختلاف عقیده شان در احترام به آن یكدل باشند. همانا كه مشركان نیز در میان خود پیمان را گرامی دارند، چه، دریافته اند كه پیمان شكنی جز تباهی حاصلی ندارد. مبادا كه در پیمان استوار نباشی و عهدشكنی. دشمن رابه آشتی خود مفریب كه تنها تیره دلان با خداوند از در ستیز در می آیند. و خداوند عهد و پیمان را به رحمت خود وسیله ی امنیت بندگان خویش قرار داده تا در حریم آن بیاسایند و در پناه او بیارامند. پس نباید كه در عهد و پیمان تباهی و خیانت و تزویر راه یابد. پیمانی مبند كه با ابهام و ناروشنی همراه باشد. و چون پیمانی استوار داشتی، آن را به نفع خود توجیه و تفسیر مكن. اگر وفاداری به پیمان خداوند را در جائی دشوار یافتی، بر آن مشو كه به ناحق آن را فسخ كنی، چرا كه بردباری در برابر دشواریها و امیدواری به رفع آنها بهتر از خیانتی است كه از پیامدهای آن بیمناك باشی. چه پروردگار وفای به عهد را واجب گردانیده و در صورت خیانت تو را بازخواست كند و دنیا و آخرتت تباه شود.»[1]. [صفحه 83] بنابراین صلح از دیدگاه امام به معنی دست كشیدن از حقوق عادلانه نیست، بلكه دست كشیدن از جنگ یا آشتی كردن بر پایه ی عدل است. از این رو امام (ع)، رعایت سه شرط را برای صلح ضروری می داند: 1- برقراری صلح نباید به اعتماد كردن به دشمن یا دادن امتیازات نامشروع به او منجر شود: در زمان صلح و آشتی معمولا دشمن نیروی نظامی خود را تقویت می كند و می كوشد با استفاده از غفلت طرف مقابل، به داخل مواضع او نفود كند به خرابكاری بپردازد، یا به حمله ی ناگهانی دست بزند. بنابراین بیداری و هشیاری، ضرورت تام دارد. 2- شرایط و مقررات پیمان صلح باید روشن باشد و دستخوش تفسیر و تحریف نگردد. 3- تا زمانی كه طرف دیگر به شرایط صلح وفادار است، باید به قرارداد صلح احترام گذاشت. شریعت اسلام حكم می كند كه تا زمانی كه دشمن موافقتنامه صلح را زیر پا ننهاده، آن را محترم شماریم. [صفحه 84]
صلح با دشمن چه شرایطی دارد؟
صفحه 82، 83، 84.